________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦.
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
જવાબદારી માથે હરી લઈને સમાજના હિતને માટે તત્પર રહે છે, જેઓ બીજા ઊખળ અને સ્વાથી નેતાઓને ઊન્માર્ગે ચડતાં રોકે છે, અને જેઓ વિરલ સમતાથી કર્તવ્ય કરે છે અને એ કરવામાં કેવળ સમાજના હિત ઉપર જ લક્ષ રાખે છે, તેઓ જ ખરા નેતાઓ ગણાય છે. આવા નિર્ભય, દક્ષ અને અખૂટ સામવાળા નાયકે આપણાં સમાજમાં મળવા કઠિન થઈ પડ્યાં છે.
આજકાલના શેઠીઆઓમાં ખરું નેતાપણું જોવામાં આવતું જ નથી. પરંતુ કીર્તિને લેભ, સ્વાર્થપણું અને સત્તાનું પકડી રાખવાપણું રહેલ હોય છે. જેમના હૃદયમાં વ્યવહાર કે આચારની શુદ્ધિના ઝાંખા પણ અંકુરો ન હોય, તેવા નેતાઓ પાસેથી આપણે સમાજ વ્યવહાર અને આચારની શુદ્ધિની આશા શી રીતે રાખી શકે ? સાંપ્રતકાળે આપણા સમાજનું ભાગ્ય ચડીઆતું નથી. ચાલતા સુધા રાના યુગને લઈને આપણા સમાજમાં કદિ કોઈ સારી કેળવણી લઈ આગળ પડનારા થાય છે, પરંતુ તેઓના હૃદયમાં સમાજ સેવાના ધર્મની ભાવના પ્રગટતી નથી અને કદિ પ્રગટે તે તેમનામાં આત્મભેગ આપવાનું સામર્થ્ય આવતું નથી.
જ્યાં સુધી સમાજને એવા કેળવાએલાઅને આત્મભેગ આપનારા સમાજ સેવક નેતાઓ મળશે નહીં, ત્યાં સુધી આપણો સમાજ ઉન્નતિના સાધનો મેળવવાને ભાગ્યશાળી થશે નહીં. એટલું જ નહીં પણ જે અત્યારે પ્રત્યેક સ્થાને સમાજની અંદર અનંત કલહ, કલેશ, વિવાદ, વિગ્રહ, અને વિટંબનાએ ઉભી થવાથી સમાજની વિવિધ સંસ્થાઓમાં અવ્યવસ્થા ચાલે છે અને અંધ શ્રધ્ધા અને ગાડરીય પ્રવાહના જેવી લોકોની પ્રવૃત્તિ થઈ રહી છે, તે ચાલુ જ રહેવાની. જેથી આપણા સમાજની દુર્દશા દૂર થઈ શકશે નહીં. - ઋષિમંડળમાં આપેલા કાર્તિક શેડનું ચરિત્ર અવલોકશે તો તેમાંથી વ્યવહાર અને આચારની શુદ્ધિ માટે અનેક ઉદાર પ્રસંગો મળી શકશે. જોકે તેમાં તે કાર્તિક શેડનું સામાન્ય ચરિત્ર આપેલું છે, પરંતુ તે ઉપરથી વિવિધ પ્રકારના આદર્શરૂપ જીવન બનાવવાના શિક્ષણ મળી શકે છે. તે મહાન ઉચ્ચ વૃત્તિવાળા કાર્તાિક શેઠને થયેલે ગરિક નામના મિથ્યાત્વી તાપસને પ્રસંગ તે સ્વધર્મ અને કર્તવ્યમાં એકનિષ્ઠા અને દઢતા રાખવાને ઉત્તમ બોધ શિખવે છે. આ સીવાય બીજા સમાજ સેવાના મહતું કાર્યો તે મહદય શેઠ તરફથી થયા હતા. મહાનુભાવ કાર્તિક શેઠે સમૃદ્ધિ અને વૈભવની દરકાર કરી નથી. અને પ્રાપ્ત થયેલા વૈભવને પોતાના ઉપકારી જીવનનું કેદ્ર બનાવ્યું નથી. તેના હદયની ભાવના એ હતી કે, જનસમાજની જે કાંઇ સેવા થાય, ધર્મબંધુઓને ઉદયની દિશાઓ બતાવી શકાય, અને લેકકલ્યાણના માર્ગો સ્વહસ્તે ઉધાડી શકાય તે આ મનુષ્ય જીવન સર્વ રીતે સાર્થક થાય, તે થયા પછી
For Private And Personal Use Only