________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
એપ્રિલ, ૨૦૧૦
મહાવીર કથા : પ્રતિભાવો અઢી હજાર વર્ષ પહેલાં મહાવીરે કરેલું ચિંતન આજે પણ કેટલું પ્રસ્તુત છે તેની પ્રતીતિ કરાવતી “મહાવીર કથા'
થોડા સમય પહેલાં સમાચાર વાંચ્યા “મહાવીર કથા'ના. વાંચતાં હોમવર્ક અને વક્તા તરીકેનો વરસોનો અનુભવ–આ બધાંએ જ યાદ આવી નારાયણ દેસાઈની ‘ગાંધી કથા'. અને ૨૭ માર્ચ મહાવીરકથાના ટેક ઑફને મૂધ બનાવ્યું. મહાવીરનો જન્મ, માતા ૨૦૧૦ના શનિવારની સાંજે મુંબઈના કે. સી. કૉલેજના ત્રિશલાને આવેલાં સપનાં, બાળક મહાવીરનું અનોખું વ્યક્તિત્વ, ઑડિટોરિયમમાં ગુજરાતી ભાષાના પ્રતિષ્ઠિત લેખક અને જૈન ધર્મ- યુવાન મહાવીરની દૃઢ નિર્ણયશક્તિ-આવા મહાવીરના જીવનના સાહિત્યના સક્ષમ વિદ્વાન ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈએ રજુ કરેલી અનેક વૈવિધ્યસભર પાસાં કુમારપાળની વાણીની સરવાણીએ એક મહાવીર કથા' સાંભળી ત્યારે પણ ગાંધી કથાનું સ્મરણ થયું. બન્ને પછી એક ખુલતા જતા હતા. પ્રસંગો અને વર્ણનો દ્વારા મહાવીરનો કથાઓ લેખક-અભ્યાસીના મુખેથી વહે છે. બન્નેમાં કથાનાયકના અહિંસા પરમો ધર્મનો ને સ્યાદ્વાદનો જીવનસંદેશ ઉઘાડ પામતો જીવનમૂલ્યો-સત્ય, અહિંસા, અપરિગ્રહ, શાંત ક્રાંતિ–માં પણ ઘણું હતો. એ સાંભળતાં આજના સળગતા પ્રશ્નો તાજા થતા હતા. સામ્ય છે. વિષયને વધુ અસરકારક બનાવવા બન્નેએ સંગીતનો સુંદર ગ્લોબલ વોર્મિંગ અને ત્રાસવાદ જેવા ભયંકર પ્રશ્નો આજે દુનિયાને વિનિયોગ કર્યો છે. આમ ફોર્મમાં પણ સામ્યતા અનુભવાય છે. ધ્રુજાવી રહ્યા છે પણ અઢી હજાર વર્ષ પહેલાં ભારતની ભૂમિ પરથી
વરસોથી ભાગવત કથા, રામ કથા, હનુમાન કથા, ગોપીગીત મહાવીરે સમગ્ર જડ-ચેતન સૃષ્ટિના સલામતીપૂર્ણ સહઅસ્તિત્વ વિશે કથા ઈત્યાદી કથાઓ થતી આવી છે અને જનમાનસ પર તેનો ચિંતન કર્યું હતું ! કોઈ પણ પ્રશ્નને એક જ દૃષ્ટિકોણથી નહીં પણ પ્રચંડ પ્રભાવ રહ્યો છે. તેમાંથી જ પ્રેરણા મળી હશે નારાયણ દેસાઈને અનેક એંગલ્સથી મૂલવવાનો ઉદારમતવાદી વિચાર આપ્યો હતો! ગાંધીની કથા કરવાની. અને ખરેખર, કાળની ગણતરીએ આપણી ભગવાન તરીકે જેને પૂજીએ છીએ તે વ્યક્તિનું હજારો વર્ષ ઘણી નિકટ છે તેવા મહાપુરુષ મહાત્મા ગાંધીની કથા સાંભળતા પૂર્વેનું ચિંતન આજે પણ પ્રસ્તુત છે એ વિચાર કોઈ પણ ભક્તને શ્રોતાઓએ પરિચિતતાનો એક અનુબંધ અનુભવ્યો. મહાવીર સાથે પોરસાવે તેવો છે. આ પોરસનો અનુભવ કરાવ્યો આ મહાવીર એવી પ્રત્યક્ષ પરિચિતતા ભલે ન હોય પણ મહાવીરે પુરસ્કૃત કરેલાં કથાએ. સાથે જ મહાવીરના ચિંતન અને સંદેશનો ગ્લોબલ વિલેજ જીવનમૂલ્યો-અહિંસા, કરુણા,
બનેલી આજની દુનિયામાં પ્રસાર અપરિગ્રહ અને વિશેષ તો સકળ મહાવીર કથા ડી.વી.ડી.
