Prabuddha Jivan 2015 08 Jain Dharm ane Anya Dhrmni Aavashyak Kriyao Visheshank

SR No.: 526085
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2015
Total Pages: 172
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 3 MB

Page 146

પૃષ્ઠ૧૪૬ પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ૯ ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૫
પારસીઓમાં અગ્નિ મંદિરો માટે અગિયારી શબ્દ પ્રચલિત છે. સૂર્યને વંદન કરે છે. ગાથા ભણે છે જેને સૂર્ય નમસ્કાર કહી શકાય. અગિયારીમાં આંતશતો વંદનવિધિ
પારસી ધર્મમાં ‘નવજોત’ મુખ્ય ગણાય છે. એટલે પુત્ર કે પુત્રીને $ પારસીઓ અગિયારીમાં જઈને આતશની પૂજા-વંદના કરતાં સાત, નવ કે અગિયાર વર્ષે ઢાકાની મલમલનો સદરો પહેરાવવામાં છે શું કહે છે કે, ‘તમામ ચીજોને પવિત્ર કરનાર આતશ તારું અને અન્ય આવે છે. અને ૭૧ તારવાળી વણેલી ઉનની કસ્તી (જનોઈ) {
આતશોનું હું ઈજન કરું છું.’ તેવી જ રીતે ત્રણ મુખ્ય મંત્રોનું (૧) પહેરાવવામાં આવે છે. ત્યારે તે બાળક ધર્મમાં દાખલ થયેલું ગણાય યથા અહુ વેર્યો (પવિત્ર મન અને સેવા) (૨) અષેમ વહુ (૩) યે છે. આ કસ્તી સદરાની ઉપર કમરમાં ત્રણ વખત વીંટાળવામાં આવે ધહે હાતામ (બંન્નેનો મુખ્ય વિચાર છે સત્ય) આ અષ તમામ છે. માથે મલમલની ટોપી રાખી તેઓ પ્રાર્થના કરે છે. ગાથા ભણે ૐ જરથુસ્તી સગુણોનો મૂળ આધાર છે. આ ત્રણ મંત્રોનું દિવસમાં છે. દિવસમાં પાંચ વખત તેઓ ગાથા ભણે છે. (પ્રાર્થના કરે છે.) અનેકવાર પઠન કરે છે.
આમ દરેક ધર્મ દર્શનોમાં ધાર્મિક ક્રિયાઓ, ઉપાસના કે વંદનવિધિ પારસી નવા વર્ષને પતેતી' કહેવામાં આવે છે. પતેતી એટલે ભિન્ન ભિન્ન હોવા છતાં બધા ધર્મોનો ઉદ્દેશ તો એક જ છે. શાશ્વત ક્ષમાયાચના. તેઓ તે દિવસે એકબીજાને શુભેચ્છા આપી દિલથી સુખની પ્રાપ્તિ, ઈશ્વર કૃપા કે સ્વર્ગીય સુખ, કે મોક્ષની પ્રાપ્તિ. * * * ક્ષમા યાચના માંગે છે. આતશ બહેરામમાં જઈ દુઆઓ માંગે છે 20
છ F/ ૩૦૨, ગુંદેચા ગાર્ડન, લાલબાગ, મુંબઈ-૪૦૦ ૦૧૨ અને અગ્નિની પૂજા કરે છે. તેમ જ રોજ સવારે ઊઠીને પ્રથમ
આવશ્યક ક્રિયાસાધના અને આપણું વર્તમાન જીવન (અનુસંધાન પૃષ્ઠ ૧૪૪થી ચાલુ) આપણાં ઘણાખરા પાપકર્મોના મૂળમાં આપણી આસક્તિ ભાગ સમાધાનો તપાસવાની તે લોકોને પડી જ નથી હોતી. અનુભવે શું ભજવતી હોય છે. અને આસક્તિનું મુખ્ય આધારસ્થાન છે શરીર. જણાયું છે કે આવી ફરીથી સમજવાની જિજ્ઞાસા કે ન સમજવાનો છું $ શરીર પ્રત્યેની મમતાથી પ્રેરાઈને માણસ ગમે તેવા અધમ કૃત્યો અફસોસ ભાગ્યે જ હોય છે. પણ વાંકદેખા વૃત્તિ કે છટકવાની ઈચ્છા હું
