________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સોળ સંસ્કાર,
માહેશ્વરિ તમે પુનઃ પધારજો. ” સ્થાપિત દેવીઓનું વિસર્જન કર્યા પછી ગૃહસ્થ ગુરૂ પંચ પરમેષ્ટી મંત્રથી પવિત્ર કરેલા જલ વડે તે શ્રાવક શિશુની ઉપર અભિષેક કરે છે. તે વખતે નીચે. ને જન વેદ મંત્ર ઉચ્ચારી આશીર્વાદ આપે છે –
उ अई जीयोऽसि । अनादिरसि । अनादिकर्मभागसि । यत्वया पूर्व प्रकृति स्थितिरसप्रदेशैराश्रयवृत्त्या कर्म बद्धं तद्वधोदयोदीरणासत्ताभिः प्रतिभुक्ष्व । मा शुभकर्णोदयफलभुक्ते रुच्छेकं दध्याः । नचाशुभकर्मफलभुक्तया विशादमाचरेः । तवास्तु संवरवृत्त्या कर्मनिर्जरा अहं ई ॥
આ મંત્રનો ભાવાર્થ ઘણે તત્વજ્ઞાનથી ગર્ભિત છે. દરેક પદ સહેતુક અને શ્રાવક શિશુની ભવિષ્યની ધાર્મિક સ્થિતિના સૂચક છે. તે સાથે શિશુસ્વરૂપ શ્રાવકના જીવાત્માને આશીર્વાદ રૂપે બેધક છે. ગૃહસ્થ ગુરૂ કહે છે કે, હે બાળક ! તું જીવ છે-અનાદિ છે, અને અનાદિ કાળથી કર્મને ભજનાર છે. પૂર્વે પ્રકૃતિ, સ્થિતિ, રસ અને પ્રદેશવડે આશ્રવ વૃત્તિવડે કરીને તે જે કર્મ બાંધેલું છે; તે કર્મને બંધ, ઉદય, ઉદીરણ અને સત્તાથી ભોગવી લે. શુભ કર્મના ઉદયના ફલને ભેગવવાથી ખેદ પામીશ નહીં. અને સંવર વૃત્તિથી તને કર્મ નિર્જરા પ્રાપ્ત થાઓ. આ આશીર્વાદાત્મક મંત્રનું રહસ્ય ઘણું મનન કરવા યંગ્ય છે. તે સાથે પછી પૂજનના હેતુને પુષ્ટિદાયક છે. લોકિકમાં પણ કહેવત છે કે, “છઠીના લખાયા લેખ ટળતા નથી ” એ કહેવતને ભાવાર્થ આ મંત્રથી સિદ્ધ પણ થાય છે. આ સંસારમાં આવેલા જીવને અનાદિથી કર્મ ભેગવવાં પડે છે. આશ્રવ તત્વ છવને કર્મના બંધનું હેતુ છે. તેનાથી જે કર્મ બંધાયેલું છે, જે છઠીના લેખ જેવું છે, તે ભગવ્યા સિવાય છુટકે નથી; માટે મંત્રમાં જણ
વ્યું છે કે, જે કર્મ આશ્રવથી બાંધ્યું છે, તેને તે જીવ, તું ભેગવ્ય. આ પ્રમાણે જણાવી વળી બોધ રૂપે જણાવે છે, હે જીવ,
For Private And Personal Use Only
