________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માન પ્રકાશે.
આપણુમાં ઉચય કેળવણીને પ્રસાર કરવાનો
ખાસ ઉદ્દેશ (હેતુ.) (પ્રેષક સગુણાનુરાગી કપૂરવિજયજી-વડવાણ કેમ્પ) ૧ હાલના રાજકર્તાઓ તરફથી વ્યવહારિક કેળવણી સંબંધી બહોળો ફેલાવો થયેલો પ્રત્યક્ષ જોઈ અન્ય કોમના આગેવાન ઉદાર ગૃહસ્થ પિતાની કોમન તમામ મનુષ્ય એક સરખો લાભ મેળવી શકે તેવા હેતુથી સ્થળે સ્થળે સાંસારિક સ્થિતિ સુધારવાને સારૂ સાંસારિક જ્ઞાન અને તેની સાથે નીતિ વધારવાને તથા ધાર્મિક જ્ઞાન પ્રાપ્ત થવાને, કાંઈ પણ બદલાની ઈચ્છા સિવાય ફક્ત પરમાર્થ બુદ્ધિથી તન મન અને ધન સંબંધી યથાયોગ્ય શક્તિ પ્રયુંજી શાળાઓ સ્થાપન કરે છે, એટલું જ નહિ પણ તેમાં અભ્યાસ કરમ વિદ્યાર્થીઓને સ્કોલરશીપ વગેરેથી મદદ કરી પોતાના જાતિ ભાઈને જ્ઞાન સંબંધી અને સાંસારિક સ્થિતિ સંબંધી સારી પાયરી ઉપર આવતાં જે પોતે સંતોષ માને છે. એવા એકથી વધારે દાખલા પ્રત્યક્ષ નજર તળે છતાં આપણી જૈન કોમ તે સંબંધે બહુ પછાત છે એમ કહેવાને કાંઈ આંચકે ખાવા જેવું નથી. માટે જૈન કોમનાં બાળકોને હાલના જમાનાને અનુસરી ગુજરાતી અને અંગ્રેજી જ્ઞાન મેળવવાની સાથે જૈન ધર્મનું જ્ઞાન પણ પ્રાપ્ત થાય એવો ઈલાજ શોધવો જોઈએ.
૨ પાઠક વર્ગ કેળવણીથી વધી પરીક્ષામાં પસાર થાય તે જ હાલના રાજકર્તા તેઓને પાઠક પદવી લાયક જાણી મેટા મેટા હોદ્દા બક્ષે છે. ત્યારબાદ તેઓ અભ્યાસ કરાવવાની પરવાનગી મળેથી તે શાળાઓમાં ભણાવે છે. એવું છતાં પણ તેઓના ઉપરી પણ હોય છે. અને હજારે ગાઉમાં સ્થળે સ્થળે એક સરખું જ શાળાનું બંધારણ જોવામાં આવે છે. જેને કેમમાં હાલના સમયે જૈન જ્ઞાન મેળવવાને સારૂં સદ્દગૃહસ્થ ધનાદિથી મદદ કરી જેન શાળાઓ સ્થાપન કરે છે. પરંતુ વ્યય થતાં ધનાદિને યથાર્થ ઉપયોગ ન થવાથી તેનું પરિણામ સુધરતું નથી. તાજેતરમાં નીચે પ્રમાણે શાળામાં ખામી જણાય છે.
૩ જેને પૂરું લખતાં વાંચતાં અને શુદ્ધ ઉચ્ચાર કરતાં પણ આવડતું ન હાય, તેવી સ્થિતિવાળાને શાળાને માસ્તર ઠરાવવામાં આવે છે, એટલું જ નહિ પણ તેનેજ શાળા સંબંધી સ્વતંત્રતા અર્પિત કરાય છે, એટલે તે પોતાની મરજી - અનસાર બાળકોને અભ્યાસ કરાવે છે. એમ થવાથી ધનાદિ મદદને લીધે શાળા કદાચ સ્થાયી ભાવે રહે છે, પરંતુ શુદ્ધ અભ્યાસ થતું નથી. એમ સ્પષ્ટ જોવામાં આવે છે. માટે અમુક સ્થળે શાળાઓના માસ્તરોની, અગાઉથી પરીક્ષાના વિષયોની જાહેર
For Private And Personal Use Only