Page Text
________________
11 પ્રqદ્ધ જીવન : ભારતીય ગરુ પરંપરા વિશેષાંક :
પ્રબુદ્ધ જીવન : ભારતીય ગુરુ પરંપચ વિશેષાંક પ્રબદ્ધ શરુવન : ભારતીય ગુરુપરંપચ વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવન : ભારતીય ગુરુપરંપચ વિરોષક જ પ્રબુદ્ધ જીવન : ભારતીય ગુરુ પરંપરા વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવન : ભારતીય ગુરુ પરંપચ વિશેષાંક ૨ પ્રબુદ્ધ
રોજ સવારે સુભાષિતોની જેમ ગુરુના શુભ-વચનો નથી જોઈએ. દિવેટ અડધી તેલમાં ડૂબેલી હોય છે ને અડધી બહાર આવતા, તેમને મર્મ આપ્યો છે અને એનો પ્રયોગ, દરેક હોય છે. તો જ દીપક પ્રકાશ આપી શકે છે. જો દિવેટ આખી
સંજોગો પ્રમાણે જુદી-જુદી રીતે કરવાનો છે. ગુરુ એ લવચિકતા તેલમાં ડૂબી જાય કે આખી બહાર આવી જાય તો દીપક પ્રકાશ જે શીખવે છે. તે તૈયાર થયેલો અમૃત-રસ નથી આપતાં, જેમાં ન આપી શકે. દિવેટની બહારનો ભાગ સંસાર છે અને દિવેટનો ૬ શિષ્યને ઘુંટવું-ઘુંટવવા અનુભવ જ ન હોય. એ ગુરુ કઈ રીતે અંદરનો ભાગ અંતર-આત્મા-અધ્યાત્મ છે. મનુષ્યનું જીવન શું ગુરુ હોઈ શકે જે આનંદના સર્ગનો સાચો અર્થ ન સમજાવે? આ બેનો સમન્વય છે, અને સમન્વય થાય તો જ જીવન રૂપી | જીવનના અફાટ સમુદ્રમાં જે તરતાં શીખવીને, છૂટા મૂકી દે, પ્રકાશ ઝળહળી ઊઠે. સંસારનો અનુભવ પ્રત્યેક મનુષ્યને મળે
૨ ન ફરવાનું હોય પરંતુ જે પોતાની છે, પણ જીવનને વાંચતા, જે શીખવે છે તે છે ગુરુ. સંસારનો & $ ધજા તૈયાર કરતાં શીખવે એ ગુરુ, આજે કોઈ કાર્ય ખોટી રીતે અનુભવ પ્રત્યેક પળે મળે છે. પરંતુ અધ્યાત્મ અને સંસારના ૪
કરતાં જે ડર મનને લાગે છે, એ કર્યા પછી કોઈની આંખોની સમન્વયની સંધિ-ક્ષણે પ્રકાશનો ઉત્સવ શક્ય બને છે. વ્યથા મનને ઝંઝોળે છે, તે છે ગુરુની શિષ્ય પ્રત્યેની આસ્થા બોધિસત્વની અપેક્ષાને સાકાર કરવા અધ્યાત્મની સમજને અને શિષ્યના સચેતન મનની પરાકાષ્ઠા.
વિકસાવે ગુરુ છે. સંસાર તાપથી શાતા આપે છે. સ્વાવલંબી અને સ્વમાની ગુરુ બનાવે, પરાવલંબી અને ગુરુ શબ્દમાં જ “ગુરુ'નો મહિમા સમાયેલ છે. 'ગુ' એટલે કે પરાધીન બનાવે તે પોકળ ગુરુ.
અંધકાર અને “રૂ' એટલે પ્રકાશ. શિષ્યમાં અજ્ઞાન રૂપી ! - સમર્થ ગર પાસેની શરણાગતિ અને શ્રધ્ધા હોય જ, જ્યારે અંધકારને દૂર કરી જ્ઞાન રૂપી દિપક પ્રગટાવનાર ગુરુ એક જીવન 3 વ્યાસમુનિ કહે ત્યારે ગણપતિની કલમ માત્ર ચાલે, તેમાં જો શિલ્પી મહાપુરુષ છે. જેમની અંદર પ્રકાશની શોધ ઉત્પન્ન થઈ છું
અશ્રદ્ધાનો ભાવ જન્મત તો મહાભારતની રચનામાં ગાબડાં છે, જેમને જીવન, મૃત્યુથી ઘેરાયેલું લાગે છે, જે અમૃતની પડત. ગુરુ પોતે હલેસાં નથી બનતાં, પરંતુ શિષ્યને હલેસાં શોધમાં નીકળ્યા છે અને જેમનામાં જિંદગીનું સત્ય જાણવાની મારતાં શીખવે છે, પરંતુ જયારે હોડી હાલકડોલક થવા માંડે અભિલાષા પ્રગટી છે, એવા લોકો જ સાચા ગુરુને શોધી શકે ત્યારે ગ૨ નાવડીને પાર લગાવે છે, કબીરના શબ્દોમાં જુઓ, છે. પરમાત્માને શોધવા માટે કોઈ કૈલાસ, કાશી કે કાબામાં
સત વી મહિના 3નંત, અનંત વિયા ૩૫વારા જવાની જરૂર નથી. પરમાત્મા ત્યાં છે જ્યાં સદગુરૂનો વાસ નોવન અનંત ૩પડિયા, અનંત વિવિMSારણા છે. ગુરુ મોક્ષનો સાચો રાહ બતાવનાર ભોમિયો છે.
