Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૧૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ પ્રાચીનાને પરાશ
3
પરમાર્હુત સૂઈ રભુપાલ કુમારપાલની ધાર્મિક ઉદારતાને લીધે ‘ તાર’ગા પત જૈન તીર્થ તરીકે પ્રસિદ્ધ થયા આ વાતની સાક્ષી જૈન પુસ્તકા ભરે છે—જેના ઉલ્લેખ આગલ કરવામાં આવશે, પણ તે પહેલાના તાર ગાના ઇતિહાસ કેવલ ઘેાર અંધકારમાં પડેલા છે. આ અભેદ્ય અંધકારને ભેદવામાં કેવલ અસમર્થ તાર ગાની તારાદેવીના લેખ સિવાય એક પણ એવા પ્રકાશ અમારી પાસે નથી કે જે પૂર્વોક્ત અંધકારમાં પડેલા ઈતિહુાસનુ દર્શન કરાવે. આાવી સ્થિતિમાં આ તીર્થની પ્રાચીનતાના પરામર્શ કરવા ઘણા કઠિન થઇ પડે છે, તથાપિ ઉપર્યુક્ત મદદીપક વડે આપણે એચ્ચાર પગલાં આગલ રિશુ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શેાધકને ખખર હશે કે ‘ તાર ગા ’ પહાડની તલાટીથી ઉત્તર દિશામાં લગભગ દોઢેક માઇલને છેટે એક દેવીનુ સ્થાન છે જેને લેાકા · તારાઈમાતા ' કહે છે. આ તારાઇમાતા તે બીજી કાઇ નહિ પણ બૌદ્ધોની માન્ય ર‘ તારાદેવી ’ છે. આ વાતની ખાતરી તેના ઉપરના પ્રાચીન છે પરથી થાય છે, જે નીચે પ્રમાણે છે
“ ये धर्मा हेतु प्रभवा हेतुं तेषां तथागतोऽ TSUવત ! तेषां च यो विरोध एवं वादी महाश्रवणः | "
આ ઐહોની પ્રસિદ્ધ ગાથા તારાદેવીના લેખમાં છે. લેખમાં સંવત્ મિતિ નથી તથાપિ લિપિની પ્રાચીનતાના વિચાર કરતાં તે વિક્રમની સાતમી યા આઠમી સદીમાં લખાણેા હશે એમ જણાય છે. આની પાસેજ એક જૂનું મકાન છે જેમાં મુકુટ ધારિણી ઉભી મૂર્તિયેા છે. જે ઘણુ કરીને બૌદ્ધ ધર્મના કોઇ દેવવિશેષની હશે એમ લાગે છે.
એક બીજું પણ બૌદ્ધસ્મારક તાર’ગા પર્વત પર ઢષ્ટિગાચર થાય છે જે આજકાલ જોગીડાની ગુફાના નામથી એલખવામાં આવે છે. આ ગુફા બૌદ્ધોની છે, અને હજી પણ તેમાં બુદ્ધની મૂર્તિ ચા બેઠેલી જોવાય છે. આ ગુફા બૌદ્ધ ભિક્ષુએનુ ધ્યાન રવાપુ સ્થલ છે, અને મૂળિયા હંમના ધ્યેય દેવની સ્થાપના છે. પણ હિન્દુસ્થાનમાંથી ઔદ્ધ ધર્મની વિદાયગિરી થતાં લેાકેા થાડાજ વખતમાં ઔદ્ધ નામ પણ ભૂલી ગયા અને તેમની ગુફાને ભેષધારી એક હલકી જાતિવાચક · તેંગીયા શબ્દની સાથે જોડી દીધી. આ ગુફા ઉપરના ગઢની બહાર વાયવ્ય કાણુમાં લગભગ અરધા માઇલને છેટે આવેલી છે.
3
ઉપર્યુકત અને દયે ઔદ્ધધર્મનાં છે તેથી એમ માનવાને કારણુ મલે છે કે અહીં ઔધાનું આધિપત્ય હાવુ જોઇયે, પણ એક વાત વિચારણીય છે કે તારાદેવી
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531203 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 018 Ank 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1920 |
| Total Pages | 39 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |