________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૫૦
શ્રી આત્માન’ૐ પ્રકાશ.
પ્રવર્ત્તકા, અને શ્રેય:સાધક મહાત્માએ શુભ પ્રવૃત્તિ સંપાદન કરવા માટે શુભ ભાવનાઓને સાધતા હતા. અને શુભ પરિણતિની જાગૃતિના માહાત્મ્યને દર્શાવવા માટે તેએ શુભ પ્રવૃત્તિ કરતા હતા.
તે શુભ પ્રવૃત્તિ ગૃહસ્થ અને ત્યાગી અનેને કરવાની છે. તેએ બંનેની શુભ પ્રવૃત્તિ જુદી જુદી ભાવનામાં અને જુદી જુદી દિશાઓમાં રહેલી છે. સવેગથી રગિત થયેલા ભાવ અને દ્રવ્ય ઉભય મુનિએની શુભ પ્રવૃત્તિ મન, વચન અને કાયાના ભેદથી ત્રિવિધ છે. હૃદયના શુદ્ધ પ્રદેશમાં જગના જંતુઓને માટે શુભ ચિંતવન કરવું, તે ત્યાગીઓની માનસિક શુભ પ્રવૃત્તિ છે. મનુષ્ય પ્રાણીઓને શ્રેયના માના ઉપદેશ આપવા, એ તેમની વાચિક શુભ પ્રવૃત્તિ છે. અને અનેક જાતના પરીષહાને સહન કરી, બ્રહ્મચર્ય નું પાલન કરી સંયમને બરાબર પાળવા, વિવિધ ક્ષેત્રામાં વિહરવુ, એ તેમની કાયિક શુભ પ્રવૃત્તિ છે. તેમના સંયમ નિવૃત્તિ મય છતાં લેાક કલ્યાણુને માટે પ્રવૃત્તિમય દેખાય છે. લેાક કલ્યાણના માર્ગ અસમ્ય છે, છતાં સંયમની ખાધા ન થાય તેવી રીતના શુદ્ધ-નિર્દોષ માર્ગ ગૃહણુ કરવામાંજ તેમની કૃતાતા છે. એવી શુભ પ્રવૃત્તિ કરનારા સાધુપુરૂષ! નિષ્કામ છતાં પેાતાની કલ્યાણુ વાસનાઓની તૃપ્તિને માટે તે શુભ પ્રવૃત્તિને સ્વીકારે છે. કારણ કે, તેમની ઉત્કૃષ્ટ શક્તિઓની સાથે કતા વિશાળ પરમાર્થાંમાં, ભૂતદયામાં અને જગતના કલ્યાણુમાંજ રહેલી છે.
ગૃહસ્થ વના સબંધમાં પણ શુભ પ્રવૃત્તિના ત્રણ પ્રકાર પડે છે. ૧ માનસિક શુભ પ્રવૃત્તિ,૨ વાચિક શુભ પ્રવૃત્તિ અને ૩ કાયિક શુભ પ્રવૃત્તિ. દેશ, કાળ અને સ્વશક્તિ-એ ત્રણેની વાસ્તવિક સ્થિતિ તથા મર્યાદા લક્ષમાં રાખી ગૃહસ્થાએ એ ત્રિવિધ શુભ પ્રવૃત્તિ આચરવી જોઇએ. પેાતાની કામમાં પેઠેલાં ગાઢ ક્ષજ્ઞાન, દારિદ્રય અને કુસ`પને દૂર કરવાના ઉપાયે ચિંતવવા, અને તેને માટે ઉચ્ચ લાગણી હૃદયમાં ધારણ કરવી અને પેાતાના જાતિ-ધર્મબંધુના દરેક જાતના દુ:ખેા દૂર કરી તેમને ધમાર્ગે ચડાવવા, તેને માટે સ્વાત્મભાગ કરવાના નિશ્ચય કરવા એ ગૃહસ્થાની માનસિક શુભ પ્રવૃત્તિ કહેવાય છે. એવી શુભ પ્રવૃત્તિના ચિંતકા કામના કલ્યાણની ભાવના ભાવી અપરિમિત પુણ્યરાશિ સંપાદન કરે છે,
ધર્મ, સંસાર, નીતિ, શિક્ષણ અને સાહિત્ય વિગેરે આ જગતમાં પ્રજા જીવનના ઉચ્ચ પ્રદેશેા છે, તે ઉપર વિવેચન કરવુ, કરાવવું, અને તેવા ઉત્તમ ઉપાયેાની ચેાજના રચવી,કરવી તેમજ તેવા વિષયાના વક્તા થવું અથવા દ્રવ્યના વ્યય કરી તેના તાઓને સહાય માપવી અને તેવા લેખકે ને તેજન માપવું, મતે તેમ
For Private And Personal Use Only