Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સમભાવ,
૨૫૭
આશ્ચર્ય થાય છે કે એક કાચના કટકા માટે આ બાળકે શા માટે આટલે વૈર વિરોધ અને કલેશાનુભવ કરતા હશે? તમને પિતાને પણ બાળકનું આ દ્રઢ યુદ્ધ જોઈ જે વિષય સંબંધે આટલે ભાવાવેશનો પરિચય તેઓ આપે છે તે સંબંધે હાસ્ય આવ્યા વિના નહીં રહેતું હાય.
પણ શું તમે એમ માને છે કે આ બાળકો કરતાં તમારી સ્થિતિ વધુ જ્ઞાન યુક્ત છે? તમારામાં અને બાળકમાં ફક્ત તફાવત એટલેજ છે કે તમે જરા વયે વૃદ્ધ છો અને તમારા ભાવાવેશની અને જે વિષય સંબંધી તમે હર્ષ શેક કરે છો, તેના તુચ્છપણ વિષે હાસ્ય કરનાર કે મશ્કરી કરનાર કોઈ નથી. કેમકે તમારી આસપાસના બધાજ મનુષ્યો એક સરખા અ૮૫ વિકાસ અને શુદ્ર વૃત્તિવાળા છે પરંતુ જ્ઞાનવાનની દ્રષ્ટિમાં તમે કે અમે ઉપરોકત બાળકો કરતાં સહેજ પણ ચઢીઆતા નથી. આપણા રાગ-દ્વેષ, હર્ષ–શક અને ભાવના ઉછાળા એ જ્ઞાનવાની દ્રષ્ટિમાં બાળ ચેષ્ટાઓથી અધીક કાંઈ જ નથી. કેમકે જે પદાર્થો સંબંધે એ ભાવેનું સેવન બહુધા થાય છે તે પદાર્થો નિસાર, ક્ષુદ્ર અને માનવજીવનની પારમાર્થિક ઉન્નતિ, અભિવૃદ્ધિ અને વિકાસ સાથે સંબંધ રહિત હોય છે. આપણું આંતરિક ઉન્નતિ અને કલ્યાણ સાથે સ્થળ વિષ જેટલો સંબંધ હોય છે તેટલી જ તેની વાસ્તવિક ઉપયોગીતા છે. બાકી જેટલા અંશે સ્થળ વિષયે આપણી સ્વાર્થ વાસનાને પરિતૃપ્ત કરે છે, આપણી અહંવૃત્તિને પોષે છે, અને આપણું ભોગ વિલાસની જ્વાળામાં આહૂતિ આપે છે તેટલે અંશે તે આપણું અધોગતિ કરનારા અને દુશ્મન રૂપ છે.
આ હર્ષ શોક, ઉલ્લાસ અવસાદ, સુખ દુખ, રાગ દ્વેષ, આદિ દ્વોના ભાવ તરંગો જે નિરંતર આપણું હૃદયમાં ઉપરોકત ત્રણ અવસ્થામાં રહ્યા કરે છે અર્થાત્ જેમાં સર્વદા પરિવર્તન, હાનિ વૃદ્ધિ અને સંક્રામકતા ચાલ્યા કરે છે તેની અસરથી મુકત થઈ આત્માની સમ–ભાવ યુકત અવસ્થા પ્રાપ્ત કરવાનો માર્ગ શું છે એમ પુછવામાં આવે તે તેને ઉત્તર આ રહ્યો.
પ્રાણી માત્રના અત્યંતર પ્રદેશમાં, તેના અભિમાનીના અંતરાળમાં, તેના પ્રાણના પ્રાણરૂપે, મનના મન રૂપે, આત્માના આત્મારૂપે, મન, પ્રાણુ ચૈતન્ય એ સર્વને તેને રૂપે નિભાવનાર, તેમને શકિત આપનાર એક મહા સત્તા, પરમાત્મા સત્તા, વિરાજમાન છે. જે મહાસત્તા, આ અનંત સૃષ્ટિઓ ઝહ, તારા, નક્ષત્ર, નદી, સમુદ્ર, પર્વતે આદિને પોતપોતાની નિયત કક્ષામાં સ્થિર રાખી, તેમને પોત પોતાના કાય પ્રદેશમાં પ્રવૃત્ત રાખે છે, તેજ મહાસત્તા ભૂત માત્રના ગૂઢતમ પ્રદેશમાં વિરાજમાન રહીને આપણું જીવનને ચલાવે છે. તે સત્તા અનંત, અક્ષય, શાશ્વત,
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531282 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 024 Ank 09 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1926 |
| Total Pages | 36 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 5 MB |