________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રાકર
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
વિવિધ પ્રકારની ભેગેષણાઓ આદિ હજારો નાનાં મોટાં પાપો જોયાં. આ બધાં અનિષ્ટનાં મૂળો એવાં લપાઈને ગુપ્તપણે ત્યાં રહ્યાં હતાં, કે જે અંતરાત્માનો ( Conscience) પ્રકાશ ત્યાં પડયે હોત તો તે જોઈ શકવાનો સંભવ પણ નહોતે. જ્યાં પર્યત આ સ્થળ શરીર છે ત્યાં પર્યત ક્રોધાદિ કષાયેનાં કારણે પણ છે. મારું માનવું એમ નથી કે મનુષ્ય પાપમાંજ અવતરેલ છે. જ્યારે મનુષ્યનું વલણ વાસનાની તૃપ્તિ તરફ હોય છે ત્યારે તે વલણ પાપમાંથી જ ઉદ્ભવતું હોય છે. હું પાપ કયારે કરતો હોઉં છું ? અસત્ય બોલું ત્યારે, ચોરી કરતો હોઉં ત્યારે, અન્ય મનુષ્યની સંપત્તિ દેખીને એક ક્ષણ ભર પણ મારા મનમાં એમ આવી જાય કે આ માણસની દૈલત મારા હાથમાં આવે તો કેવું સારું ? તે વખતે ખરેજ હું એક ચોર હોઉં છું. જીવન જ્યારે સંકટમાં આવી પડ્યું હોય અને મન નબળું બની ગયું હોય ત્યારે અસત્ય બોલી જવાય છે અથવા કદાચ પ્રત્યક્ષ અસત્ય નહિ તે પણ સામાના મન ઉપર ખોટી અસર ઉપજાવવાનું બની જાય છે, આ પાપ છે તેજ પ્રકારે હું જે કાંઈ ખરી રીતે છું તેના કરતાં મારી જાતને હું જરા પણ ઉચ્ચ પ્રકારની કલ્પ એનું નામ ગુમાન છે. હૃદયમાં હું બીજા આત્માએ કરતાં મારા આત્માને વધારે ચાહું અને બીજાઓના સુખ કરતાં મારા સુખને માટે અધિક પ્રયત્ન કરું તો તેમાં સ્વાથી પણાનું પાપ છે. આ પ્રકારે મારામાં હું પાપની હજારો નાની મોટી કળાઓ નિરંતર જોયા કરું છું. નર્કમાંહેના કીડાઓની માફક મારા હૃદયમાં સતતુ ગતિ કરી રહેલા હોય છે. મારા છેલ્લાં વર્ષોમાં મેં કેટલાં આવાં પાપ કર્યો હશે એની ગણત્રી કરવા બેસું તો તેની સંખ્યા કરોડોની થવા જાય છે. મારામાં અંતરાત્માનો પ્રકાશ એ બળવાનપણે વ્યાપી રહ્યો છે કે સૂમમાં સૂક્ષ્મ પાપ પણ પકડાઈ ગયા વિના રહેતું નથી. આ પાપનું ભાન મને અસહ્ય કષ્ટ આપ્યા કરે છે. હું મારા મનની સ્થિતિનો એટલે બધે બળવાન સાક્ષી છું કે જાણે આ પાપની ગણત્રી કર્યા કરવાનેજ મારૂં નિર્માણ ન થયું હોય એમ મને લાગે છે. પ્રભાતથી માંડીને આખો દિવસ હું એજ ગણ્યા કરું છું. ક્ષણમાં એ પાપ સ્વાર્થરૂપે તો ક્ષણમાં અભિમાન રૂપે, ક્ષણમાં લાલસારૂપે તે ક્ષણમાં અસત્ય તરફની પ્રીતિરૂપે ક્ષણમાં ધન સંપત્તિના ગુમાનરૂપે તે ક્ષણમાં કોઈ તેવાજ બીજા પ્રકારે એમ પાપ મને દર્શન આપ્યા કરે છે. આ ગણત્રી કરવાનું કામ મારી બુદ્ધિ નહિ પણ હૃદય કરે છે. મારું હૃદય નિરંતર જવલન્ત શીલ રહ્યા કરે છે. તેને ક્ષણ આરામ નથી. કરોળીયાની જાળમાં જેમ માખી ફસાય કે તુરતજ કરોળીએ તેને પકડવાને દોડે છે તે પ્રકારે મારા આધ્યાત્મિક શરીરમાં કોઈ પાપરૂપી માખી ફસાય તો મારું હૃદય તેને પકડી પાડે છે.
જીવનના ગમે તે પ્રદેશમાં કોઈ અનિષ્ટ વિચાર થાય, ફરજ પુર્ણ રીતે બજાવી ન શકાય, કઈ કરવા યોગ્ય સત્કાર્ય ન બને, કઈ સદગુણની અવજ્ઞા થાય અથવા
For Private And Personal Use Only