________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪૪
શ્રી આત્માને પ્રકાશ. નાટકમાં શી શી વસ્તુસંકલના આવે છે, તેના માટે કવિએ એક કલેકદ્વારા જણાવ્યું છે તે નીચેના લેકથી સમજાશે–
पद्मासन कुमारपालनृपतिजज्ञे स चन्द्रान्वयी जैन धर्ममवाप्य पापशमनं श्री हेमचन्द्राद्गुरोः। निर्वीराधनमुज्झता विदधता द्यूतादिनिर्वासनम्
येनैकेन भटेन मोहनृपति जिग्ये जगत्कण्टकः ॥
કમલાના ભુવન સમાન, ચંદ્રવંશીય કુમારપાળ શ્રીમાન સદ્દગુરૂ હેમચંદ્ર થી પાપશમનક જૈનધર્મ પામ્ય, પામીને નિર્વશીઓનું ગ્રહણ કરાતું ધન, તે લેવાને પ્રતિબંધ કર્યો, વૃતાદિ મહા વ્યસનનો નાશ કર્યો અને જગતમાં કંટક સમાન જે મહતૃપતિ તેને જેણે એકાકી છતાં જીતી લીધો.” આ ઉપરથી નાટયવસ્તુ વાચકના ધ્યાનમાં આવી શકે છે. હવે તેને ક્રમવાર પરિચય તપાસીયે.
( ક્રમશ:) રા. રા. છોટાલાલ મગનલાલ શાહ.
ભવ્ય જીવોને સંબોધ.
(સત્ર મુવ કટ વિ૦)
શેઠે જ્ઞાતિજન સમક્ષ ચાર પુત્રવધઓને પાંચ પાંચ શાળના દાણુ સાચવવા આપીને તેમની ગ્યતા સંબંધી કરેલી પરીક્ષા, તે ઉપરથી ભવ્યજનોએ લેવા જોગ સુંદર બેધ. જેવા શેઠ તેવા પરીક્ષા કરી કામ લેનાર, ગુરૂ મહારાજ જેવો સાક્ષીરૂપ સ્વજન-જ્ઞાતિ વર્ગ તેવા શ્રમણ સંઘ જેવી વહુઓ તેવા પરીક્ષા જેગ ભવ્યજને અને જેવા શાલિદાણા તેવાં ઉત્તમ વ્રત નિયમ સમજવા.
૧ શેઠે સાચવવા આપેલા શાલિના દાણું ફેંકી દેનારી યથાર્થ નામ વાળી. ઊંઝિતા તથાવિધ ગ્યતા વગર જેમ કચરો પુજે કે એઠવાડ કાઢવા પ્રમુખ કામે નેકરની પેઠે કરવાવડે મહાદુઃખ પામી તેમ જે ભવ્યાત્મા સંઘ સમક્ષ સગુરૂએ આપેલાં ઉત્તમ વ્રત અંગીકાર કરીને, મોહબ્ધ બની તેનો વિનાશ કરે છે, તે આજ ભવમાં લેકની નિંદાને પાત્ર બની પરલોકમાં પણ દુ:ખથી પીડાતો અનેક વિધ જીવનિમાં અવતાર લેતો ભટકયા કરે છે.
૨ તથા જેમ શાલિના દાણું સાચવવા મળેલા ખાઈ ગયેલી યથાર્થ નામવાળી ભગવતી રાંધણુ ચિંધણ પ્રમુખ કામ દાસીની પેઠે કરી દુઃખભાગી જ થઈ તેમ જે મહાવ્રતાદિકનો જીવન નિર્વાહ પૂરો મન ગમતાં ખાનપાન નિમિત્તેજ ઉપયોગ કરે છે અને મેક્ષ સાધનની ઈરછારહિતપણે વિવિધ આહારદિકમાં આસકત રહે
For Private And Personal Use Only
