________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધવનનું કૈંપાદાન
૧
કેવા પ્રકારનુ આચરણ તેની ભવિષ્યની આધ્યાત્મિક ઉન્નતિને અનુકુળ થશે તેને તેને સ્પષ્ટ અવબેધ હતેા નથી. આવા પ્રસગે તેણે કયા નિયમેને અનુસરીને પે તાના જીવનને નિયમાવવુ એ પ્રશ્નનું નિરાકરણ પૂર્વના મહાજનાએ કરેલુ છે. તે મણે પોતાના દિવ્ય જ્ઞાનની દ્રષ્ટિએ નિર્ણિત કરેલું હતું કે પ્રાથમિક અવસ્થાના મનુષ્યેાના જીવનને એવા પ્રકારના નિયમાથી વ્યવસ્થિત અને સુદૃઢ કરવું જોઇએ કે જેથી સ્વભાવથીજ આધ્યાત્મિક વિકાસના માર્ગમાં વળી શકે અને એ નિયમેાના પાલનમાંથી ઉત્પન્ન થયેલી આત્મ-કિત તેના પારમાર્થિક શ્રેષ રૂપે પરણામ પામી શકે. આ નિયમ તે આપણા શાસ્ત્રોમાં ણું વેલા માર્ગાનુસારીપણાના ગુણે છે. એ ગુણ્ણાના રિશીલનવડે જ્યારે આપણે આપણા જીવનમાં તે પ્રકારના ગુણ્ણાનેા - વિભાવ કરી શકીએ, ત્યારેજ આપણે તેથી ચઢીઆતી ભૂમિકાના ગુણ્ણાની કિ ંમત સમજી શકીએ. એ નિયમના પાલનથી મનુષ્ય પેાતાની વ્યાવહારિક ઉન્નતિ મેળવી શકે છે એટલુ જ નહી પણ તે બધા વખત તેની ગતિ અજ્ઞાતપણે આત્મિક વિકાસ ભણી પણ ડાયજ છે.
મહાપુરૂષાએ જોયુ હતુ કે ઉત્તમ આચારના નિયમે પાળવાથી મનુષ્યને આત્મા આધ્યાત્મિક ગુણાના આધાર બનવાને લાયક બને છે, વ્યાવહારિક જીવનના અંગે ઉચ્ચતમ નિયમ અને આચારેયના રિપાલનથી આત્મામાં સ્વાભાવિક રીતેજ એવી ચેાગ્યતા આવે છે કે તે ઇશ્વર પ્રાપ્તિના માર્ગમાં સરલતાથી ગતિ કરી શકે. આપણા પ્રાચીન મહાનુભાવ આચાર્યાએ માર્ગાનુસારીના નિયમાને પ્રતિબાધ કરેલા છે તે ઇશ્વર--પ્રાપ્તિ રૂપી મંદિરમાં પ્રવેશવાનુ` સિંહદ્વાર છે. જે મનુષ્યાએ એ મા`માં યથાયેાગ્ય પ્રકારે સ્થિર રહી તે ભૂમિકાનું શિક્ષણ મેળવ્યુ નથી તેએ પર માના ઉત્કૃષ્ટ માર્ગ માં ગતિ કરવા માટે નિતાન્ત અયેાગ્યજ છે.
આ માર્ગાનુસારીના ગુણ્ણા મેળવવા, કેળવવા અને આત્મા સાથે એકરૂપ કરવાની શાળા કઇ ? એમ કેઇ પ્રશ્ન કરે તે ઉત્તર એકજ છે કે આ વિશાળ વિશ્વ એજ તે ગુણાને ઉપલબ્ધ કરવાની શાળા છે. મનુષ્યમાંથી દેવ અને દેવમાંથો ઇશ્વર બનવાનુ પ્રાથમિક શિક્ષણ આપણા નીત્યના સામાજીક જીવનમાંથી મળે છે. વાસ્તવિક આધ્યાત્મિકતાને અંગે હાવા જોઇતા ઉચ્ચતમ ગુણે અને દ્વિવ્ય ચારિત્રના ખીજ આપણા હંમેશના વ્યાવહારિક સમ માં રહેલા છે. જો એ ભૂમિકાનુ અનુશીલન અપકવ હોય તે પારમાર્થિકતારૂપી વૃક્ષ કેઇ કાળે સુફળ આપી શકતુ નથી. જે વૃક્ષના મૂળ સડેલા છે, જેના ખીજમાંજ દોષમયતા વ્યાપી રહેલી છે, તે વૃક્ષના વર્ધન અને ફળવાનપણા માટે આશા રાખવી વ્યર્થ છે. આપણા નીત્યના ન્ય વહારિક જીવનમાં જે આપણે સાસ્ત્રોએ નિર્દિષ્ટ કરેલા આચારા, નિયમે અને સદ
For Private And Personal Use Only