પાંચ પ્રકારના ગુરુ હોય છે, જેમાં પ્રથમ પ્રકારના ગુરુ છે સ્થાવર જંગમં વ્યાપ્ત યાત્વિવિત્સરાવરમાં. ૬ - “ઘટ-પ્રદીપ' એટલે પોતાને જ પ્રકાશિત કરે છે. બીજા છે, તત્પર્વ તાંત યેન તન્મે શ્રીગુરવે નમ: II
| “ઘર પ્રદીપ’-પોતાના વર્ગમાં રહેનારને પ્રકાશિત કરનારા હોય (Salutation to the noble Guru, who has made it છે. છે. પોતાના વર્ગમાં રહે એમને જ તેનો લાભ મળે. એટલે possible to realise Him, by whom all that is - હું રેં જ્ઞાન જે સહુ માટે હોય, એવો વિચાર માન્ય નથી. ત્રીજા “ગિરિ- sentient and insentient, movable and
પ્રદીપ’ એટલે ઘણાં કિલોમીટર દૂર - સુદૂર સુધી માર્ગ immovable is pervaded.). દેખાડનારા હોય છે. ચોથા છે “ગ્રહ-પ્રદીપ’ એટલે કે ચરાચર દરેક વ્યક્તિના જીવનમાં જુદાં-જુદાં પ્રકારના અંધારા હોય જગતમાં પ્રકાશ કરનારા હોય છે. જેનો પ્રકાશ દુર સુધી છે. પરંતુ અજ્ઞાનના અંધકારને જે દુર કરી શકે તે ગુરુ છે.
પથરાયેલો હોય. અને છેલ્લે અંતિમ પ્રકારના ગુરુ એટલે માતા જીવન જીવતા શીખવે છે, તે પણ ગુરુ છે, જયારે શિક્ષણ 2 “સૂર્ય-પ્રદીપ' એટલે ગગનમાં પ્રકાશ પાથરનાર હોય છે. આપે તે પણ ગુરુ છે, એક ગુરુ મોક્ષનો રસ્તો દેખાડે છે. જે શું સૂર્યનો પ્રકાશ જેમ સમગ્ર સૃષ્ટિને પ્રકાશિત કરે, તેમ આ ક્ષેત્રમાં વ્યક્તિ કાર્યરત હોય, ત્યાં પણ ગુરુની જરૂર હોય છે, હું & ગુરુ હોય છે.
જો નાની નદી તરવી હોય તો આપણા હાથના બાવડાંના 8 ગુરુ, એ શિષ્ય માટે, શિષ્ય જેને અનુસરી શકે એવું ગુરુકુળ જોર પર તરી જવાય છે, જ્યારે સમુદ્રને પાર કરવા સમર્થ ગુરુ ર્ કે છે, જેના પ્રકાશમાં પોતે ખીલે છે અને પોતાની અંદરના જોઈએ છે. નૌકારૂપી ગુરુ કે હલેસાં રૂપી ગુરુ, પણ એવો કે
પ્રકાશને બહાર લાવે છે. મનુષ્યનું જીવન દિવેટ જેવું હોવું મજબુત આધાર, કે જે સમુદ્રને પાર કરાવી શકે, અને એ જ
પ્રબુદ્ધ જીવન ભારતીય ગુરુપરંપરા વિશેષાંક જ પ્રબુદ્ધ જીવન : ભારતીય ગુરુપરંપચ વિશેષાંક જ પ્રબુદ્ધ જીવન ભારતીય ગુરુપરંપચ વિશેષાંક જ પ્રબુદ્ધ જીવન : ભારતીય ગુરુ પરંપચ વિશેષાંક જ પ્રબુદ્ધ જીવનઃ ભારતીય ગુરુ પરંપચ વિશેષાંક
ઓગસ્ટ- ૨૦૧૭
પ્રબુદ્ધ જીવન : ભારતીય ગુરુ પરંપરા વિશેષાંક :
| SR No. | 526109 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 2017 08 Bhartiya Guru Parampara Visheshank |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sejal Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 2017 |
| Total Pages | 136 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 11 MB |