Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ક્રમ મિમાંસા.
૩૧
માત્ર તારી ઈચ્છા હોય ત્યારે એ ગુરૂત્વાકષ ણુના નિયમના પ્રતિકાર કરવા માટેજ આપેલુ છે. ઉભય નિયમે એકજ સત્તાએ સ્થાપેલા છે, તે પછી એક નિયમના આદર અને અન્યના અનાદર એ ઉપયુક્ત નથી. ”
66
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
,,
એક નિયમ સામે બીજા વિરોધી નિયમને પ્રેરવાથી, એક કાર્યથી ઉદ્ભવતા પરિણામ સામે અન્ય પરિણામ ઉપજાવવાવાળી કૃતિને પ્રેરવાથી, એ ઉભય વિરાધી સત્વા એક બીજા સામે અથડાઈ નિ:સત્ય અને છે અને આત્મા પોતાની પ્રગતિના માર્ગ આ પ્રકારે ખુલ્લા કરી શકે છે. યુરાપના એક તત્વવિદ્ ખરૂ કહ્યુ` છે કે Knowledge makes you free અર્થાત્ જ્ઞાન તમને મુક્ત મનાવશે. જે નિયમની સત્તાથી એક પરિણામ ઉદ્ભવ્યુ હોય તેનાથી વિરોધી પરિણામ ઉપજાવવાનુ જો મનુષ્યને જ્ઞાન હાય તા ગમે તેવા અનિષ્ટ પરિણામની આપત્તિ મનુષ્ય અટકાવી શકે છે. પ્રતિકાર સામગ્રીનું તેને જ્ઞાન ન હાય તેા તે સ્વામિ નહીં પણ ગુલામ છે. જેટલે અંશે જ્ઞાન તેટલા કુદરતના નિયમાથી આત્મા અત્રાધિત રહે છે. કુદરતના નિયમે વિશ્વાસનીય હાવાથી મનુષ્ય ધારેલું પરિણામ મેળવે છે. કુદરત દરેક પ્રકારના સામર્થ્ય અને સંભાવ્યતા ( Potentiality ) થી ભરેલી હાવાથી મનુષ્ય ધારેલું પરિણામ લાવવા માટે ચાક્કસ ગણુતરી કરી શકે છે અને એક પરિ ણામને નિ:સત્વ કરનારૂ અન્ય કાર્ય ચાજી શકે છે. એક નિયમના બળ સામે બીજા નિયમના ખળની અથડામણી કરી પૂર્વના ખળની પેાતાના ઉપરની આપત્તિના તે ૫રિહાર કરી શકે છે. કુદરતનું દરેક સામર્થ્ય કેવી રીતે પ્રવર્તે છે તેના નિયમે મનુષ્યને હસ્તગત થયા પછી કુદરત મનુષ્યના ઉપર કાંઇજ અસર કરી શકતી નથી. કેમકે તેના દરેક સામર્થ્યના વેગને તેડી નાખવાની યુક્તિ તેણે મેળવી હાય છે, કુદરત કેવા નિયમે પ્રવર્તે છે, તેનુ જ્ઞાન થવાથી મનુષ્ય તેના ઉપર સ્વામીત્વ મેળવી શકે છે. મનુષ્ય કુદરત સામે લઢી શકતા નથી, પણ તેના નિયમે જાણી એક નિયમના ખળ સામે બીજા નિયમને પ્રેરી પ્રથમના નિયમનું બળ નિવારી શકે છે. વિજ્ઞાનના પાયે આ નિયમેાના જ્ઞાન ઉપરજ બધાએલા છે. વિજ્ઞાનને આશ્ચર્યકારક વિજય આ નિયમેાના જ્ઞાનથીજ સભવીત થયા છે. તે સાથે એ નિયમા અચળ હાવાથી મનુષ્ય અમુક પરિણામ લાવવા માટે જે ગણતરી કરે છે તે ભૂલ વિનાની હાય તા કદીજ નિરાશ થતા નથી. જ્યાંસુધી અચળ નિયમેાની મધ્યમાં મનુષ્ય રહેલા છે, ત્યાંસુધી તે કુદરતના ગુલામ નહી પણ સ્વામી છે. કેમકે ગમે તે નિયમના બળને અન્ય ઉપયુક્ત નિયમબળવડે તેાડી નાખી શકે છે. આ અચળતા અને અપરિવ નશીલતાની મધ્યમાં હાવાથીજ તે ઇચ્છીત પરિણામ લાવવા શક્તિમાન નીવડે છે. તે જાણે છે કે કુદરત પેાતાના નિયમ કોઇ કાળે છેાડતી નથી, તેથી અમુક નિયમને
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531156 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 013 Ank 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1915 |
| Total Pages | 33 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 17 MB |