________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મુહસ્થાવાસમાં કેવલજ્ઞાની
ગૃહસ્થાવાસમાં કેવલજ્ઞાની.
(અનુ સંધાન ગતાંક પાને ૧૬ થી) લી હે મહાદેવ ! એ પચીસ તમાં સર્વ પ્રમુખ ત્રણ ગુણે છે ૧ સત્વગુણ, ૨ રજોગુણ, 3 ગુણ, તેમાં સત્વગુણ ક્ષમાપ્રમુખ સુખ લક્ષણરૂપ છે, જેગુણ આવેશ પ્રમુખ દુ:ખલક્ષણ રૂપ છે અને તમે ગુણ પ્રમાદ પ્રમુખ મેહુ લક્ષણ રૂપ છે. પ્રસન્નતા
એ સત્વ ગુણનું ચિન્હ છે, સંતાપ એ રજોગુણનું ચિન્હ છે, અને દિીનતા એ તમે ગુગનું ચિન્હ છે. વલી બુદ્ધિ પટુતા, લધુતા, અષ સરલતા, કોમલતા, સંતાપ વિગેરે સગુણના કાર્ય લિંગ છે, તેમજ ઉ, સંતાપ, અભિમાન, બિભસ્થતા, દ્વેષ, માસ, નિંદા ઈત્યાદિ
ગુણના લિંગ છે અને અજ્ઞાન, દીનતા, આળસ, ભય, કૃપણતા, નાસ્તિકતા, ઉન્માદ અને વન પ્રમુખ તમે ગુણના કાર્યલિંગ છે, સત્યાદિ ત્રણે ગુણેથી અખિલ જગત્ વ્યાપેલું છે. ઉલ્થ લેકમાં અર્ધત દેવલે કમાં સત્વ ગુણની પ્રાધાન્યતા છે. અલેકમાં અથાત નારકીઓમાં તેમજ નિયામાં પણ તમે ગુણની પ્રાધાન્યા છે. અને મનુષ્ય લેકમાં રજોગુણની પ્રાધાન્યતા છે. આ ત્રણે ગુણે ની જે સમ અવસ્થા તેનું નામ પ્રકૃતિ છે. પ્રકૃતિના પથયિ નામો પ્રધાન–અવ્યકત આદિ છે. પ્રતિનિત્ય સ્વરૂપ છે. ધ અપ્રચુત અનુત્પન્ન સ્થિર એક સ્વભાવ ફૂટથે નિત્યં આ નિત્યનું લક્ષણ છે. વળી આ પ્રકૃતિ અસામાન્ય છે. શબ્દને તેમાં વ્યાપાર નથી. સ્પર્શને તેને બંધ નથી. રસ રહિત છે. ગંધહીન છે. સ્પો તેનામાં અભાવ છે અને અવિનાશી છે. પ્રાચીન સાંખ્ય દરેક આ ભાની સાથે પૃથક પૃથક પ્રકૃતિ માને છે અને અર્વાચીન સાટુ
For Private And Personal Use Only
