________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪૨
શ્રા આત્માનંદ પ્રકાશ.
માતૃભૂમિ પ્રત્યેના કર્તવ્યનું શિક્ષણ પણ આપી દીધું. જ્યારે બન્ને બાળકો જરા પુખ્ત ઉમરના થયા ત્યારે તેણે તેઓને તેઓના પિતાના માર્યા જવાના સઘળા સમાચાર કહી સંભળાવ્યા અને તેઓને પોતાની સાથે લઈને દુશ્મનોના શહેર ઉપર આક્રમણ કર્યું અને ત્યાં આગળ તેણે પોતાના વીર પુત્રાની સહાયથી રણક્ષેત્રમાં દુશ્મનને હરાવ્યા.
આવતા અંકમાં વરવર શિવાજીનું ચરિત્ર અત્યંત અનુકરણીય હોવાથી જરા વિસ્તારથી વિચારશું.
–-ચાલુ
જૈન સાહિત્યનો વિકાસ કરવાની ખાસ આવશ્યક્તા.
ધર્મ અને વ્યવહારને ઉકર્ષ સાધવા માટે સાહિત્ય એક અદ્વિતીય અને દિવ્ય વસ્તુ છે. મનુષ્ય શેમાં સુખ માનવું ? કેવી પ્રવૃત્તિ કરવી ? તેનું કલ્યાણ શામાં છે ? એ આદિ અનેક વાતનો વિચાર સાહિત્ય દ્વારા થઈ શકે છે. જન સમૂહના કયાણને આધાર પ્રત્યેક વ્યક્તિની પ્રવૃત્તિ ઉપર રહે છે અને તે પ્રવૃત્તિ પ્રત્યેક વ્યક્તિ જેમાં પોતાનું પરમ કલ્યાણ સમજે તે અનુસારે થાય છે. સર્વનું કલ્યાણ શોધવા માટે ઉત્તમ સાહિત્યના જેવું બીજું કંઈ સાધન નથી, એવું ધારીને જ જૈન ધર્મના મહાત્માઓએ પિતાની આહુત પ્રજાના અભ્યદયને માટે સવિસ્તર સાહિત્ય પ્રસાયું છે. તેમાં તે ધર્મની, નીતિની, જ્ઞાનની અને કલા કેશ ત્યની મહાન સમૃદ્ધિ સ્થાપી છે. પૂર્વકાલે એ સમૃદ્ધિને ઉપયોગ જૈન પ્રજામાં વધારે થતા હતે, તેથી જૈન ધર્મ અને જૈન વ્યવહારની જાહોજલાલી વિશેષ દેખાતી હતી. તે પછીના અર્વાચીન સમયમાં જેન પ્રજા પિતાની એ સમૃદ્ધિને સદુપયોગ કરી શકી નહીં, તેથી એ સમૃદ્ધિનો માટે ભાગ વિકેદ થઈ ગયે, જેને માટે જૈન પ્રજાના આધુનિક વિદ્વાન અને ગુણ ગ્રાહી ગૃહસ્થ ને અત્યારે પશ્ચા પત્તાપ કરવો પડે છે.
સાંપ્રતકાલે પાશ્ચાત્ય પ્રજાએ ભારતવર્ષની પ્રજાને કેળવણીના યુગનું દર્શન કરાવ્યું છે. જ્ઞાન તથા વિજ્ઞાનની મહત્તાનું ભાન કરાવ્યું છે, તેથી આપણે હવે આપણી સાહિત્યની મહાન સમૃદ્ધિને સંભાળવાને પ્રવૃત્ત થવું જોઈએ. ભારતની અન્ય પ્રજામાં તેને માટે મોટી જાગ્રતિ થઈ છે. તે પોતપોતાના ધર્મના સાહિત્યનું મથન કરવા લાગી છે. આપણે પણ એ પ્રવૃત્તિને અનુસરવું જોઈએ.
જૈન સાહિત્યને જગતમાં મોટું સ્થાન મળે તેમ છે. આપણા સાહિત્યનો મહાન સાગર આર્યાવર્તની ભૂમિમાં ઉછળાવી શકાય તેમ છે. જે સંસ્કૃત અને
For Private And Personal Use Only