________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૭૪
ઓ આત્માનંદ પ્રકાશ
થવાને માટે તે માત્ર જૈનદનજ ઊપયાગી થઈ શકે છે. સંસાર–ગૃહાલાસમાં રહીને ચેાગીના જેવી વૃત્તિ રાખી શકાય તેવા સાધના જૈનધર્મની ભાવનામાં ભરપૂર છે. જૈનધર્મ માં જ્ઞાન, દર્શીન, અને ચારિત્રની ત્રિપુટીની યેાજનામાં જે રહસ્ય અને અદ્ભૂત ભાવના રહેલી છે, તેવી અલ્પ અંશે પશુ કેાઇ અન્ય દશનમાં ચેાજનામાં આવી નથી. વેદાંત માના ઊપદે નિવૃત્તિ માર્ગના સ્વરૂપને પ્રતિપાદન કરવામાં એટલા બધા વિસ્તારથી પ્રરૂપિત કર્યો છે, છતાં પણ તેએ જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્રની ભાવનાની ત્રિપુટીના જેવું સામર્થ્ય બતાવી શકયા નથી; એમ મારે કહેવુ જોઇએ. ઉપર કહેલી ત્રિપુટીને અનુસરી પ્રથમ ગૃહધ ને અનુસરનારા ખરેખર સંસારી યાગિ બની શકે છે. વેદાંતમાં જ્યારે એક જનક વિદેહીનુ દષ્ટાંત આપ્યુ છે, ત્યારે જૈન દર્શનમાં તેવા હજારો જનક વિદેહી થઇ શક્યા છે અને થઇ શકે છે.
વેદાંત મતમાં જે ભાવનાપૂર્ણ વૈરાગ્યના યાગથીજ સાધી શકાય છે, તે ભાવના જૈન મતને એક સંસારી આત્મા સુગમતાથી સાધી શકે છે, તે સંસારી ચેાગી કેમ ન કહેવાય ? જૈન સ'સારી ચેાગી સર્વ વિનાશના ખીજ ૩૫ સશયને દૂર કરી શકે છે, તે સંશયનું ખીજ ઉત્પન્ન ન થવા પામે તેને માટે શકા, કખા દોષના મહા ત્યાગી થઈ જૈન સસારી યાગી જ્ઞાન અને શ્રદ્ધાને પુષ્ટ બનાવે, તેવા સાધના મેળવતા જાય છે. જૈન સંસારી યાગીની બુદ્ધિને વ્યાપાર એટલે બધા પ્રમળ હાય છે કે જેથી તે જૈન-આગમના સિદ્ધાંતે સાંભળ અને મનમાં ઠસાવી તેના ઉપર વિચાર કરી શકાના સમાધાનથી નિશ્ચય ઉપર આવી શકે છે.
કેટલાએક જૈન સંસારી ચેકિંગએ જ્ઞાનના સામાન્ય બળને મેળવી શક્યા હાય અને તેમનામાં બુદ્ધિના વ્યાપાર વગરની અંધશ્રદ્ધા હાય, તે પશુ હૃદય માત્રથી કરેલી સ્વાત્માણુમય દ્રવ્ય અને ભાવ પૂજા પણ તેમની વૃત્તિને શ્રદ્ધાના પ્રવાહમાં સ્થિર કરવાને પરમ સહાયરૂપ બને છે. તેમની તેમ ધશ્રદ્ધા પણ પર પરાએ ઊપયેાગવતી થઇ આવે છે. જૈન મતની ભાવનાની રચના એવી અદ્ભુત અને ઉચ્ચતાથી કરવામાં આવી છે કે તેના અનુયાયીઓના હૃદયમાં આદેશકારિત્વ વૃદ્ધમાન, અને ભક્તિભાવ વગેરે વિનયના પોષક લક્ષણા પ્રગટે છે, પછી તે ઉત્તરાત્તર વધતા જાય છે અને તેનાથી ઉદ્ધતાઇ, અહંતા અને ધૃષ્ટતા વગેરે દાષા દૂર થઇ જાય છે. જૈન ધર્મમાં સમ્યકત્વ અથવા એધિબીજના સ્વરૂપમાં જે રહસ્ય મુકવામાં આવ્યુ છે, તેવું રહસ્ય આજસુધી કોઇપણ દન મેળવી શકયું નથી. ખરૂ આર્યત્વ, ખરૂ' શ્રેષ્ઠત્વ અને ખરી આસતા માત્ર એક સમ્યકત્વના ચોગથી પ્રાપ્ત કરી શકાય છે, વેદાંતના શમ, દમ, ઉપરમ, તિતિક્ષા
For Private And Personal Use Only