________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આમાન પ્રકાશ
૧૭૧
વિષે ભમવા લાગી. જે લોકો મળે તેને પૂછે કે મહારા અહંકને કઈયે દીઠે છે? આવી રીતે બોલતી દરેક સ્થળે ફરવા લાગી. હજારો લેકે પણ તેનાં ગાંડાપણાને જોઈ તેની પેઠે ફરવા લાગ્યા. એવી રીતે મોહને વિષે પિતાના સંયમને પણ પોતે દૂર ગુમાવી દીધું. હિત માણસેને ક્યાંય પણ સ્થિરતા અથવા શાંતિ હોઈ શક્તિ નથી. કહ્યું છે કે –
થત संसारे ते नरा धन्या, येमोहेनैवमोहिता;
मोह मोहित चित्तानां, न जने न वनेरतिः ॥ १ ॥ ભાવાર્થ-~-સંસારને વિષે તે જ માણસેને ધન્ય છે કે જેઓ વડે કરી મોહિત થતા નથી અથતુ મેહને વિષે લુબ્ધ થતા નથી અને જે પ્રાણુઓના ચિત્ત મોહને વિષે મુંઝાયેલા છે તેઓને, જનને વિષે (લેકેના સમુહને વિષે) તેમજ વગડાને વિષે કહેતા વનને વિષે પણ શાંતિ થતી નથી. આનું મૂલ કારણુ તપાસ કરશું તે હજ માલુમ પડશે કારણ કે, મોહિત માણસેને ઈચ્છિતને વિયોગ થવાથી કોઈપણ સ્થળે તે શાંતિ મેળવી શકો નથી.
વિવેચન–આંઠે કર્મને વિષે વીતરાગ મહારાજે તે તે કર્મની સ્થિતિ બતાવી છે અને તે તે સ્થિતિવાળા સર્વ કર્મોને વિષે પણ મોહની કર્મનું મન હાઉત્કટપણું કહેલું છે. આ મેહની કર્મ–ત્યાગી અને સંસારીના ઉપર સમકાળે સત્તા ચલાવવા અત્યંત પ્રકારે વિલંબ કરે તેવું બની શકેલું નથી ને બની શકવાનું પણ નથી. અર્થાત્ સર્વેના ઉપર પોતાની સત્તાને ચલાવી પિતાને આધિન કરી ભવેને વિષે ભટકાવી મારે છે. આવા મહને વિષે મેહાંધ થઈ જ ન કરવાના કરે છે, ન બોલવાના બોલે છે ન ગમન કરવાના માર્ગે જાય છે. અને તેથી જ મહિત છને વનને વિષે તેમજ લેકને વિષે શાંતિ થતી નથી. કહેવાનું એ છે કે ત્યાગી થઈ વગડે સેવે પણ મેહ ગયે નહીં તેપણું શું, અને લોકોને સમુહ તેને વીંટાઈ વળે-પણ મેહ ગયે નહિ તે પણ શું! મેહિત છને કોઈ પણ પ્રકારે શાંતિ નથી નથી ને નથીજ.
આવી રીતે મેહમાં ફરતી ફરતી તેની માતા જ્યાં પિતાને પુત્ર સ્ત્રીના સાથે જરૂખામાં બેસી અનેક પ્રકારે વિલાસ કરે છે ત્યાં આવી. તે વખતે જરૂખામાં બેઠેલ અહંનાકે પોતાની માતાની આવી અવસ્થા દેખી આ સ્થિતિને કારણ ભૂત પિતે થઈ એટલે હુંજ છું એમ જાણે સંવેગ પામી નીચે ઉતરી પિતાની માતાના પગમાં પહે, તે પોતાના પુત્રને દેખી મૂળ સ્થિતિમાં આવી ગઈ (એટલે ડાહ્યાપ
For Private And Personal Use Only
