________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
થી આત્માનંદ પ્રકાશ. સ્વ જીવન સફળતા કરવાની કુચી. પરજીવ-જીવ માત્રનું હિત ચિત્તવન કરવું કે “સર્વ કેઈસુખી થાવ! સર્વ કેઈ નિગી બની રહે ! સર્વ કેઈ ભદ્ર પામે ! અને કોઈ પણ પાપ આચરણ કરતાં અટકે–પાપ કૃત્ય ન કરે!” “સમસ્ત જગતમાં શાન્તિ વર્ષે! સમસ્ત જને પરહિત કરવા તત્પર બને! દેષ માત્ર દૂર થાવ! સમ સર્વત્ર સર્વ કઈ સુખી થાવ!” આ પ્રકારે સર્વ કેઈનું એકાન્ત હિત ચિત્તવન કરતા રહેવું, કદાપિ કેઈનું પણ અહિત ચિન્તવન ન કરવું તેનું નામ મૈત્રી ભાવના. * આ ભાવનાને (Universal Brotherhood) વિશ્વભાવના કહી શકાય. તે વડે સર્વ જગતના છ સંગાતે એકતા-અભેદતા (Harmony , સાંધી શકાય છે અને એથી આપણા આત્માને તેમજ જગતના જીને શાન્તિ મળી શકે છે. બીજી કરૂણ ભાવના દુઃખી જનનાં દુઃખ દૂર કરવા આપણું શક્તિને સદુપયેગ કરવાથી બને છે. જો કે સહુ કેઈ સુખને માટેજ તલપે છે પરંતુ સુખનો ખરો માર્ગ તેજી, ખેટા માર્ગે સ્વચ્છંદતાવડે ચાલવાથી કઈક જ દુ:ખી દુ:ખી થઈ જાય છે. તેવા દુઃખી જનેનો તેવાં તેવાં દુખેથી ઉદ્ધાર ( છુટકા) થાય તેમ તન, મન ધનથી કે સદુપદેશથી નિ:સ્વાર્થ પણે પ્રયત્ન કરવો એ આ ભાવનાનું રહસ્ય છે, અન્યને દુઃખ મુક્ત કરી સુખ શાંતા પમાડી અભય આપવાથી આપણે પિતે અભય નિર્ભય બની શકીએ છીએ. આપવું એવું લેવું અને વાવવું એવું લણવાનું છે.
ગટ વાતે કરવાથી કશું વળવાનું નથી. આપણામાં સવિવેક જાગ્રત કરી તુચ્છ સ્વાર્થ તજી, બની શકે તેટલું પરમાર્થદા કાર્ય કરવાથીજ હિત થઈ શકે તેમ છે. ત્રિીજી ભાવના પ્રમોદ અથવા મુદિતા નામની છે. જેમ મેઘને ઉદય જોઈ માર કેકારવ કરે છે અને ચંદ્રને ઉદય જોઈ ચકર ખુશી થાય છે તેમ સુખને તેમજ ગુણને ઉદય અન્યમાં જઈ દીલમાં ખુશી થવું જોઈએ. એથીજ આપણે સુખમાં કે ગુણમાં વધારે કરી શકીએ. તેને બદલે ઈર્ષા કે અદેખાઈવશ અન્યનું અનિષ્ટ ચિન્તવવાથી તો પરિણામે આપણું જ અનિષ્ટ થવા પામે છે. જે આપણે સુખી અને સદગુણી બનવું જ હોય તે દ્રષદષ્ટિને સર્વથા તજીદઈ દ્રઢ ગુણાનુરાગી જ બનવું જોઈએ. એથી આપણું હૃદયભૂમિ સારી રીતે ખેડાઈ મૃદુ અને સુયોગ્ય બનશે અને તેમાં બીજ સંસ્કાર પડેલા નકામા જશે નહી. ચોથી ભાવના માધ્યસ્થ અથવા ઉપેક્ષા નામની છે. જ્યારે કોઈ નિર્વે કામ કરનાર નજરે પડે ત્યારે તેના ઉપર દ્વેષ લાવ્યા વગર જે તે કઈ રીતે સુધરી શકે એમ જણાય તો કેવળ કરૂણ દ્રષ્ટિથી તેને સુધારવા પ્રયત્ન કરો, પણ જે તે અસાધ્યું રાધિ જેમ અપ્રતિકાર્ય લાગે તો સમભાવ રાખી અનેરાં સ્વપર હિતકાર્ય કરવામાંજ ઉજમાળ રહેવું. ઈતિશમ્
S
For Private And Personal Use Only