Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વર્તમાનયુગે નેવેલનું સ્થાન.
એમ સાબીત કરી આપે તે જરૂરી છે. પરંતુ તેમ કરવામાં ધમધતા, અકલાપ્રિયતા, કે ઈતીહાસની અનભિજ્ઞતા કે આધુનિક યુગની અપીછાણના વિશેષણે ન આવવા જોઈએ, કદાચ પિતાની વાત તદૃન કલ્પિત હોવાનો દાવો કરતા હોય તે પોતે કલ્પના નેવેલ રચવામાં શા માટે ઐતિહાસિક પાત્ર ગોઠવે છે ? “ વેરની વસુલાત” ની પેઠે નવીન પાત્ર કલ્પી ગમે તે ભાષાના વિચારો ઉધૃત કરી તદ્દન નવીન ગ્રંથ બહાર પાડ્યો હોત તો શું સાહિત્ય રસિકોને કે જૈન સમાજને રા. રા. મુનશીની ભૂલે પ્રત્યે દષ્ટિક્ષેપ કરવાની જરૂર પડતી અને તેઓ આબાદ રીતે નવલ કથાકારની ઉપમાને ન દીપાવી શકત ? તેથી સમજી શકાય છે કે, ગમે તે ભાવનાથી રા રા. મુનસીએ સમકાલીન ઐતિહાસિક નામનો સમાવેશ કરેલ છે.
આધુનિક ગુજરાતના ઇતિહાસને મજબુત રીતે ટકાવનાર “જૈન ગ્રન્થ” છે. જૈન મુનિઓ ના કરેલા પ્રથે બાદ કરાએ તે ગુજરાતના ઐતિહાસિક સાધનો તદ્દન અલભ્ય છે. તેથીજ દરેક સાક્ષરે ઈતિહાસને લખવામાં “ જૈન ગ્રંથનેજ આધાર લે છે.” જ્યારે રા. રા. મુનસી જૈન ગ્રંથ ઉપરથી બધી બીના લેવા છતાં પણ જેને ઈતિહાસને ખોટો ઠરાવવા મથે છે; ન માલુમ શું કારણ મળ્યું હશે કે તેમને આ પ્રમાણે અન્યથા પ્રયત્નમાં કાલ વ્યય કરવો પડે છે?
આ ઉપરથી સમજી શકાય છે કે, એતિહાસિક સત્યને બાજુ પર રાખી તેમના પાત્ર સાથે કલ્પિત સંબંધ બંધ બેસતાં કરીને કંઈ લખવું તેના કરતાં સ્વમતિથી કપિત ઘટનાઓ ચીતરવી એ વધારે હિતાવહ છે. આ લેખથી વાંચકોએ એમ ન માનવું કે, “હું” ઐતિહાસિક ભાગને નવલકથામાં ઉતારવા અસંમત છું, પણ હું એમ માનું છું કે, સત્ય બીનાને ચાલુ પદ્ધતિથી લખવી હોય ત્યારે તે કાર્યને ભાર યોગ્ય અનુભવી પુરૂષે ઉઠાવી લેવું જોઈએ.
અત્યારે જે ગ્રંથ હિંદના હદય પ્રેમી બન્યા છે, તેનું કારણ માત્ર તે ગ્રંથેજ નથી, પણ તે ગ્રંથ કર્તાની સમચારિત્રની ઉર્મિઓ છે, અને તેથીજ “આચારંગ, વેદ, મહાભારત, રામાયણ, ધર્મબિંદુ, કબીરવાણું” વગેરે ગ્રંથે ઘેર ઘેર પૂજાય છે.
એટલે ચિત્ત, સંયમ, નિ:સ્પૃહતા સ્વભાવ, સત્યવચન ઈત્યાદિ ગુણે જેમાં ખીલેલાં હોય, એવો પુરૂષ જગતનું સત્ય બહાર લાવવા પ્રયત્ન કરે તો જ તે સફળતા પામી શકે વા ડીક ગણી શકાય.
બાકી જેમાં એક તરફી વલણ આત્મિક બાધા ઈત્યાદિ કોઈ અધિકતા હોય એવો કોઈ મનુષ્ય નવીનતા દેખાડવામાં પોતાની હાર્દભાવનાના સંસગે ઉચ્ચ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531240 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 021 Ank 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1923 |
| Total Pages | 30 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |