________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. કશ્યાવેશ્યાને ત્યાં વાસ કરી રહ્યા છે, પણ હવે તે ઘેર આવે તો ઠીક? મંત્રીએ માથુ ખંજવળાતાં ઉત્તર આપે.
લાછલદેવી બોલી કે મંત્રીરાજ ! એવો તે શું વિચાર કરતા હશે ? જે સ્થલીભદ્રને અહિં આવવું હોત તો વસન્ત રૂતુની કીડામાંથીજ ઘેર આવત, વળી તેને વચમાં રોકી રાખનાર કોશ્યાવેશ્યા કેટલી ચતુર હશે, અને તે કુમારને ઘેર પણ કેમ આવવા દેશે?
મને પણ એજ વિચારો થાય છે, મંત્રીએ જણાવ્યું.
પણ તમે ધારશે તો હરકોઈ પ્રયત્ન સ્થલીભદ્રને ઘેર લાવી શકશે. એવી બીનાને તેડ લાવવાને મંત્રીબુદ્ધિને કયાં સમુદ્ર ખોળવો છે? લાછલદેવે વાર્તાનું મુખ ફેરવ્યું અને મોહકતાથી શકપાલ મંત્રીને ઉદ્દેશી બોલી કે, વહાલા તમે મારા કેસનો ચુકાદો તે ન કર્યો. તમે દરેકને ન્યાય આપવાને માટે અમુક તિથિ મુકરર કરે છે. પણ મારા કેસની કેટલી મુદત નાખી છે?
મંત્રી સંભ્રમથી બોલ્ય–હાલી તારે શું કામ છે? જલદી કહી દે મારે તારું શું કામ કરવાનું છે? તે પ્રસંગની કિંમત આંકી લાછલદેવે જે કહેવાનું હોય તે ટુંકમાંજ કહી દેવાનું ચોગ્ય ધાર્યું ને ત્વરાથી બેલી કે–
મહારાજા નંદરાજાની સભામાં આપના કહેવા પ્રમાણે સર્વ રાજ્યના કાર્ય થાય છે, આપની સમ્મતિ પ્રમાણે જ આગંતુક પંડિત વિગેરેને વિદ્યાદાન-ઇનામ અપાય છે તે પંડિત વરૂણી જે આપણી જાતિનો છે, જે પોતાની શક્તિથી નિરંતર નવનવા એકસેને આઠ લેકો બનાવી નંદરાજાની સ્તુતિ કરે છે, છતાં તેને કેમ ઈનામ નથી અપાવતાં તે હમેશાં અહિં મારી પાસે આવે છે. અને આપને વિનવવાનું કહે છે, આ વૃતાંત આપને મેં એકવાર કહેલ છે, જેના ઉત્તરમાં આપ કહે છે કે તે હિંસાધમી છે તેથી તેને ઈનામ અપાવવાને ઉત્સાહ થતો નથી તે આગ્રહપૂર્વક જણાવીશ કે રાજા જે ઈનામ આપે છે તેમાં તે પાત્રાપાત્રની શોધ કરતા નથી પણ તેની કાવ્ય ચમત્કૃતિને ખીલવવા અથવા તેની મહેનતને સફલ બનાવવા વિદ્યાદાન આપે છે. તો રાજા વરૂચીને દાન આપે એવી સમ્મતિ આપવી; મારૂં આ વચન માન્ય રાખશે એવી મારી વિનવણી છે.
શકપાલ મંત્રીને આ વિષયમાં ઓછું લક્ષ હતું પણ પિતાની પત્નીના કથનને વશ બની તેણે લાછલદેવીની વાત કબુલ કરી.
• બીજે દિવસે નંદરાજાની સભા મનુષ્યોથી પરિપૂર્ણ હતી. રાજ્ય ધુરંધર પુરૂષે પોતપોતાના આસન પર શાંતિને અનુભવ કરી રહ્યા હતા, ટુંક મુદતમાં પંડિત વરૂચીએ આવી રાજસભામાં પ્રવેશ કર્યો, રાજાને, અમાત્યવર્ગને, તથા
For Private And Personal Use Only