________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૮,
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ, ર્યાદા ન હતી અથવા એવું કાંઈ ન હતું કે જેથી તેનામાં સ્વાર્થ સાધક વૃત્તિ કે લોભ દશાનું આપણને ભાન થાય. આવા ઉદારચરિત અને વસુધાને કુટુંબ ગણનાર મનુષ્યના મૃત્યુથી પિતાને મહાન નુકશાન થયું છે એમ હજારો લોક ગણે તે તેમાં આશ્ચર્ય પામવા જેવું નથી.
સિનેકાએ એક સ્થળે લખ્યું છે કે –“મિત્રતામાં સહેજ પણ સંકોચ ન હા જોઈએ. મિત્રતાનો સંબંધ શરૂ થયા પહેલાં તમારી ઈચ્છાનુસાર વિચાર કરો. પરંતુ મિત્રતા થયા પછી શંકા અથવા ઈયુક્ત વિચારોને તિલાંજલી આપે. કોઈની સાથે મિત્રતા શરૂ કર્યા પહેલાં વિચાર કરવા માટે સમયની અગત્ય છે, પરં તુ એક વખત નિશ્ચય ક્યો પછી તે તમારા હૃદયમાં વસવાને અધિકારી બને છે. મિત્રતાનો હેતુ એ છે કે તમારી જાત કરતાં પણ તમને તમારા મિત્રો પર અધિક પ્રિમ હા જોઈએ; અને માત્ર પ્રાજ્ઞ પુરૂષ જ મિ થઈ શકે એ સૂત્રના અભિજ્ઞાનથી તમારા મિત્રાની ખાતર જરૂર પડે તે તમારી જીંદગીની આતિ આપવા તમારે તૈયાર રહેવું જોઇએ.
તેજ મનુષ્ય બીજાની સેવામાં પોતાનું જીવન આપી શકે છે કે જેને તે બીજા પાસેથી મળી શકે છે. આ એક પ્રકારનું બીજારોપણ છે જેનાથી પુષ્કળ ધાન્ય ઉ. ત્પન્ન થઈ શકે છે. જે મનુષ્ય પાતાથી બને તેટલું મેળવવાનો યત્ન કરે છે અને તેને માંથી કેને ઇ આપતો નથી તે વાસ્તવિક દ્રવ્ય પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી. જે ખેડુત બીજનું રોપણ કરવા કરતાં બીજને સંશય કરવાથી પોતાને વિશેષ લાભ થશે એ વિચાર કરી બીજને સંચય કરવા લલચાય છે તેના જેવા જ ઉન મનુષ્ય ગણું શકાય. તે ભૂમિમાં બીજનું રોપણ કરતે નથી, કેમકે બીજની અંદર તેને ધાન્ય દષ્ટિગત થતું નથી. આપણે પોતે વિકાસક્રમમાં કેટલા આગળ વધ્યા દોએ તેનો વિચાર કરવા કરતાં આપણે કેટલા માણસને આગળ વધવામાં સાડા કરી છે તેને જ વિચાર ક વિશેષ ઉચિત છે. જે મનુષ્ય સમાજની સેવામાં પોતાનું જીવન અર્પણ કરે છે તે જ વસ્તુતઃ દ્રવ્યસંપન્ન ગણી શકાય છે. આવા લાકે પિતાની શક્તિને કે સેવા વિક્રય કરવા કદિ ઈચ્છા રાખતા નથી, કેમકે તેઓ સર્વને પિતાના બંધુ અથાત્ મિત્ર સમાન હમેશાં લે છે. જેવી રીતે ખેત મિમાં બીજનું રોપણ કરી પુષ્કળ ધાન્ય મેળવી શકે છે. તેવી જ રીતે આ કક્ષાના અનું એ પોતાના દેશને પિતાનું સર્વસ્વ સમપ ઇતિહાસના પૃષ્ઠ પર પિતાના નામે વલંત અને ચિરસ્થાયી કરી શકે છે.
આપણા અત્યંત પ્રવૃત્તિમય જીવનનો એક ખેદજનક દોષ એ છે કે આપણે દ્રવ્યસંચય કરવાને તણાઇ જવામાં માત્ર ગુમાવીએ છીએ તેમજ નવા મિત્રે કરી
For Private And Personal Use Only