________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જેને સખાવત.
૧૮૫ જુદે જુદે ઠેકાણે વીખરાઈ જાય છે તે આવા એકત્ર મંડલની હયાતીથી અને તેની મારફતે ઉપાય હાથ ધરવાથી હાલના કરતાં વધારે સારું પરિણામ લાવી શકાશે. કેટલેક ઠેકાણે અનુભવીએ પણ સખાવતી રીતભાતથી જે કીર્તિ મેળવાય છે તે નુકશાનકારક હોવાથી અફસેસનાજ ઉદ્ગારો કાઢતા હોય છે. અગાઉના વખતના સખાવત કરનારાઓ કે જેને આપણે હમેશાં યાદ કરીયે છીએ, તેઓએ જે રીતે સખાવત કરી છે તેનાં કાંઈક રૂડાં ફળ આજની પ્રજા મોટે ભાગે ભેગવે છે. અને આજકાલની વગર વિચારની, કાતિના લેભે થતી સખાવત તેને રંગઢંગ પ્રમાણે કાર્ય કરી રહી છે અને તેથી તે પૈસા બરબાદ કર્યા બરોબર નીવડે છે. માન, મરતબો અને પોતાના મમતથી કરેલી સખાવતમાં કે લાખ રૂપીયા ખર્ચાતા હોવાના દાખલાઓ જેવા સારૂ અગાઉનો ઇતિહાસ જોવાની જરૂર નથી, પણ ચાલુ સ્થિતિને અનુસરતા કામ માટે માંગણી અને આજીજી કરનારાઓને જોઈએ તે ટેકો મળતો નથી તે ખેદનો વિષય છે.
Archbishop Whately used to say “Though he had done many things which he ought not to have done and had left undone many things which he ought to have done but he could boldly say that he had never given a six pence to a begger without enquiry ”
' યાને “આચબીશપ જેટલી કહેતો હતો કે “પોતાને નહિ કરવા જેવી ઘણું બાબતે તે કરતો અને કરવા જેવી ઘણી બાબતે તે અધુરી મૂકો, છતાં ચાર આના જેવી નાની રકમ પણ એક ભીખારીને આપવા સારૂ પૂરતી તપાસ કર્યા સિવાય આપતો નહોતો.” આ ઉપરથી એમ સમજાય છે કે સખાવતનો ઝરે તો ચાલુજ હોવા છતાં તે રીતસરનો નહિ હોવાથી આજકાલ બેકારીને પોકાર
જ્યાં જોઈશું ત્યાં ચાલુ જ છે. અનેક રીતે પૈસા ખર્ચાય છે; પરંતુ ભાગ્યેજ શ્રાવકદ્વાર ખાતે કદાચ જુજ જેવી રકમ ખર્ચાતી હશે. અત્યારની સ્થિતિમાં એક પણ એવું મંડળ નથી કે નોકરી–ચાકરી વિના દુઃખી થતા આપણા ભાઈઓને રાહત આપી શકે. એકંદર દરદને ઇલાજ થઈ શકે છે, પરંતુ ગરીબાઈ ટાળવાનો ઇલાજ શોધવામાં આપણે કાંઈ કરી શકતા નથી. અત્યારે ગરીબાઈ ટાળવાન અને સ્વતંત્ર થવાને એકજ માર્ગ લેખકને દષ્ટિગોચર થાય છે તે કમી કેળવણી ઉપર મોટે છે. શરૂઆતમાં કેળવણીની જે કદર થતી હતી તે હાલમાં હરીફાઈને લીધે બંધ પડી છે અને વેપાર કે કામકાજના વહેવારમાં હાલની કેળવણી શું કરી શકી છે? એટલાજ માટે કોમી ગરીબાઈ ક્યા મૂળમાંથી જન્મ પામે છે તેના મૂળને પકડી ગરીબાઈ ઉત્પન્ન થતી અટકાવવી તે સારું છે. કેટલીક વખત એમ પણ બને છે કે એકત્ર બળથી જાહેર સખાવતથી ઉભા થએલ કમી ખાતાઓ પણ જોઈએ તેવા ઉત્તમ હોતા નથી. એક વિદ્વાન જણાવે છે કે “ The best Institutions of the community are not those that are the creation of united efforts;
For Private And Personal Use Only