________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સૂતરત્નાવલી.
૪૩
સૂર્યના કિરણાથી જેમ કમળના ઉચ્છ્વાસ થાય, તેમ જેમનાથી સભાને ઉચ્છ્વાસ થાય એવા ભાવ અને રસિકતાથી ભરેલા સુભાષિતા આપીએ છીએ. ૩ विनेन्दुनेव रजनी, वाणी श्रवणहारिणी ।
दृष्टान्तेन विना स्वान्ते, विस्मयं वितनोति न ॥ ४॥
ચદ્ર વગરની રાત્રિની જેમ શ્રવણ-કણું ઇંદ્રિયને હરનારી વાણી દષ્ટાંત વિના હૃદયમાં આશ્ચર્ય ઉત્પન્ન કરતી નથી. ૪
दृश्यते सदसद्वस्तु, यैर्भास्करकरैरिव ।
दृष्टान्तास्तुष्टये सन्तु काव्यालङ्कारकारिणः ॥ ५ ॥
સૂર્યના કિરણાની જેમ જેએથી સત્ અને અસત્ વસ્તુ દેખાઈ આવે છે, એવા દૃષ્ટાંતા કાવ્ય-અલકાર કરનારા કવિને સ તાષકારક થાઓ, પ अतश्चित्तचमत्कारमकरा करचन्द्रिकाम् ।
માવયુìવુ, મુત્તેજી, ઘૂમો ટટ્ટાન્તવતિમ્ ॥ ૬ ॥
એ કારણથી ચિત્તના ચમત્કાર રૂપી સમુદ્રને ઉછાળવામાં ચદ્રિકા જેવી દાંતેની પદ્ધતિને અમે ભાવવાળા સુભાષિતાની અંદર ચૈાજના કરી કહીએ છીએ. ૬ भवेङ्गात्मनां संपद्, विपद्यपि पटीयसी ।
पत्रपाते पलाशानां किं न स्यात् कुसुमोद्गमः ? ॥ ७ ॥
મોટા માણસેાને વિપત્તિમાં પણ મેાટી સપત્તિ રહેલી હાય છે. પલાશના વૃક્ષાને પાત્રા ખરી પડતાં જ પુષ્પાના આવિર્ભાવ શુ‘ નથી થતા ? છ गुणदोषकृते स्थानास्थाने तेजस्विता स्थिता ।
दर्पणे मुखवीक्षायै, खड्डे प्राणप्रणाशकृत् ॥ ८ ॥
તેજસ્વીપણુ' સ્થાનમાં ગુણકારી થાય છે અને અસ્થાનમાં દોષકારી થાય છે, દૃ ણુનુ તેજસ્વિપણું મુખ જોવા માટે થાય છે અને ખનુ તેજસ્વીપણું પ્રાણુના ઘાતને માટે થાય છે. ૮
पदे पदेऽधिगम्यन्ते, पापभाजो न चेतरे ।
પૂાંતો વાયાઃ સન્તિ, શ્લોકા યજ્ઞાપક્ષિળઃ || o ૫
પાપીઓ ઠેકાણે ઠેકાણે મેળવાય છે અને નિષ્પાપીએ ઠેકાણે ઠેકાણે મેળ વાતા નથી. કાગડાએ ઘણાં હાય છે અને ચાતક પક્ષીઓ થાડા હોય છે. ૯ अपि तेजस्विनं दौस्थ्ये, त्यजन्ति निजका अपि ।
ન માત્તુ મિમુહ, જિમસ્તસમયે સહે! ॥ ૨૦ !!
હૈ મિત્ર, તેજસ્વી પુરૂષ યારે નઠારી સ્થિતિમાં આવે છે, ત્યારે તેને તેના
For Private And Personal Use Only
