________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
ક્ષમાપના.
મંદાક્રાંતા. આ સંસારે જન્મ ધરીને ઈષ્ટ સાફલ્ય શું છે ? જીવ્યા જાણ્યા જગતપતિ આ સાધના શી કરી છે ? એ વિચારે નિજ હૃદયથી ધારજો સૌ ક્ષમાને, મૈત્રીભાવે એ સ્વજન ! મુજના દોષ વિસારને. પામ વહાલાં પરમ પ્રભુનાં પૂર્ણ આશિષ વગે, ધર્મે કમેં જીવન વહ સત્યના શ્રેષ્ઠ પંથે: જે શ્રદ્ધા છે પ્રભુ તરફ તે સર્વ બંધુ પ્રતિ હો, ને તેથી ઓ સ્વજન ! મુજના અંતરેથી ક્ષમો હો !
સંસારમાં જન્મ ધરનાર પ્રાણી માત્ર–ચેતનવંતા છો, અહિક બંધનો અને જીવનનાં પ્રલોભને તેને યથાશક્તિ પરિત્યાગ કરી ઈષ્ટ પ્રતિ સતત પ્રયાણ કરી રહ્યા છે. આ પ્રકૃતિ સ્વગીય હોઈ જનસમાજને આદરપાત્ર છે. સમાજના હિતચિંતક–પ્રજાનાયક, ધાર્મિક જીવનના ઈષ્ટ ગુરૂઓ, પ્રજા સંઘને ઉપર્યુક્ત લક્ષ્ય પ્રતિ દોરવા અને એજ પંથના પ્રવાસી રૂપે જીવન વ્યતિત કરવા ઉપદેશે છે. મહાપુરૂષપ્રણિત ગ્રંથ, એજ અનુપમ સૂત્ર બાંધે છે. પ્રકૃતિ પણ તેજ મંત્ર, દશ્ય થતી સર્વ વસ્તુઓમાં સુણાવે છે કે –
કલ્યાણ સાધે!” “ હાતાં શીખે ! ” “ જાગ્રત હે !” સંસારના સાંસારિક જીવનની માયામયી મેહભરી રાત્રીના અંધકારમાંથી બહાર આવે !
અનેક યંત્રણ અને કષ્ટપ્રદ અને વેદના સહતાં પુરૂષાર્થ સાધ્ય-પુત્ર પ્રિયા, ગૃહ કે લમી આદિ કશાથી જીવનમાં મધુરતા ખીલી નહિં અથવા હદયે ક્ષણભર શાંતિ અનુભવી નહિં ! અરેરે ! એ અવિશ્રાંત કરેલા પુરૂષાર્થનું શું ફળ?
સતુધર્મ પ્રણેતા-માપ્ત પુરૂએ, આત્મકલ્યાણનાં ઈષ્ટ સાધન રૂપે વિદ્યા લક્ષમી-પ્રેમ કે સ્વજનને વર્ણવેલાં છે. એજ સાધનથી સંસાર પરનો અનુરાગ વૃદ્ધિ ? પામે, દેહ પર આસક્તિ થાય તો જીવનપંથની ર દિવાદાંડી રૂપ ઈષ્ટ અA એલાઈ જાય. માટે એ જગ્યા-જીવ્યાનું સાર્થકય શું ? :
એ સર્વોતર્યામિ જગન્ધિતા ! ક્ષમાવંત પરમાત્મન્ સવ જગતને ક્ષમાને અમૂલ્ય મંત્ર અમારા માનવજીવનમાં ઓતપ્રેત કરી છે. જેથી હું ઉંડાં અજ્ઞાનનાં દ્વારા એક પછી એક ખુલ્લાં થાય, કર્તવ્યવ્રુસકે પડદા એક ત્રટી જાય, ખરા જીગરથી પ્રાણી માત્ર પરસ્પરનાં જીવનની ગુંચવણ ઉકેલી સહી લે.
એ ધન્ય આમન્ ! પ્રભે !
હારી પેઠે હૃદયપૂર્વક ક્ષમા આપી હદય હદયથી ભેટે એવાં મીઠાં દે. લને અમે અનુભવીએ એજ અમારું પરમ સૌભાગ્ય હો!
શાંતિઃ શાંતિઃ શાંતિઃ |
આ તાવના ! સર્વ જગતને ક્ષમનાર છે. જેથી હદયનાં ઉંડા
પડદા એક પછી એક ચણે છે ઉકેલી શકે.-ભૂલે
For Private And Personal Use Only