________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
- રર
આત્માનંદ પ્રકાશ
વૈભવ–અર્થાસંચય અને સાતપ્રતિષ્ઠાને મુખ્ય ન ગણતા ગણની ગણનામાં લખવાનું શું કારણ–તે વાતનું નિરીક્ષણ કરતાં એ નિશ્ચયપર અવાય છે કે એ વસ્તુઓ સ્વતઃ અસ્થિર છે, નિશ્ચળ નથી. એ કારણને લઈને એ ગૌણ થઈ. માટે થિર વસ્તુ શેધીએ તે એ શેાધમાં વાણિનિએ છેલ્ટ પામીએ છીએ; કારણકે
चलालक्ष्मीश्चलाः प्राणाचलं नीवित यौवनम् । चलाचले च संसारे धर्म एकोहि निश्चलः ॥..
આમાં આપણે એ સિદ્ધાન્તરપર આવ્યા કે ધર્મ (પ્રાપ્ત કરવો) એ જીવનને પ્રધાન ઉદેશ છે. તે પ્રથમ આપણે ધર્મ એટલે શું એ સમજવાની જરૂરીઆત છે.
શાસ્ત્રોકત દશ દૃષ્ટાંતે દુર્લભ એવા મનુષ્યભવ આપણને પ્રાપ્ત થયે તે તેમાં આપણું વર્તન એવા ઉચ્ચ પ્રકારનું હોવું જોઈએ કે પુનર્જન્મ ન થાય. પણ એ અસંભવિત કહેવાય. એટલું જ થાય તે બસ છે કે પુનર્જન્મ થાય તેમાં મનુષ્ય દેહજ પ્રાપ્ત થાય દુર્ગતિએ જવું ન પડે. એટલે કે દુર્ગતિએ જતાં આપણે અટકીએ– આપણને દુર્ગતિએ જતાં ધારણ કરી રાખે એવું કંઈ હોય તો તે બહુજ ઉત્તમ એવી વસ્તુ તેને જ ધર્મ છે. નતૂન, ઉત્તર धारयति इतिधर्मः।
આ પ્રમાણે ધર્મની વ્યાખ્યા કહીં તે ધર્મ ઉત્કૃષ્ટ મંગળ છે–સ્વર્ગ અને મોક્ષને આપનાર છે, અને સંસાર રૂપી વનને ઉલઘન કરવામાં સહાયભૂત છે. માતાની પેઠે પોષણ કરનાર, પિતાની પિઠે. રક્ષણ કરનાર, મિત્રની જેમ પ્રસન્ન કરનાર અને બંધુ સદૃશ રવે
For Private And Personal Use Only