આચરતાં અચકાતો નથી. ‘કાયોત્સર્ગ' આવશ્યક શરીર પ્રત્યેની જ મુખ્ય ભાગ ભજવતી હોય છે. બાકી સમજવું જ હોય એ લોકો મમતામાંથી છૂટવાની તાલીમ આપે છે. એનો શબ્દાર્થ જ થાય છે માટે તો હજાર રસ્તા ખુલ્લા છે. કાય+ઉત્સર્ગ શરીર પ્રત્યેની મમતાનો ત્યાગ. કાયોત્સર્ગમાં નિશ્ચિત છેલ્લે એક ઝેન કથા કહીને વાત પૂરી કરું. શ્રી સુભાષ ભટ્ટે એ હું સમય સુધી શરીર પ્રત્યેના સ્વામિત્વનો ત્યાગ કરીને, મન-વચન- સરસ પ્રસંગ ટાંક્યો છે. એક જિજ્ઞાસુ ઝેન ગુરુ પાસે પહોંચ્યો. એનો ઉં કાયાની એકાગ્રતા સાધીને
આપણો ઘણાખરા પાપકર્મોના મળમાં આપણી પવિત્ર અને પ્રશ્ન હતો કે અધ્યાત્મનીટોચ = છું રહેવાનો અભ્યાસ કરવામાં ભજવતી હોય છે. અને સંક્તિનું મુખ્ય આધારસ્થાન છે શરીર.
હાંસલ કરવા કેટલો પ્રયત્ન શું આવે છે. આના લીધે
કરવો જોઈએ? શરીર પ્રત્યેની મમતાથી પ્રેરાઈને માણસ ગમે તેવા અધમ કૃત્યો કું દેહાધ્યાય તો તૂટે જ છે, આંચરતાં અચકાતો નથી. ‘કાયોત્સર્ગ' અવશ્યક શરીર પ્રત્યેની
ગુરુએ કહ્યું, ‘સૂર્ય ઉગે તે હું પરંતુ સત્કાર્યો માટે
માટે જેટલો પ્રયત્ન કરીએ - મમતામાંથી છૂટવાની તાલીમ આપે છે. આવશ્યક એવું સંકલ્પબળ
#ી છીએ એટલો કરી શકાય.” પણ કેળવાય છે. આ રીતે આ આવશ્યક પ્રતિક્રમણ આવશ્યકનું જ જિજ્ઞાસુ મૂંઝાયો, “તો પછી આ બધી આધ્યાત્મિક મથામણોનો ? એક પૂરક અંગ બને છે.
અર્થ શો ?' છેલ્લું પ્રત્યાખ્યાન' આવશ્યક પણ એ જ રીતે પ્રતિક્રમણનું જ ગુરુએ મંદ મંદ સ્મિત સાથે કહ્યું, “એનો અર્થ એટલો જ કે સૂર્ય હું પૂરક અંગ છે. પ્રત્યાખ્યાન દ્વારા આહાર સંજ્ઞાને નાથવામાં આવે ઊગે ત્યારે આપણે ઊંઘતા ન હોઇએ.” હ્યું છે. સંતોષ એ સુખી અને સુરક્ષિત જીવનની પૂર્વશરત છે. અને આવશ્યક ક્રિયાની આપણી ઊંઘ ઉડાડવાની મથામણ જ છે. સૂર્ય ૬ ૬ અમર્યાદિત ઈચ્છાઓ તેની શત્રુ છે. પ્રત્યાખ્યાન આ ઈચ્છાઓ પર તો પરમતત્ત્વની કૃપાથી જ ઉગવાનો છે. આપણે તો એ માટે જાગૃતિ છે
અંકુશ મૂકે છે. અને એ રીતે સંતોષની જીવનમાં સ્થાપના કરીને જ કેળવવાની છે. એ મથામણ આજથી જ આરંભીએ એ જ સહજ સુખની દિશામાં મનુષ્યને પ્રેરે છે.
મંગલકામના. આવશ્યક ક્રિયા દરમ્યાન આ છયે પ્રક્રિયાઓ સંસ્કૃત-પ્રાકૃત ભાષામાં થતી હોય છે. ઘણાં લોકોની ‘આ બધું સમજાતું નથી’ શ્રી અલકાપુરી જૈન શ્વેતાંબર મૂર્તિપૂજક સંઘ કું એવી ફરિયાદ આવતી હોય છે. આ ફરિયાદમાં વાજબી સમાધાન ૪-એ, શ્રીનગર સોસાયટી, શ્રેણીક પાર્ક ચાર રસ્તા, $ અનેક જ્ઞાનીઓ દ્વારા અનેક વખત અપાઈ જ ચૂક્યા છે. છતાં આ અકોટા, વડોદરા-૩૯૦ ૦૨૦. ફોન નં. : ૨૩૫૦૧૭૬. | જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન
જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્લિાઓ વિશેષાંક ૬ જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મતી અવશ્યકકિયાઓ વિશેષાંક
તે જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યક ક્રિયાઓ વિશેષાંક ક જૈન ધર્મ અને અધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્રિયાઓ વિશેષાંક 5 જૈન ધર્મ અને અન્ય ધર્મની આવશ્યકક્લિાઓ વિશેષાંક