________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
આત્માનંદ પ્રકાશ
મન:પર્યવજ્ઞાન, અને કેવળજ્ઞાન એ પાંચ જ્ઞાનમાંથી જે કાઇજ્ઞાન
ને ધારણ કરનાર હોય તે જ્ઞાનાર્યમાં ગણાય છે. એ ઉપરથી મતિજ્ઞાન:ર્ય, શ્રુતજ્ઞાનાર્ય, અત્રધિજ્ઞાનાર્ય, મન:પર્યજ્ઞાનાર્ય અને કેવલજ્ઞાનાર્ય-એવા જ્ઞાનાર્યના પાંચ ભેદ થઇ શકે છે. આઠમા દર્શનાય છે. દર્શન ઉપરથી આર્યત્વ ને પ્રાપ્ત કરેતે દર્શનાય કહેવાય છે, એ દીનાર્યના મુખ્ય બે ભેદ છે. સરાગ દર્શનાર્થે અને વીતરાગ દર્શનાર્થ. તેમાં સરાગ દર્શનાર્ય કાર્યકારણ ના નયમતથી દક્ષપ્રકારના થાય છે. તેમના ૧ નિસર્ગરૂચિ, ૨ ઉપદેશચિ, ૩ આજ્ઞારૂચિ, ૪ સૂત્રરૂચિ, ૫ ગીજરૂચિ, ૬ અ ભિગમરૂચિ, છ વિસ્તારરૂચિ, ૮ ક્રિયારૂચિ; - સોપશે અને ૧૦ ધર્મરૂચિ-એવા દશનામ છે.
જે આર્ય કાઈ ખીજાના ઉપદેશ વિના જાતિસ્મરણ કે પ્રતિભારૂપ પેાતાની બુદ્ધિ એ સત્ય પદાર્થનું સ્વરૂપ જાણી શકે તે નિસર્ગરૂચિ સરાગ દર્શનાર્ય કહેવાય છે. આવા આર્યની સત્ય થવાની રૂચિ આત્માની સાથે તત્ત્વરૂપ બનવાને પિરણામ પામે છે. તેમજ જિનેન્દ્ર દેવે જ્ઞાનના બળથી જોએલા દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાલ અને ભાવ તથા નામ, સ્થાપના, દ્રવ્ય, અને ભાવ-એમ ચાર પ્રકારે પોતાની મેળેજ પરાપદેશ વિના જાણે અને તે ઉપર શ્રદ્ધા કરે તે નિસગરૂચિ કહેવાય છે.
ઉપદેશથી
સર્વજ્ઞ જિન ભગવતના અથવા છાસ્થના બીજા ઉપદેશ ચિ
જીવાદિ નવ પદાર્થાની ઉપર શ્રદ્ધા કરે, તે
આર્ય કહેવાય છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રવચનમાં જે આજ્ઞાએ કહેલી છે તે સત્ય અને માનનીય છે, તેમજ પ્રવર્તન કરવાને યાગ્ય છે, એમ જે માને તે ત્રીજા આજ્ઞારૂચિ આર્ય કહેવાય છે. અગની અંદરના અને અંગની ખાહેરના સૂત્રેાને જે જાણે અને તે પ્રમાણે વર્તી સમ્યકત્વનુ અવગાહન કરે, તે ચેાથા સૂત્રરૂચિ આર્ય કહેવાય છે.
અપૂર્ણ.
For Private And Personal Use Only
