________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૭૦.
આત્માનંદ પ્રકાશ,
| મુનિઓએ વચનને ઉચ્ચાર કરતાં પહેલાં પોતામાં કેધને આવેશ હોય તે તે દૂર કરે, અને જ્યાં સુધી શાંતતા ન હોય ત્યાં સુધી વચન ઉચ્ચારવું નહિ, કેમકે ક્રોધના આવેશમાં પ્રાણીને સામાના અછતા દૂષણ બેલવાને પ્રસંગ આવે છે. અને તેથી પોતાના વ્રતને ભંગ થાય છે. ૫ વિચાર પૂવક બલવું. પોતાને શું કહેવું છે? તેને પ્રથમથી વિચાર ક
ર. વિના વિચારે જેમ આવે તેમ કદી પણ બોલવું નહીં. વિચાર્યા સિવાય વિના વિચારે બોલનારને અસત્ય બલવાને પ્રસંગ ઘણી વખબોલવું નહીં, ત આવી જાય છે. આવા પ્રકારની ભાવના ભાવે. આ બાબત
માં જૈન સિદ્ધાંતકાએ દર્શાવેલ મુખ્ય ચાર પ્રકારનાં વચને નીચે પ્રમાણે –
ધરાનના વિમાગ. સત્ય, અસત્ય, મિશ્ર અને અસત્યમૃષા તથા તેના અવાંતર ભેદોને સમ્ય પ્રકારે જાણી હિત, મિત અને પ્રિય વચન બોલે.
ત્રીજા મહાવ્રતનું રક્ષણ ૩ ત્રીજા મહાવ્રતનું રક્ષણ કરનાર મુનિ જે કે એક તૃણમાત્ર વસ્તુ પણ તેના સ્વામીની આજ્ઞા વિના ગ્રહણ ન કરે તો પછી બીજી વસ્તુ તે કયાંથી ગ્રહણ કરે? પરંતુ તેનું વિશેષતર રક્ષણ કરવા માટે નીચેના પ્રસંગે પણ સંભાળે.
૧ જે મકાનમાં સાધુ રહે તે મકાનના સ્વામીની આજ્ઞા પિતે પ્રથમ લઈ
તેમાં રહે. ૨ તે મકાનના સ્વામીની વારંવાર આજ્ઞા લે, કદાપી તેની ઈચ્છા ન હોય
તે ત્યાંથી તુરત નીકળી અન્ય મકાનમાં જાય. ૩ જે મકાનમાં ઉતરવું હોય તે મકાનની ભૂમિની પ્રથમથી મર્યાદા પૂ
વકે યાચના કરે. ૪ જે મકાનમાં ઉતરવું હોય, તે મકાનમાં જે કદાપિ પ્રથમ કઈ સાધુ ઉતર્યા હોય તે તેમની પણ આજ્ઞા લે, જેથી તેમને અપ્રીતિ ન થાય
અને સાધર્મીક અદત્તદોષ ન લાગે. ૫ અન્ન પાણી, વસ્ત્ર પાત્ર શિષ્યાદિક જે ગ્રહણ કરે તે સર્વ ગુરૂની આજ્ઞા
પૂર્વક ગ્રહણ કરે. જે તેમ ન કરે તે ગુરૂ અદત્તદોષ લાગે. જૈન શાસ્ત્રકારોએ ચાર પ્રકારનાં અદત્ત દર્શાવ્યાં છે. તીર્થકર અદત્ત.
ગુરૂ અદત્ત. સ્વામી અદત્ત,
જીવ અદત્ત. ઉપરના ચાર પ્રકારના અદત્તમાં કોઈપણ પ્રકારે દૂષણ ન લાગે તેવી રીતે સંયમપયેગી વસ્તુઓને ગ્રહણ કરે.
For Private And Personal Use Only
