________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
જેનસમાજ આવ્યું હોય એ નિષ્પક્ષપાત પ્રેક્ષકને દષ્ટિગોચર થયા વિના રહેશે નહિ, અને એના પરિણામે જૈન સમાજનો યુવકગણું ઐતિહાસિક દષ્ટિબિંદુએ સામાજિક પરિસ્થિતિ કેવી હેવી જોઈએ, એ જાણવાને આતુરતા ધરાવી રહ્યો જણાય છે. આ લેખના શિરનામે ઉપસ્થિત કરેલા પ્રશ્નના વિષયમાં તલસ્પર્શ કરતાં જૈન સમાજની આધુનિક સ્થિતિ થવામાં–સમાજયંત્રને બગાડવામાં ન્હાનાં મ્હોટાં અનેક કારણે સમાયેલાં છે. એ વિષયમાં ચંચુપાત કરનારાઓ માટે નીચે મુજબ ક્રમસર કારણે રજુ કરવામાં આવે છે. ખાસ કરીને જે ભાગમાં સડો પ્રવિષ્ટ થવા પામે છે, તે ભાગઅને જેના પ્રતાપે જ સમાજમાં નકામા જેવું થઈ પડતું હોય તેવું, સડાને લગતું પ્રધાન કારણ શોધી કાઢવા જોઈએ, અને તેને માટે સામાજિક મુદાએને ઉંડાણથી અભ્યાસ કરે જોઈએ. તે અભ્યાસ પ્રાપ્ત સંગો અને અનુભવથી જે થઈ શક્યું છે તેનો કંચિંતુ અંશે અહિં ઉલ્લેખ કરવામાં આવે છેકેટલાએક સામાજિક મુદ્દાઓ વિષે વિચાર કરવામાં આવે છે. તે તરફ સમાજના નેતાઓનું લક્ષ ખેંચવા નમ્ર વિનતિ છે. એટલું બધું સંકુચિત દશામાં છે કે અન્ય સમાજોએ કેળવણીમાં લગ
ભગ સંતોષજનક સારો પ્રવેશ કર્યો હોય ત્યારે આ (૧) સમાજને તે તેના સ્વપ્નાં પણ આવતા હોતાં નથી. ટૂંકામાં સમાજનું કેળવા. કહીએ તે બાળક કે યુવાન, સ્ત્રી કે પુરૂષ, કેાઈને માટે કશોપણ ણીનું ક્ષેત્ર. કેળવણી સંબંધી સતિષકારક પ્રબંધ નથી અને પરિણામે
કેળવણીની ગેરહાજરીને લીધે રહી ગયેલ અર્ધદગ્ધ સ્થિતિમાં જ અવતાર પૂર્ણ કરવાની ફરજ પડે છે. ખરેખર, આ સ્થિતિ શોચનીય છે. એક વ્યક્તિનો કે સમષ્ટિને આ પ્રમાણે અશિક્ષિત દશામાં અંત આવતે જોવામાં આવે છે અને તેને સર્વ પ્રકારે વિકાસ થતો બંધ પડે છે ત્યારે હદય એમ અવશ્ય કહે કે એવું જીવન જીવ્યા તેય શું ? અને ન જીવ્યા તેય શું ખરેખર, એ જીવન એક કંગાળ જીવન છે. નિરર્થક છે.
સમાજના બાળકો કે યુવાનોએ સ્કુલમાં અગર કોલેજમાં અમુક વર્ષો સુધી અમુક પ્રકારની કેળવણી લીધા પછી કઈ કફડા સંગમાં મૂકાવાથી અપકવ દશામાં જ સ્કુલ અગર કોલેજ છોડતા આપણા બાળકને અગર તે યુવકને કોઈ એમ પૂછે છે કે ભાઈ! તે કેમ સ્કુલ છોડી દીધી? તે કેમ કૅલેજ છોડી દીધી? શી હરકત નડી ? શા માટે આમ અભ્યાસ અધવચથી જ પડતો મૂક્યો?’ છે કે આવી હકીકત મેળવી વિદ્યાર્થી માટે જ્યાં સુધી તે અમુક લાઈનને લગતી પૂરી કેળ વણી લઈ પાર ન પડે ત્યાંસુધી સગવડ કરી આપનાર ખાતું? ઉત્તર એજ મળશે
For Private And Personal Use Only