________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ગ્યતાનુકુળ વ્યવસાયની પસંદગી.
૧૭૭ પ્રાપ્તિને અર્થે આપણી પ્રવૃત્તિઓને અનુકૂળ વ્યવસાય પસંદ કરવાની જેટલી આવશ્યકતા રહેલી છે, તે કરતાં વધારે તેને દૃઢતા પુર્વક વળગી રહેવાની છે. કઠિનતાઓ ઉપસ્થિત થાય તે પણ એમ વિચારવું તે મૂખાઈ ભરેલું છે કે આપણે કોઈ બીજા વ્યવસાયમાં વધારે સફલ થયા હોત, જ્યારે પિતાનો વ્યવસાય તજી દઈને બીજા ધંધામાં જોડાવાનું મન લલચાય છે, ત્યારે તેને બીજા ધંધાના કેવળ ગુણ અને લાભજ દૃષ્ટિગત થયા કરે છે અને ચાલુ ધંધાના કેવળ દોષ તથા હાનિજ દ્રષ્ટિએ પડે છે, પણ એ સંભવિત નથી. આપણે જે ગુલાબ લેશે તેમાં કાટા તે હશે જ. એટલા માટે આપણે એકવાર નિશ્ચિત કરેલે વ્યવસાય સમજણ વગર કદિ પણ તજ જોઈએ નહિ. નહિતે “અબ્રણ તતભ્રષ્ટ” દશા થશે. તેથી આપણે કોઈપણ વ્યવસાય પસંદ કરવામાં અથવા તજી દેવામાં ચંચલતા અથવા સાહસ કરવા જોઈએ નહિ. કોઈ કોઈ વખત જ્યારે મનુષ્ય પિતાના વ્યવસાયમાં હજારે પ્રયત્ન કરવા છતાં પણ સફલ નથી થતા ત્યારે તેને પોતાનો વ્યવસાય બદલીને બીજે પસંદ કરવાની જરૂર અવશ્વ પડે છે, પરંતુ તેનાથી એ પણ સિદ્ધ થાય છે કે તેણે પોતાના પ્રથમ વ્યયસાય પસંદ કરવામાં માટી ખેલના કરી હેવી જોઈએ. એવી ખલનાએ ખરાબ સંગતિ, અચાનક ઘટના, માબાપની બુદ્ધિહીનતા અથવા અપૂર્ણ શિક્ષણ આદિ અનેક કારણોને લઈને થયા કરે છે, પરંતુ યુવાવસ્થામાં માનસિક ચંચલતા વિશેષ રહે છે. કોઈપણ કાર્ય ખૂબ વિચાર અને સંપૂર્ણ સમજ પૂર્વક કરવું જોઈએ. પ્રાયે કરીને એવું પણ દૃષ્ટિગોચર થાય છે કે અનેક યુવકો એવાં કાર્યો કરે છે કે જેમાં તેઓ કદિપણું સફલ થઈ શકતા નથી, તેમજ કેટલાક યુવકે ભ્રમવશ બની પિતાને એ વ્યવસાય તજી બેસે છે કે જેમાં
હેજ વધારે પરિશ્રમ કરવાથી તેમાં સફળતા પ્રાપ્ત કરી શક્યા હોત. લક્ષમાં રાખવા જેવી વાત છે કે જે વ્યવસાય કોઈપણ દ્રષ્ટિએ જેટલો વધારે સારો જણાય છે તેમાં સફળતા પ્રાપ્ત કરવા માટે તેટલાજ વધારે સમય તેમજ પરિશ્રમની પણ જરૂર છે. હા, જે રસ્તે આપણે જઈએ તે રસ્તે જે સિંહ મળી જાય તે આપણને વિચાર થાય છે કે એ રસ્તા સિવાય સંસારના અન્ય કોઈપણ રસ્તે સિંહ આવી શત નહિ, તે તે તદ્દન સ્વાભાવિક છે; પરંતુ વિના પરિશ્રમે કાંઈ પણ મળી શકતું નથી. તેટલા માટે જ બાધાઓની સામે થઈને પણ પોતાના એકવાર પસંદ કરેલા વ્યયવસાયને દ્રઢતા પૂર્વક વળગી રહેવું એજ શ્રેયસ્કર છે. આ તત્વના આધારે જ આપણા સમાજના સઘળા વ્યવસાયે ઉચિત રીતે થયા કરે છે. તેમજ એ તત્વાનુસાર શ્રી કૃષ્ણ અજુનને ઉપદેશ આપે છે કે—“ નિધનં યઃ परधर्मो भयावहः"
For Private And Personal Use Only