Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દિવ્ય જીવન. મનુષ્યોના દેહ અને મનમાં જે કાંઈ ભરેલું છે તે દ્વારાજ તેની આકાંક્ષાઓ અને આદર્શોને નિયમાવું પડે છે. વ્યક્તિઓને આ સત્ય લાગુ પડે છે તેમ નથી. સમાજ પણ આજ નિયમથી નિયમાય છે. લગભગ એક વર્ષ પૂર્વે કાન્સ દેશમાં સમાનતા અને સ્વાતંયની ભાવનાઓનો ઉદ્ધાર કરવા માટે મહાન વિપ્લવ થયે હતું. પરંતુ એ સામ્ય અને સ્વાધીનતાને પક્ષ કરનાર વગે, અમુક કાળ સુધી સત્તા ભેગવતા દરમ્યાન તેમણે ભીષણ અનર્થો અને ત્રાસદાયક હત્યાકાંડે આદર્યા હતા. તેમની જીલ્લા ઉપર સમાનતા અને સ્વતંત્રતાની ઉચ્ચતમ વાતે હોવા છતાં આવા અત્યાચાર કરવાનું કારણ એજ હતું, કે આદર્શ અને આકાંક્ષા ઉચ્ચ હેવા છતાં તેમના સ્વભાવમાં સ્વેચ્છાચાર અને પરપીડનના તો છુપાએલા હતા. જે કાંઈ પ્રકૃતિમાં નિહિત છે, જે કાંઈ સ્વભાવ છે, તેજ કાર્યકાળે બહાર ઉભરાઈ આવે છે. ધર્મમાં, પરમાર્થમાં, દયામાં અને તેવી બીજી ઉત્તમ કટિની અન્ય પ્રવૃત્તિઓમાં રહેલા કેટલાક મનુષ્યમાં આપણે ઘણીવાર પ્રતારણા, નીચતા, કપટભાવ અને ક્ષુદ્રતા જોઈએ છીએ. તેનું નિદાન શોધતા એજ મળી આવે છે કે મનુ બેનો સ્વભાવ જ્યાં સુધી બદલાય નહિ, ત્યાં સુધી તેને સારા નરસા, ઉચ્ચ નીચ પ્રત્યેક કાર્યમાં તેના સ્વભાવમાં રહેલા તો પ્રતિબિંબિત થયા વિના રહેતાજ નથી.
માણસ ગમે તેટલો અભ્યાસ કરે, ગમે તેટલું શાસ્ત્રાધ્યયન કરે, પરંતુ જ્યાં સુધી તેની પ્રકૃતિમાં અસત્ ભરેલું હોય છે, ત્યાં સુધી તેને ધર્મ–જીવન ખરા અર્થમાં પ્રાપ્ત કદિ થતું નથી. પ્રકૃતિ અગર સ્વભાવ એ બહુ મહાન વાત છે. મનુષ્ય તેના માતાપિતા પાસેથી જે મેળવે છે, વંશ પરંપરાગત, જાતિ સંસ્કારથી જે પ્રાપ્ત કરે છે, સમાજના રીતિ રીવાજેથી જે સંસ્કારો તેનામાં રઢીભૂત થાય છે, તે સર્વનો અતિક્રમ કરી આદર્શના માર્ગ તરફ ગતિ કરવી એ વાત સહજ કે સરળ નથી; એ કમ બહુ કાળ અને શ્રમની અપેક્ષા રાખે છે. “વિવર્તન–પ્રક્રિયા ” નો કંટાળા ભરેલે, ધીરી ગતિએ કામ કરનારે નિયમ એ પ્રદેશમાં કામ કરી રહ્યો છે. જન્મ–લબ્ધ અને શિયા–લબ્ધ સ્વભાવને આટલે મહાન કરી બતાવવાને અમારે ઉદેશ માત્ર એટલેજ છે કે જેઓ ધર્મ-સાધનના માર્ગમાં ગતિ કરવાનો ઉત્સાહ અને આકાંક્ષા ધરાવે છે તેઓ એમ જાણી રાખે કે તેમના સન્મુખે એક મહાન્ શ્રમ અને તપસ્યાની પરંપરા આવીને પડેલી છે. દેહ અને મનની દુર્બળતાઓથી સાધ. કને વારંવાર અભિભૂત થવું પડે છતાં તેને નિરાશ થવું ન ઘટે. ધર્મના માર્ગમાં સ્થિર રહેવા માગનારે હમેશાં લક્ષમાં રાખવું જરૂરનું છે કે જે ઉદ્દેશ બહુ પ્રયત્ન અને વખતે પૂર્ણ થવા ગ્ય છે તે થોડા પ્રયતને ચેડા કાળમાં કેવી રીતે પૂર્ણ થાય ? તેમ છતાં આપણું ઉચ્ચ આદર્શને પણ નિરંતર દષ્ટિ–પથમાં રાખવું ઘટે, અને
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531230 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 020 Ank 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1922 |
| Total Pages | 30 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |