________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
પોતાના સ્વતંત્ર વિચાર સિવાયની અન્ય બાબત છાપાંમાં મોકલતાં પહેલાં તેની તપાસ કરવા લેખક અને છઃ પાંવાળા બંનેને ખાસ જરૂર છે કે જેથી ખોટી હકીકતે છપાઈ જાય નહી.
પિતાના સ્વતંત્ર વિચાર પણ કે ઈના અંગત તરીકે હોય અથવા પ્રશ્ન પુછવા રૂપના હોય કે મૂળ ધણીને જાતે મળી અથવા લખી પુછવાથી જેને ખુલાસો થાય તેવા હોય તે તે માટે એકદમ છાપામાં નહીં આપતાં ધણીથી ખુલાસો કરો, અથવા તેના જાણકાર પાસેથી કરવો અને તેમ છતાં પણ ખુલાસો ન થાય તો જીજ્ઞાસુ ભાવે અને તેવી જ ભાષામાં છાપામાં પૂછવું જોઈએ, પણ ટીકા કે આક્ષેપ રૂપે કલેશ વૃદ્ધિ થાય તેમ અને તેવી ભાષામાં તો છાપવું કે છપાવવું નહીં કોઈ પણ માણસે ધર્મ, સમાજ અને થવા દેશ વિરૂદ્ધ કંઈ કાર્ય કર્યું જણાય તે છાપામાં પ્રગટ કરી દેવાથી તો તે ઉલટી વધારે બગડે છે, કારણ તે એમ માને છે મારી વાત છાની હતી તે હવે પ્રકટ થવાથી ઘણું જાણી ગયા છે તો હવે શું બાકી રહ્યું ? માટે તેનું હિત ઈચ્છતા હોઈએ તે આપણુ અધિકાર મુજબ નમ્ર ભાષા ને મિત્રભાવે તે ધણીને સૂચના આપી દેવાથી સંજોગ હશે તો સુધરશે નહી તે બગડશે તે નહી. જૈનશાસ્ત્ર પણ તેમજ ઉપદેશ છે.
કઈ વિધવાળી બાબત માટે ધણથી ખુલાસે માગવા છતાં ન થવાથી લોકોની જાણ માટે કદાચ છાપામાં આપવા ગ્ય જણાય તોપણ એકવખત નમ્ર ભાષા અને મિત્રભાવે આપી દે પણ તે પછી તે ધણી તરફથી કંઈ જવાબ મળે તાપણ પછી તેના લાંબા વાદ વિવાદમાં ઉતરવાના કલેશથી દૂર રહેવું સારું છે. નહી તે તર્ક કરતાં કુતર્કને પાર નથી રહેતું. તેથી વિતંડાવાદ થઈ બનેને ઝેરવેર વધવા સંભવ છે.
છાપાંવાળાઓએ પણ દરેક બાબત પ્રકટ કરતાં પહેલાં ખાસ કરીને તેમાં સત્ય કેટલું છે તે જાણવા ખપ કરવો જોઈએ; નહીતે એક વખત તેઓ જે બાબત છાપે છે, તેજ બીજી વખત ખોટી છે એમ તેમને છાપવા ફરજ પડે છે. દીલગીરી બતાવવી તેના કરતાં પહેલેથી તપાસ કરવી શું પેટી? ત્યારે દરેક ધર્મ તથા સમાજની અંગત ચર્ચાઓ, તેજ ધર્મ તથા સમાજના લોકોને કદાચ થોડી ઘણી ઉપયોગી થાય પણ અન્ય ધર્મ અને અન્ય સમાજના માણસમાં તો તે વંચાવાથી એ ધર્મ અને સમાજની નિંદા હીલ અને ઓછાશ થવા સિવાય કંઈ લાભ નથી; કારણ કે તે અન્ય ધર્મ તથા સમાજવાળાને બીજા ધર્મ તથા સમાજના રહસ્યની ખબર નહી હોવાથી તેનાં તત્વ તે સમજી શકતા નથી એમ સમજી શકાય તેવું છે, છતાં આજકાલ જેનોના અંગત આક્ષેપ ટીકાઓ અથવા વાદવિવાદના લેખે જેવા કે દેવદ્રવ્યાદિ વિગેરેના જૈનેતર છાપાંઓમ છાપવાથી જૈન ધર્મની કેટલી હીલણા થઈ છે તે સે કઈ જાણે છે એટલું જ નહી પણ ઘણાઓને જૈન ધર્મ અને સાધુએ તરફ અણગમો અને અશ્રદ્ધા થઈ છે, થાય છે, અને થશે માટે દરેક મુનિ મહારાજાઓ તથા જૈન બંધુઓને જૈન ચર્યાએ ફકત જેન છાપાંઓને જ મોકલી જૈનેતર છાપાંઓમાં નહી મોકલવા ખાસ કરીને નમ્ર વિનંતિ છે.
લી. પારી. મણીલાલ ખુશાલચંદ, પાલણપુર,
For Private And Personal Use Only