Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ એમ કહેશે કે ખરેખરી મિત્રાચારી હોય ત્યાં આ વાત સંભવે નહિ, પરંતુ આપ ણામાંના ઘણુંખરાને આ બાબતમાં કડ અનુભવ મળે હોવો જોઈએ અને એમ હેય તે ઉપરોક્ત ઉપન્યાસ કરવામાં કશે પ્રત્યવાય નથી. આપણે માગેલા મદદ અથવા પૈસે કદાચ આપણું મિત્રએ આપણને આપ્યા હશે, તે પણ ઉભથના સંબંધમાં કંઈક ખલના અદશ્યરીતે પણ પરિણમી હશેજ.
આજકાલ એક નવિન જાતની મિત્રતાને પ્રચાર વધતું જાય છે. તે વ્યાપાર સંબંધી મિત્રતા છે. આ પ્રકારની મિત્રતાને અર્થે આર્થિક લાભ સિવાય બીજો કંઈ થતું નથી. આ મિત્રતા જોખમ ભરેલી છે, તે ઉભય પક્ષને સ્વાર્થ સાધવાના હેતુથી બંધાય છે. દેખીતી રીતે આ મિત્રતા એટલી બધી ગાઢ લાગે છે કે સત્ય અને અસત્ય મિત્રો વચ્ચેનો તફાવત પારખવાનું કાર્ય મુશ્કેલ થઈ પડે છે.
એક માણસમાં સાચી મિત્રતા કરવાની શક્તિને સંપૂર્ણ અંશે અભાવ છે; છતાં પોતાને સ્વાર્થ સાધવાને લેકેની સાથે તે એ સંબંધ રાખે છે કે દરેક માણસ તેને ખરેખર મિત્ર હેય એમ જેનારને જણાય છે. તેને પહેલી જ વાર મળનાર કેઈ અપરિચિત મનુષ્ય પણ એમ ધારી લે છે કે પિતાને એક ખરેખરે મિત્ર મળે છે, પરંતુ પેલે માણસ પોતાના મિત્રને નુકશાન કરવાથી પિતાને
સ્વાર્થ સધાતો હોય તે પ્રસંગ મળે છે કે તરત જ લેશ પણ સંકેચ અને વિલંબ વગર તેનું અહિત કરવા તત્પર બને છે. આ ઉપરથી સિદ્ધ થાય છે કે જે મનુષ્ય સ્વાર્થદષ્ટિથી પ્રત્યેક વસ્તુને નિહાળે છે તેને કોઈની સાથે સાચી મિત્રતા સંભવી શકે નહિ. જગતમાં એવા પુષ્કળ મનુષ્ય દષ્ટિએ પડે છે કે જેઓ મિત્રતાને વ્યાપારનું સાધન બનાવે છે. તેમાં વિલક્ષણ પ્રકારનું આકર્ષણબળ રહેલું હોય છે, જે વડે અન્ય લોકો તેઓના પ્રતિ સત્વર આકર્ષાય છે. આ દરમ્યાન તેઓ ધીમે ધીમે પ્રપંચજાળ પાથરે છે જેમાં તેઓના મિત્રો છેવટે સપડાઈ જાય છે. ઇચ્છિત સ્થિતિએ પહોંચવા માટે અન્ય લોકોનો એક સોપાનપરંપરા તરીકે ઉપયોગ કરી તે સ્થિતિ પ્રાપ્ત કર્યા પછી તે પાનપરંપરાને નીચે હડસેલી મૂકવી તે તિરસકરણીય. છે. અમુક વ્યક્તિની સાથે મૈત્રી કરવાથી મને અત્યંત લાભ થશે, મારે વ્યાપાર ધમધોકાર ચાલશે, મારી આબરૂ તથા સત્તા વધશે, મારે ત્યાં વધારે ગ્રાહકો આવશે એવા સ્વાર્થમય હેતુથી મૈત્રી કરવાની ટેવ ભયકારક છે; કેમકે તેથી સત્ય મિત્રતા કરવાની શક્તિને હાસ થાય છે. જે આપણને આપણ ખાતર ચાહે છે, અને આપણને જરૂર હોય ત્યારે જેઓ સુખ, સમય, સ્વાર્થ અને સંપત્તિને ભેગ આપવા તત્પર હોય છે તેઓની મૈત્રી અત્યંત આહલાદ પમાડનારી છે.
સિસેરા કહે કે “ આ જગતમાં મનુષ્યને મિત્રતા કરતાં વિશેષ આનંદ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531190 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 016 Ank 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1918 |
| Total Pages | 34 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 4 MB |