________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૨૨
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
કુમાર્ગમાં પ્રવૃત્ત જ થતા નથી અને જો કદાચ કાઇ કારણવશાત્ કાઈ ખરાખ કામાં લાગી જાય છે તા સમય જતાં તે પેાતાના માનસિક બળની સહાયતાથી તે ખરાબ કાર્ય થી તદન દુર થઈ જાય છે. પરંતુ જે મનુષ્યમાં માનસિક બળના અભાવ હોય છે જેનુ હૃદય દુ`ળ હાય છે—તે હ ંમેશાં નવાં નવાં દુષ્કર્મોમાં સાઇ પડે છે અને તેનુ આખુ જીવન કષ્ટમાંજ પસાર થાય છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દુખ ળતા આપણને કોઇ પણ પ્રાપ્ત વસ્તુથી સંતુષ્ટ થવા નથી દેતી તેમજ તેના સદુપયેાગ પણ નથી કરવા દેતી. આપણે જ્યારે કાંઈ ઇચ્છિત વસ્તુને પ્રાપ્ત કરીએ છીએ ત્યારે તેનાથી આપણું સમાધાન નથી થતુ. આપણું ધ્યાન કાઈ બીજી વસ્તુ ઉપર જાય છે એ ખીજી વસ્તુની પ્રાપ્તિ થતાં કાઇ ત્રીજી વસ્તુ ઉપર અને ત્રીજી વસ્તુની પ્રાપ્તિ થતાં ચેાથી વસ્તુ ઉપર આપણી દૃષ્ટિ જાય છે અને એ ક્રમ ખરાબર ચાલુ રહે છે. આપણી કુ ળતા આપણને પ્રાપ્ત વસ્તુના ગુણુ તેમજ ઇચ્છિત વસ્તુના દોષ જાણવા દેતી નથી. અને તેને લઇને આપણામાં અસતેષ ઉત્પન્ન થાય છે. પ્રશસનીય ઉપાયેાવડે ધનત્રાન બનવામાં, જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવામાં અથવા લેાકેાપકારના કાર્યો કરવામાં આપણને સતાષ ન થાય અને આપણે એ માર્ગમાં અગ્રેસર રહીએ છીએ તે તેના કરતાં વધારે સારી વસ્તુ ખીજી કાઇ નથી, પરંતુ ખરી રીતે લેાકેા સારી માખતાથી તે જરાવારમાં સંતુષ્ટ થઇ જાય છે અને નિશ્વનીય કાર્ય કરવાથી કદિપણ તેમનું સમાધાન થતુ નથી. એક તે કાઇ પણ ખરાબ કાર્યમાં પ્રવૃત્તિ કરવી એજ દુબ લતાનુ ચિહ્ન છે, ખીજુ` તેની અંદર અગ્રેસર થવુ એ પણ મેાટી દુ લતા છે. જો દુષ્કર્મો છેડી દેવામાં આવે તે સ ંસારની અન્ય સાધારણ ખાખતેામાં પણ એ અસતાષ ઘણે ભાગે હાનિકારક જ પ્રતીત થશે; કેમકે એને લઇને આપણે પ્રાપ્ત વસ્તુનાં સુખથી વંચિત રહીએ છીએ. આપણને પ્રાપ્ત થયેલી સારી વસ્તુ પણ આપણને ખરામ લાગવા માંડે છે. જે વસ્તુઓથી આપણને હર્ષ થવા જોઇએ તેનાથી આપણુને વિષાદ થવા લાગે છે.
એ સર્વ ખાખતા એવી છે કે જેને લઇને મનુષ્યનું જીવન અપરિમિત બની જાય છે. જો મનુષ્ય કેાઇ રીતે પરિમિત જીવન વ્યતીત કરી શકે તે તે તેણે પેાતાનુ પરમ સૈાભાગ્ય સમજી લેવું જોઇએ. પરિમિત જીવનનુ તાત્પર્ય એ છે કે મનુષ્યે પ્રત્યેક કાર્યમાં એ સમજવું જોઈએ કે પોતાને અમુક કાર્ય માં કેટલા અગ્રેસર રહેવાની જરૂર છે. આપણને જીવનના વાસ્તવિક આનંદ ત્યારેજ મળી શકે છે કે જ્યારે આપણે પ્રત્યેક ખાખતમાં પરિમિત થઇએ છીએ. નિહ તા આપણુને કિર્દ પણ વાસ્તવિક સુખ નથી મળી શકતુ. ‘ અતિ સર્વત્ર વર્નયેત્ 'ના સિદ્ધાંત પ્રત્યેક મનુષ્યે યાદ રાખવા જોઇએ અને આ સિદ્ધાંતના ઉપયાગ કરવામાં ઘણાંજ માન
For Private And Personal Use Only