Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૮૬
'શ્રી મામાનદ પ્રકાશ
ની નથી. આપણા વર્તમાન વિકાસવાળા માનસીક બંધારણની સાથે સરખાવતા તે દિવ્ય મનની કશી પણ કપના અત્યારે આપણને આવી શકે નહીં. આ મન જેમનામાં
ન્યુનાધિક અશેવિકસ્યું હોય છે તેમના સંબંધે આપણુ અલ્પજ્ઞ મનુષ્યના બધા ધોરણે ૨૮ જાય છે. અને આપણા માપીઆથી તેમને માપી જેવા પ્રયત્ન કરે એના જેવી મુખઈએકે નથી. એ મનમાં એવી અદભૂત વસ્તુઓ ભરી છે કે જેની સાથે સરખાવતા આપણામાં સર્વોત્કૃષ્ટ ગણાતા વિજ્ઞાનની ટેચે પહોંચેલા મનુષ્યના મન માંહેના પદાર્થો એ માત્ર રત્નની સરખામણીમાં ચળકતા બીલોરી કાચના કટકા જેવા છે. તેમ છતાં એ દિવ્ય મનની સાથે સંબંધમાં આવેલા મહાજને પણ એવા અર્થવાળા વા આપણને આપતા ગયા છે કે ઉચ્ચમાં ઉચ્ચ અને ઉત્કૃષ્ટમાં ઉત્કૃષ્ટ માનસ વિકાસ ઉપર તેમનું “હું” તે જુદુજ વિરાજી રહ્યા કરે છે અને તેના આધિપત્ય નિચેજ બધા પ્રકારના તેમના વ્યાપાર ચાલતા હોય છે. ઉન્નતમાં ઉન્નત માનસીક અવસ્થા પણ “હું” ના આધિપત્ય તળે જ વર્તતી હોય છે. મનની બધી સ્થિતિઓ એ “હું” થી પર છે અને આત્મા તેને યંત્ર તરીકે વાપરતો હોય છે. વર્તમાનમાં આપણે આપણને આપણું મનની સહાય વિના અનુભવી શકતા નથી. ઉચ્ચમાં ઉચ્ચ મનસ્થિતિવાળા મહાપુરૂષને પણ જે “હું” ને અનુભવ થએલો હોય છે તે પણ તેમના દિવ્ય મનની સહાય દ્વારાજ થએલે હોય છે. ખરૂં છે કે તેને મનું મન એક શાંત અક્ષુબ્ધ સરાવર જેવું હોવાથી “હું” નું પ્રતિબિંબ ઝીલવા અત્યંત લાયક બનેલું હોય છે. છતાં પણ એટલું ભૂલવાનું નથી કે તેમને પણ મનના યંત્ર વિના ચાલતુ નથી જ, તે યંગ વિનાની આત્માની સ્થિતિ કેવી હશે તેને ખ્યાલ આવો મહાજનોને પણ દુષ્કર છે. હમે તે વિષય સંબધે હમારૂ અજ્ઞાન ખુલ્લા દિલથી કબુલ કરી દઈએ છીએ. મનુષ્ય પોતાથી અલ્પ સરખી પણ ઉપર ઉચ્ચતાએ વિરાજતા આમાની મનોસ્થિતિમાં પ્રવેશી શકતો નથી તે પછી એવા અનંત પ્રગતિને રસ્તો કાપી પરમાત્મકેટીમાં પ્રવેશેલા આત્માનું સ્વરૂપ સમજવાનો આગ્રહ કર્યો મૂર્ખ લખી શકે ?
હું” પિતાને પ્રકાશ પિતા ઉપર નાખી મનના યંત્રની સહાય વિના પતાને સિધેિ રીતે વિષય કરી શક્તો નથી તેમ છતાં “હું” તો ગમે તેવી નિકૃષ્ટ સ્થિતિમાં પણ રહેલું જાય છે, જેને આપણે નિગોદ કેટીના જે કહીએ છીએ ત્યાં પણ આ “હું” તે અવ્યકતપગે રહેલું જ હોય છે. જેમ જેમ મનનું બંધારણ ઉચ્ચ પ્રકારનું બનતું જાય છે, અર્થાત્ તે યંગ વધારે વધારે પાણીદાર અને કાર્યકર બનતું જાય છે તેમ તેમ તે “હું” ની અધિકાધિક અભિવ્યક્તિ બનતી જાય છે. એક દ્રષ્ટાંતથી “હું” ના સ્વરૂપને બીજી રીતે સમજાવીએ. એક વિજળાન ચ કપ અને તેના ઉપર લગાના ઘણા પ વિંટાળેલા છે એમ માને.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531152 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 013 Ank 08 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1915 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 15 MB |