________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાર.
રાત્રિ ભોજન.
@ 999 પર જેનધર્મના ત્યાગના નિયમમાં રાત્રિભૂજનનો ત્યાગ એ પણ એક મુખ્ય
નિયમ તરીકે ગણાય છે. મુનિધર્મના પંચમહાવૃત અને છઠું R : રો રાત્રિભોજન ત્યાગ એ વૃત મુખ્ય છે. બાવીશ અભક્ષ્યમાં રાત્રિ
* ભોજનનો ત્યાગ ગણે છે. રાત્રિભૂજન કરવાથી પાપ થાય છે,
એમ શાસ્ત્રમાં કથન છે. ગૃહસ્થ ધર્મના અંગે રાત્રિભેજનના નિયમ જેણે લીધા હોય તેઓ તે વૃત પાળે છે.
ચાર પ્રકારના આહાર શાસ્ત્રકારોએ ગણેલા છે. અશન. (અન્ન) પણ (પાણી) ખાઈમ (સુખડી મે વગેરે) સાઈમ (તબલ)
(૧) આ ચારે આહારનો રાત્રિનાભાગે ત્યાગ કરે તેને ચાવિહાર ત્યાગને નિયમ કહેવામાં આવે છે.
- ૨ એકલા પાણી પીવાની છુટી રાખી બાકીના ત્રણ નો ત્યાગ કરે તે તિવિહાર ત્યાગને નિયમ કહેવામાં આવે છે.
૩ પાણું અને તંબોળની છુટી રાખી અશન અને ખાઈમને ત્યાગ કરે તેને દાવહાર ત્યાગને નિયમ કહેવામાં આવે છે.
રાત્રિભેજન ત્યાગ કરનાર આત્મહિતની પ્રવૃત્તિ વધુ કરી શકે જેમને રાત્રિભોજનને ત્યાગ નથી, તેઓ આત્મકલ્યાણની પ્રવૃત્તિ કરવા ભાગ્યેજ સમર્થ થઈ શકે છે. મનુષ્ય જન્મમાં આત્મકલ્યાણ તરફ દષ્ટિ રાખી જીવન ગુજારનાર મનુષ્ય જન્મ પામ્યાનું સાર્થક કરી શકે છે. નહીં તો દશ દષ્ટાંતે દુર્લભ મનુષ્ય જન્મ પામ્યાનું કંઈજ સાર્થક નથી.
ચાલુ જમાનાની પ્રવૃત્તિમાં રાત્રિભોજનના નિયમના અંગે કંઈ અશ્રદ્ધા અને શિાથલતા જોવામાં આવે છે.
તા. ૧૨-૯-ર૬ ના નવજીવનના પૃષ્ટ ૧૫ ઉપર “કેબિકશાળા” એ નામનો લેખ છે તેમાં નીચે પ્રમાણે જણાવ્યું છે. (૧૨) રાત્રે ભોજન ન કરવું, આરોગ્ય, વ્યવસ્થા અને અહિંસા ત્રણે દૃષ્ટિએ
આ નિયમની આવશ્યકતા છે. આમાં રાત્રિ ભેજનના ત્યાગના માટે જે કારણે બતાવ્યા છે, તે ઘણુ વિચારણીય છે. ને આ લેખ મહારાષ્ટધર્મ નામના કોઇ પત્રમાંથી અનુવાદ કરી લીધેલ છે.
For Private And Personal Use Only
