Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દિવ્ય ઉપ ગ.
પૈસાની ખાતર રાતદિવસ મત્યધિક હાયવોય કક્ષા કરવાથી શું પરિણામ આવે છે તે સે કઈ જાણે છે. અધિક લેભ તથા તૃષ્ણના અનિષ્ટ પરિણામ કેઈથી અજાણ્યાં નથી. તે સાથે એક બીજી પણ ધ્યાન આપવા ગ્ય વાત એ છે કે અધિક ધન રાશિ પ્રાપ્ત થવાની સાથે કયીક વસ્તુઓની હક રહ્યા કરે છે, ચિંતા પીછે છેડતી નથી, ચારોના ભયથી રાત્રે નિદ્રા આવતી નથી, કુટુંબ માં ઝગડે ઉપસ્થિત થાય છે, ઈત્યાદિ. પરંતુ છે. અધિક ધનની સાથે અનેક આપત્તિઓ લાગેલી છે તે વિચારવા જેવી વાત છે કે દરિદ્રતાની સાથે કેટલી ભયંકર આપત્તિઓ લાગી રહેલી છે. આ કહેવાનું કારણ એ છે કે ધન એક મહાન શક્તિ છે અને
જ્યારે એ શક્તિની પ્રાપ્તિ થતાં પણ આપત્તિ આવી શકે છે ત્યારે તે શક્તિના અભાવમાં અર્થાત્ દરિદ્રતાની દિશામાં તે તે કરતાં પણ અધિક અનર્થ બન્યા કરે. કેમકે “વના ઢીત ગાયfઃ ” અને “ fજીનથી ૬ મવત્તિ' ના ઉદાહરણ હમેશાં દષ્ટિગોચર થાય છે. જે ધનની સાથે એક આપત્તિ રહેલી છે, તે દરિદ્રતાની સામે દશ આપત્તિઓ અવશ્ય રહે છે. જુઓ, નિર્ધનતા કેટલા અનર્થ ઉપજાવનારી રાક્ષસી છે. તેનું વર્ણન આપણુ નીતિવિદોએ કર્યું છે કે
दारिद्रयाहियमेति ह्रीपरिगतः सत्वात्परिभ्रश्यते
निःसत्वः परिभूयते परिभवान्निर्वेदमापद्यते । निर्विणाः शुचमेतिशोकनिहतो बुध्ध्या परित्यज्यते
निर्बुद्धिः क्षयमेत्यहो निर्धनता सर्वापदामास्पदम् ॥ અર્થાત્ “દરિદ્રતાથી સંકોચ અને લજજા આવે છે, લજજાને લઈને ઘેર્ય ચાલ્યું જાય છે, પૈવેના ચાલ્યા જવાથી પરાભવ થાય છે, પરાભવ થવાથી ખેદ થાય છે, ખેદ થવાથી શાક અને પશ્ચાતાપ થાય છે અને પશ્ચાતાપથી ક્ષય અર્થાત્ નાશ થાય છે. એ મુજબ દરિદ્રતા પર્વ આપત્તિઓની જનેતા છે. એટલું જ નહિ પણ દરિદ્રતા, નિરાશા અને ઉદાસીનતાને પરસ્પર મિત્રતા છે—એ સર્વ એકજ સ્થાનમાં નિવાસ કરે છે. દરિદ્રતા એક એવી વસ્તુ છે કે જેને સ્વીકાર કરવાનું કોઈને પણ સારૂ લાગતું નથી. તેને કોઈ મનુષ્ય લાચારીથી જ સ્વીકાર કરે છે. દારદ્રતાથી દાસત્વ પ્રાપ્ત થાય છે અને વૃદ્ધ વસ્થામાં ધનહીન મનુષ્ય પોતાના કુટુંબ અને મિત્રને ભારરૂપ બને છે.
એટલા માટે ધન ધ્રુયુ થિી જેવું જોઈએ નહિ. ધણયુકત દૃષ્ટિથી જેવા ગ્ય વસ્તુ તો છે ધનની તૃષ્ણ. ધન તે બહુ મૂલ્ય વસ્તુ છે. ધનથી જ આ પણા સદાચરણની–સત્યનિષ્ઠ, ન્યાયપ્રિયતા, ઉદારતા, મિતવ્યયિતા, દૂરદર્શિતા,
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531216 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 019 Ank 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1921 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |