________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૮૮
શ્રી આમાનંદ પ્રકાર જીવન દરેક મનુષ્યને મહાવીર સ્વરૂપે સહજ પ્રતિબિંબીત થતું. તેમના સિદ્ધાંતની સ્વગીય સુગંધથી જેમના શારીરિક વસ્ત્રો સુગંધમય થતાં અને તેથી આકર્ષાઈને જેઓ સ્વાભાવિક રીતે એમ કહેતા કે અનાદિ જીવનમાંથી મુક્ત કરનાર એક તું જ છે. તેવા મનુ મહાવીરપણાને કેવી રીતે પામતા એ વિચારવું તે તત્વવેતાને પણ પણું મુશ્કેલી ભરેલું જણાશે. સત્યનો દીપક માત્ર પોતાના પ્રકાશથી દષ્ટિગોચર થતું નથી તેને જે ગ્રહણ કરનાર છે તેની મુખ્ય મુદ્રાપર પણ તેને પ્રકાશ પાછળથી આપોઆપ પડે છે સત્યનો સામાન્ય પ્રતિષ પરમાત્મ દ્રષ્ટિ વડે તે મહાત્મા દરેક મનુષ્યના અંત:કરણમાં વનિત કરે છે.
મનુષ્યને સત્યની પ્રતીતિ કેવી રીતે થાય છે? - સત્યના જે નિયમ મહાવીર દર્શાવે છે તેથી દરેક વિચારશીલ મનુષ્ય જાણીને હેય છે. કેટલાક સત્ય એવા હોય છે કે તે લાંબા વખત સુધીની કે ઘડા વખતની અમુક ક્રિયાથી, ચર્ચાથી અને વારંવાર નવી નવી કલ્પના કરવાથી આપણને પ્રતીતિ થાય છે. તેવી જ રીતે કેટલાંક એવાં પણ સત્ય છે કે જ્યારે મનમાં પણ તેને સંકલ્પ થાય કે તરતજ તેની પ્રતીતિ થાય છે. સઘળું વિજ્ઞાન શાસ્ત્ર સત્યનાં ધોરણથી રચાએલું છે કે જે સત્ય પિતાની મેળે ખાત્રી કરાવવાને શકિતમાન રહે છે. સર્વ પ્રકારના જ્ઞાનના ગઢ રહસ્યના મૂળમાં સૌથી પ્રથમના નિયમો એવા હોય છે કે તેના પુરાવાની અપેક્ષા રહેતી નથી. તમારી વિવેક બુદ્ધિની સંકલ્પનાની પાછળ ચાલતા જ્યારે તમે તેના મૂળ સુધી પહોંચશે ત્યારે તમને છેવટે એવું કારણ મળશે કે જે પિતાના આધારે ઉભું રહેલું હોય છે. તે પિતેજ પિતાની સાબીતી આપે છે. તમારા જ્ઞાનને અનુક્રમ તપાસી લેશે તે તમને છેવટે એ નિર્ણય થશે કે તે જ્ઞાનને અધિષ્ઠાયક કોઈના પણ આધારે નહિ રહેતાં બીજાને આધાર આપનાર છે. અસંખ્ય વિચારવા યંગ્ય બાબતે ' સત્ય, વ્યાજબી અને સુંદર હોવાની ખાત્રી કરાવવાને કદાચ તમે શકિતવાન થશે પણ કેટલીક બાબતે એવી પણ હોય છે કે જેને માટે તમે કાંઈ પણ કારણ નહિ આપતાં તમે માત્ર એટલું જ કહેશો કે હું તે બાબતે સત્ય સારી કે વ્યાજબી માનું છું અને તેથી હું તેને સત્ય અને સારી કહું છું. મારા મનમાં તે વિષે જરા પણ શંકા રહેતી નથી અને પરમાત્માની સાક્ષીએ મારૂં અંતઃકરણ કંઈ પણ કારણ વગર તે બાબત કબુલ કરી લે છે,
હવે પરમાત્માના વચને તે આવા પ્રકારના ઘણા સત્ય રૂપ છે. જે વચને શાસ્ત્રમાં લખાએલા છે તેમાનાં ઘણા વિષે મનુષ્યનું મન એટલું ખાત્રી વાળું હોય છે કે જેવા તે મન પર આવે છે કે તરતજ તેની સત્યતાની પ્રતીતિ થાય છે. જેમ મનેહર દેખાવોની સુંદરતા સાબીત કરવાને શેખીન આંખને કઈ પણ પુરાવાની જરૂર રહેતી નથી, ચંચળ કાનને મધુરસ્વરની ખાત્રીને માટે કાંઈ પણ પ્રમાણુની જેમ જરૂ
For Private And Personal Use Only