________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જેન સોળ સંસ્કાર,
ર૭ અને આહંત ધર્મના ઇતિહાસમાં જે જે પ્રખ્યાત પર્વ ઉત્પન્ન થયેલાં છે, તે બધાં ધર્મબળની વૃદ્ધિનાં કારણ છે, એમ ધારી - શુદ્ધ મન વચન અને કાયાથી તેની આરાધના કરજે.
જૈન સોળ સંસ્કાર.
૧૦ કર્ણવેધ સંસ્કાર. - અન્ન પ્રાશન સંસ્કાર થયા પછી દશમો કર્ણવેધ સંસ્કાર કરવામાં આવે છે. આ સંસ્કારમાં શ્રાવકના શિશુના કાન વીંધવામાં આવે છે. આ સંસ્કારને ઉદ્દેશ બે રીતે સિદ્ધ કરવાને માટે તેની આવશ્યક્તા દર્શાવી છે. એક વ્યવહાર રીતે આભૂષણ વિગેરે ધારણ કરવાને કર્ણવેધની આવશ્યકતા લાગે છે અને બીજી પરમાર્થ રીતે ધર્મ શાસ્ત્રને શ્રવણું કરવાના ચિન્હ રૂપે કર્ણવેધને ઉપગ સહેતુક દર્શાવવામાં આવેલ છે. - આ પવિત્ર સંસ્કારમાં શુભ તિથિ, શુભ વાર અને શુભ નક્ષત્રે લેવાં કહેલાં છે. ત્રણ ઉત્તરા, હિણી રેવતી, શ્રવણ, પુનર્વસૂ, મૃગશીર્ષ અને પુષ્ય-એ નક્ષત્ર કર્ણવેધને માટે ઉત્તમ પ્રકારનાં દર્શાવેલાં છે. તે સિવાય હસ્ત, અશ્વિની, ચિત્રા, ધનિષ્ઠા અને અનુરાધા એ નક્ષત્રે પણ કર્ણવેધને માટે ઉત્તમ પ્રકારનાં કહેલાં છે, જન્મેલા બાળકને અગીયારમાં અને ત્રીજા સ્થાનમાં શુભ ગ્રહે તેવા જોઈએ. ગ્રહ કુંડલીમાં લગ્ન રાશિમાં ર ગ્રહ ન હેય અને લગ્નને સ્વામિ વૃહસ્પતિ હોય તે તે કર્ણવેધ કરવામાં શુભકારી ગણે છે. શુભ તિથિના રોગમાં મંગલ, શુક્ર સૂર્ય અને વૃહસ્પતિ વાર હોય ત્યારે એ સંસ્કાર સમારંભ કરવાને સૂચવેલું છે.
આ સંસ્કારમાં દિવસની શુદ્ધિ જોવાની નથી પણ વર્ષની કે માસની શુદ્ધિ જોવાની છે. તેને માટે જતિષ
For Private And Personal Use Only