________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૮૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
कस्यादेशात् क्षपयति तमः सप्तसप्तिः प्रजानाम् । छायाकर्तुं पथि विटपिनामंजलिः केन बद्धः । अभ्यर्थ्यते नवजलमुचः केन वा दृष्टिहेतोः
जात्यैवैते परहितविधौ साधवो बद्ध कक्षाः ॥ २ ॥ ભાવાર્થ–પંડિત પુરૂષ શાસ્ત્ર ભણે છે, તે બોધને માટે નામ આત્મજ્ઞાનની પ્રાપ્તિને માટે, અને ધન સંચય કરે છે, તે પણ દાનને અર્થે. તે દાનના શાસ્ત્રકારોએ પાંચ પ્રકાર દર્શાવેલ છે. તે નીચે મુજબ -
अभयं सुपत्तदाणं अणुकंपा उचिय कित्तिदाणं च ।
दोहिपि मुक्खो भणिओ तिनि भोगाइयं दिति ॥१॥ ભાવાથ–પ્રથમ અભય દાન, બીજું સુપાત્ર દાન, ત્રીજું અનુકંપા દાન, ચેથું ઉચિત દાન અને પાંચમું કીર્તિદાન. આ પ્રમાણે પાંચ પ્રકાર દાનના છે; તેમાં પ્રથમમાં અભયદાન અને સુપાત્રદાન આ બે પ્રકારનાં દાન શિવશર્મા આપવાને સમર્થ છે, અને શેષ રહેલ ત્રણ દાન ભોગાદિ સંપત્તિઓ આપવાને શકિતવાન છે. ૧ - આ પાંચ દાનમાં પણ મુખ્ય અભયદાન કરવાવાળા પુરૂષને કોઈ પણ પ્રકા રને ભય રહેતો નથી. અર્થાત્ નિર્ભય બની જાય છે. કહ્યું છે કે –
अभयं सर्वसत्त्वेभ्यो यो ददाति दयापरः ।
तस्य देहाद्विमुक्तस्थ भयं नास्ति कुतश्चन ॥ १ ॥ ભાવાથ–દયા કરવામાં સાવધાન એવા જે પુરૂષ સર્વ સંસારની ઉપાધિએથી ઉપાધિવાળા એવા પ્રાણીઓને અભયદાન નામ નિભયપણને પ્રાપ્ત કરાવે છે, તે પુરૂષને આ ભવમાં તો ભય નથી, પરંતુ આ દેહનો ત્યાગ કરીને પરભવમાં જાય, ત્યાં પણ તેને કઈ પણ જાતને ભય રહે નથી. છે ૧ છે
આ સ્થળે અભયદાન દેવામાંજ જેનું ચિત્ત ઉસુક થઈ રહેલ છે એવા અભય. કુમાર મંત્રીનું એક ઉદાહરણ છે, તે નીચે મુજબ:
મગધ દેશના સ્વામી શ્રેણીક રાજા હતા. તેઓના મંત્રી અભયકુમાર નામના હતા. હવે એક વખત રાજા સભા ભરીને બિરાજમાન થયેલ છે. તે વખતે રાજાજીએ સભામાં પ્રશ્ન કર્યો કે, આજકાલ આપણા રાજ્યમાં અ૫ મુલ્યથી કઈ વસ્તુ પ્રાપ્ત થઈ શકે છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં સભાસદેએ જણાવ્યું કે, અ૫માં અપ કિંમતથી માંસ મળી શકે છે. આ વાત સાંભળી અભયકુમાર મંત્રી તો ચકિ
For Private And Personal Use Only
