________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
N
૩૦૨
આત્માનંદ પ્રકાશ કુલાચાર એટલે પોતાના પૂર્વજો જે આચારનું પ્રતિપાલન કરી ગયા હોય તેનું અનુક્રમે પ્રતિપાલન કરવું તે કુલાચાર કહેવાય છે. પિતાના પૂર્વજો જે ઉત્તમ જનસમુદાય પ્રશંસનીક, પરોપકારી દયામય તેમજ દેવ, ગુરૂ, ધર્મની ભકિતનું પ્રતિપાલન કરી ગયા હોય અને તેના પછાના લોકોએ તેને વિષેજ તીવ્રતા રાખવી તે તે મહાન અખંડ પુનદયને હેતુ ભૂતપણાને પ્રાપ્ત કરનાર છે. સર્વ પૂર્વજોના પેઠે સ્વ સ્વ આચારને પાળતા જે જે કાંઈ પણ ડાહ્યા લોકે બેલે છે તેના શબ્દ અનુસાર કુલાચાર વિગેરે જાણી શકાય છે કહ્યું છે કે,
થત; आचारः कुलमाख्याति, देशमाख्यातिभाषितं,
संभ्रमः स्नेहमाख्याति, वपुराख्याति भोजनं. ॥ १ ॥ ભાવાર્થઆચાર જે છે તે કુલને કહે છે, એટલે જે માણસ જે પ્રકારની વર્તણુંક કરે તે પ્રકારે તેની કરણીથી તથા આચારથી કુલ જણાઈ આવે છે. ભાષા તે દેશદેશની જુદી જુદી હોવાથી માણસોના બોલવાથી તથા તેની ભાષા જાણવાથી જણાઈ આવે છે કે આ અમુક દેશને છે, અને સંભ્રમ સ્નેહને કહેનારે છે અર્થાત્ કઈક માણસને કેઈકના ઉપર રાગ હેવાથી કેઈ તેમનું નામ લે તથા ગુણગ્રામ કરે તેના શ્રવણ કરવાથી રાગીનું મન સંભ્રમવાળું થઈ અંત:કરણ ઉલ્લાસને પામે છે, એટલે એ સંભ્રમ સ્નેહને કહે છે, તેમજ શરીર ભજનને કહે છે. એટલે માણસેના શરીર ઉપરથી પણુ જણાય છે કે આ માણસને આહાર આ પ્રકારને છે, અથવા અમુક પ્રકારનું છે. દુર્બળ શરીરવાળે પ્રાયઃ કુત્સિત આ હારને કરે છે એટલે જેને આહાર સામાન્ય હોય તેનું શરીર દુર્બળ હોય તથા જેને આહાર સારે હોય તેનું શરીર રૂપુષ્ટ હોય છે. તેથી શરીર લેજ નને કહે છે.
એવી રીતે કુલાચાર છે તે પણ કોઈ કઈ ને સૂર્યવંશીય પલિત દેખવા થકી તત્કાળ દિક્ષા ગ્રહણ કરનાર કીત્તિધર તથા સુકેસલના પેઠે વૈરાગ્યના હેતુભૂત થાય છે.
कीर्तिधर सुकोसलयोः दृष्टांतो यथाः સાકેતપુર નગરને વિષે વિજય નામને રાજા અને તેની હિમચૂલા નામની રાણી હતી અને તેના વજાબાહુ તથા પુરંદર નામના પુત્ર હતા.
તે અવસરે નાગપુર નગરનો સ્વામિ દધિવાહન રાજા તેને ચૂડામણિનામની રાણુ તથા મનહરા નામની તેની પુત્રી હતી તે મનેહરાનું વજબાહુએ પાણિ ગ્રહણ કર્યુ.
For Private And Personal Use Only
