________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી કમાણક ઉજવવાના પ્રસંગ. થતા નથી પરંતુ કલ્યાણક આદિના દિવસે ખાસ આગમત લેવાથી અધિક આરાધનીય છે તે દિવસે કરેલું ડું પણ ધર્મકૃત્ય મહાફળદાયી થાય છે. ”
આજ હકીકતને પુષ્ટિ આપતાં મૂળ ગ્રંથકાર કહે છે કે–“જેમ ઉચિત વૃષ્ટિ આદિના સંયોગે અ૫ પણ ખેતી અધિક ફળ આપે છે અને ઉચિત વૃષ્ટિ આદિના અભાવે અધિક પણ ખેતી નિરર્થક થાય છે તેમ ઉત્તમ દિવસોએ કરેલી હે પણ ધાર્મિક આરાધના અને દ્રવ્યને વ્યય ભવ્ય જીવોને અતુલ ફળ આપે છે. આ હકીકતને વધારે પુષ્ટ કરતાં ટીકાકાર કહે છે કે–“જેમ અવીતરાગ પુરૂષમાં ગુણ પ્રક
ને અભાવ હોવાથી તે પુરૂષને પ્રધાનપણે કલ્પી તેની પૂજા ઉત્સવાદિ કરવામાં આવે તે તે યથેષ્ટ ફળ આપવામાં અસમર્થ બને છે, તેજ પ્રમાણે કલ્યાણકાદિ શાસ્ત્રોક્ત દિવસેને તજી દઈને અન્ય દિવસે કરાતા પૂજા ઉત્સવાદિમાં પોતાની કલ્પનાની મુખ્યતા અને સર્વજ્ઞ આજ્ઞાને અનાદર અપાદર હોવાથી તે ઈચ્છિત ફળદાયક થતા નથી. તેથી શાસન પ્રેમીઓએ કલ્યાણકાદિ દિવસોએજ બહુધા પૂજા પ્રભાવના ઉત્સવારિ કરવા કે જેથી સ્વપરને અમોધ ફળદાયી થાય.”
આ હકીક્તની પુષ્ટિમાં વળી ગ્રંથકાર મહાત્મા કહે છે કે-“જિનેશ્વરના જન્મ આદિ કલ્યાણકના દિવસે અથવા તેવા બીજા શાસ્ત્રોકત ઉત્તમ દિવસે રથયાત્રા, પૂજ, પ્રભાવના વિગેરે ઉત્સા કરાય છે તે જોઈને અન્યદર્શનીઓને પણ તીર્થકરાદિ ઉપર બહુમાન ઉપજે છે. અને તેવા તથાવિધ ધર્મ નેહદ્વારા પરિણામે સત્યધર્મને પણ પામે છે. પૂર્વ પુરૂષોએ બાંધેલી પ્રણાલિકાનું અનુકરણ થાય છે. ઈદ્રાદિક દેવ પણ તે દિવસેએ મહત્સવાદિ કરે છે તેથી તેઓના સમ્યગાચારનું પણ અનુકરણ થાય છે. ભવ્ય છે તેની સવિશેષ અનુમોદના કરે છે તેથી તેમને માર્ગાનુસારીપણું પ્રાપ્ત થાય છે અને કેટલાએક ઇવેનું સમકિત પણ નિર્મળ
થાય છે. ”
આ ઉપરથી સુજ્ઞજને સમજી શક્યા હશે કે કલ્યાણક સિવાયના દિવસોમાં કરેલા ધર્મફત્ય અને દ્રવ્યને સભ્યય ત્યારે જ ઉપયોગી થાય છે કે જ્યારે કલ્યાણકના દિવસમાં ખાસ ધાર્મિક અને શાસન પ્રભાવનાના અપૂર્ણ ઉલ્લાસથી અને અસાધારણ દ્રવ્ય વ્યયથી કરવામાં આવે. લોકિક નીતિ પણ તેવી જ હોય છે, એક સગ્ગહસ્થ વિના પ્રસંગે લાખ રૂપિયા ધામધુમ કરી ખર્ચ અને જ્યારે પિતાને લગ્નાદિ પ્રસંગ આવે ત્યારે કંઈ પણ તે વ્યય કરે નહીં તે તે આદર પાત્ર બની શકો નથી તેમજ શાસ્ત્રકારની અપેક્ષાએ કલ્યાણકના દિવસનું સ્મરણ માત્ર પણ ન કરનાર અને તેમાં અપૂર્વ વિલાસ ન બતાવનાર અન્ય દિવસમાં ઘણી ધામધુમે તેમજ રથયાત્રાદિ કર્યા છતાં પણ આત્મિક ગુણને પૂર્ણ લાભ પામી શકતા નથી.
For Private And Personal Use Only