________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આધુનિક કથાસાહિત્ય. ફસાઈ વિચાર હીન બને છે, તેઓને આવી વાર્તાઓ સંસારમાં માર્ગને સુગમ કરી મૂકે છે એટલે માણસના જીવનમાં જે જે પ્રસંગે ઉપસ્થિત થતા હોય તે તે પ્રસંગેની નવલ કથાઓ -હેમને પ્રીય લાગે છે અને તેજ ગુણદાયી નિવડે છે કારણ જયાં સુધી હેમનું જીવન જ ન સુધરે ત્યાં સુધી હેમને ધર્મોપદેશ કંઈ અસર નહિં કરી શકે.
નવલ કથાઓ કેમ લખવી, વસ્તુ સંકલના કેવી હોવી જોઈએ, રસજમાવટ કેમ કરવી, અત્યારે કર્યો વિષય લોકોને પસંદ આવે તેમ છે, માનવ જીવન, માનવ સ્વભાવ, મૃષ્ટિસંદર્યની ગુંથણ કેવી રીતે કરવી વિગેરે વિગેરે વિષ
ને અભ્યાસ કરવો જોઈએ, આપણામાં અનેક લેખકે લખવા પ્રેરાય છે પરંતુ જે વિષય માટે લખવા વિચાર રાખતા હોઈએ તે માટે પ્રથમ જૈનેતરનું સાહિત્ય વાંચવું. વિચારવું અને તે પછી લખવા પ્રયાસ કરો. કારણ આપણા કરતાં હેમનું સાહિત્ય અનેક રીતે ખેડાયેલું છે તે પ્રથમ તેમના સાહિત્યને અભ્યાસ કરી પ્રયતા કરશું યા લખશું તો જ સમાજને રૂચિકર નિવડશે અને સાહિત્ય વાંચનને શેખ ઉત્પન્ન કરશે.
નવલ કથા કેમ લખવી, હેની વસ્તુ સંકળના, અને ટૂંકી વાર્તાઓની વસ્તુ સંકળના, ભિન્ન ભિન્ન હોય છે તેમ તે લખવામાં પણ ભિન્ન ભિન્ન માર્ગો છે, નવલ કથાના લેખક કરતાં ટૂંકી વાર્તાના લેખકમાં વિશેષ કુશળતા હોવી જોઈએ, કારણકે હેને એકજ વિષય ઉપર ઢંકામાં પતાવવાનું હોય છે હેનામાં પાત્ર સંખ્યા પણ ઓછી હોય છે હેમ હેને વિષય પણ ચાલુ સમાજને હેય છે એટલે હેનામાં ઉત્તમ કુશળતા હોય તેજ સમાજને આવકાર દાયક નિવડે નહિ તે હેની શક્તિ નિરર્થક નિવડે છે, માટે તેવા સાહિત્ય લખવા પ્રેરાવા પહેલાં તેને અભ્યાસ કરે જોઈએ. આ વિષયમાં જેનેતરોમાં, નારાયણ હેમચન્દ્ર રણજીતરામ વાવાભાઈએ, ડાહ્યાભાઈ પટેલ વિગેરે અનેક ભાઈઓને અનેક રીતે લખેલ છે તે હેને જરૂર અભ્યાસ કરવો અને ત્યાર પછીજ લખવા પ્રયાસ કરો.
સાહિત્યમાં આ પ્રમાણે નૂતન દિશામાં પ્રયત્ન પ્રારંભવામાં આવશે તેજ પ્રથમ દર્શાવેલ અનુસાર પુસ્તક પ્રકાશકોને પુસ્તક પ્રચારનો વિશેષ લાભ થશે અને સમાજમાં સાહિત્ય નથી એમ બેલનારા બેલતા બંધ થશે પણ તે ક્યારે? જ્યારે ઉકત પ્રયોગ કર્તવ્યમાં મૂકવામાં આવે ત્યારેજ, ઈત્યલમ.
For Private And Personal Use Only
