________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મહત્વાકાંક્ષા
૩૯ તમારા કાર્ય માટે પહેલાં જે ઉત્સાહ ન લાગતું હોય, તમને તમારા કાર્યમાં (રસ ન પડતો હોય તો કોઈક સ્થળે કંઈ સડે હવે જોઈએ. કદાચ તમને સત્ય સ્થાન મળ્યું નથી, કદાચ નિરાશાજન્ય સંજોગોને લઈને તમારે ઉત્સાહ દબાઈ ગયે હેય; ગમે તેમ હોય, પરંતુ જે તમને તમારી મહેચ્છાઓ ક્ષીણ થતી જણતી હોય, કાર્ય કરવું કંટાળાભરેલું લાગતું હોય અને પ્રતિદિન કાર્ય કરવાને કંટાછે વધતે જતો લાગતો હોય તો તેના ચાંપતા ઉપાયે લેવાને તમારાથી બને તેટહું કરવામાં વિલંબ કરવો જોઈએ નહિ. તમે અમુક કાર્ય કરવાનો નિશ્ચય કર્યો હોય અને તેના સંબંધમાં જેમ તમે કરે છે તેમ તમે કરો તે ઉત્સાહ વધારવાનું કાર્ય લેશ પણ મુશીબતી ભરેલું લાગશે નહિ. હમેશનો પરિચય વગર મિત્રતા નભી શકે નહિ. આ નિયમ મહત્વાકાંક્ષાના સંબંધમાં પણ સત્ય પડે છે.
- પિતામાં અગ્નિ શાંત થઈ જવાથી ઘણુ લોકોને આપણે પાટા પરથી ખસી ગચેલા જોઈએ છીએ, તેના બોઈલરમાં પાછું ઠરી જવાથી તેઓની ગાડી આગળ ચાલી શકતી નથી. છતાં પૂર્ણ વેગે દોડનારી ગાડીઓને પસાર થતી જોઈને તેઓ આશ્ચર્ય પામે છે. તેઓ વિસરી ગયા હોય છે કે શાંત થઈ ગયેલા અગ્નિથી ઈષદુપણ જળથી તેઓની ગાડીઓ કદાપિ પૂર્ણ વેગથી ચાલી શકશે નહિ. આ લોકે તેઓના પાટાને ઉદ્ભૂત કરતા નથી, સડકને સમુદ્ધાર કરતા નથી, પિતાના એજીનેમાં વરાળ થાય તેટલી હદ સુધી જલ સંતપ્ત કરતા નથી, તથાપિ તેઓ પિતાના લક્ષ્યસ્થાને પહોંચતા નથી તે તેઓ ફરીયાદ કરે છે. સંપૂર્ણતઃ નવી સડકપર અને નવા એજીન સહિત ઝડપથી દોડી જતી પોતાના સહચારીની ગાડીના કરતાં પતાની ગાડીને વેગ કેમ મંદ પડી ગયેલ છે તે તેઓ સમજી શકતા નથી. તેઓની ગાડી ખરાબ થઈ ગયેલી સડક પરથી ઉતરી જાય છે તેને આપ તેઓ કઠિન ભાગપર મૂકે છે.
જે લેકની જગમાં કશી ગણના નથી, જેઓ સુસ્ત અને મધ્યમ કોટિના છે એવા લોકે મહત્વાકાંક્ષાના અભાવે નિષ્ફળતા પ્રાપ્ત કરે એમાં નવાઈ જેવું નથી. માણસ ગમે તેટલે નિધન હોય તે પણ જે તેને જ્ઞાનામૃતને આસ્વાદ લેવાની લેકંઠા હોય છે, સુધારણાને માટે તિવ્ર ઈચ્છા હોય છે તે તે ગમે તે રીતે પિતાને માર્ગ કરી શકે છે, પરંતુ જગમાં આગળ વધવાને જેનામાં મહત્વાકાંક્ષાનો અભાવ છે એવા લોકોને ઉત્તેજીત કરવાને, સચેતન કરવાને કઈ પણ માર્ગ નથી. કંઈક ઉપયોગી કાર્ય કરવાને અને જગતમાં મહાન થવાના મહાભિલાષી માણસને કપાછો હઠાવવાનું કાર્ય સહેલું નથી. તે ગમે તેવા પ્રતિકૂળ સંજોગોમાં મૂકાયો હોય છતાં પણ ગમે તે રીતે તે માર્ગ કરશેજ. આવા લકે પુસ્તક ખરીદવાને અસમર્થ
For Private And Personal Use Only