કરવાની અનિવાર્યતાની પ્રતીતિ સૃષ્ટિ પ્રત્યેના સમભાવ તથા જીવ| બે ભાગ, બે દિવસ અને કુલ પાંચ કલાકમાં પ્રસરેલી આ કથા, પણ થઈ. ડૉ. કુમારપાળ જેવા માત્ર પ્રત્યેના આદરની મહાવીરની તત્ત્વ અને સ્તવનના સંગીતથી વિભૂષિત આ અનેરી મહાવીર) અન્ય વક્તાઓ અને વિષયના વિભાવના આજના સમયમાં જેટલી કથાની બે ડી.વી.ડી. જિજ્ઞાસુઓની ઈચ્છાથી તેયાર થઈ ગઈ છે. | અભ્યાસીઓ કે અન્ય ભાષી પ્રસ્તુત છે એટલી અગાઉ ક્યારેય આ બે ડી.વી.ડી.ના સેટની કિંમત રૂા. ૨૫૦/- છે. સાહિત્યકારો પણ આ દિશામાં
S . ની દશા | મર્યાદીત સંખ્યામાં આ કેસેટ તૈયાર કરવાની હોય આપનો| સક્રિય થાય તો કેવું સરસ! કરવાનો ડૉ. ધનવંત શાહનો ઑર્ડર આ જે જ ફોન ૦૨૨-૨૩૮૨૦૨૯૬ ઉપર જણાવો.
છેલ્લે એક નિખાલસ સૂચન. વિચાર દાદ માગી લે તેવો છે. આપને ઘેર બેઠા આ ડી.વી.ડી. અમે પહોંચાડીશું.
સુમધુર કંઠે રેલાતું કુમારપાળ દેસાઈ ઉત્તમ વક્તા છે. | કુટુંબીજનો અને મિત્રોને આ ડી.વી.ડી. ભેટ આપવી એ જેને પ્રસંગોચિત સંગીત ચોક્કસ આ એનો અનભવ તો હતો જ, પણ શિાસનની મહાન સેવા છે. વસ્તુની પ્રભાવના ક્ષણજીવી છે, મહાવીર કથાનું એક સંદર અંગ તેમને વ્યાસપીઠ જેવા આસને (જો વિચારની પ્રભાવના ચિરંજીવ છે.
છે પણ પૂરેપૂરાં ગીતોને બદલે કે તેને માટે યોગ્ય રીતે જ જ્ઞાનપીઠ | પ્રત્યેક જૈનના ઘરમાં આ ડી.વી.ડી. હોવી જ જોઈએ.
એકાદ કડીથી કામ લીધું હોય તો શબ્દ પ્રયોજાયો) બિરાજીને કથા જ્ઞાન પ્રભાવના જ પ્રભાવક પ્રભાવના છે.
કથારસ માટે તે વધુ ઉપકારક કહેતા સાંભળવાનો આ પહેલો |
સમ્યક જ્ઞાન સમ્યક દર્શન અને સમ્યક ચારિત્રની પ્રાપ્તિ આવા બન્યું હોત તેમ માને છે. આવા મોકો હતો. મહાવીર વિચારથી જ થાય છે.
પ્રશસ્ય પ્રયોગને હૃદયપૂર્વકની | ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈનું માત્ર
| મહાવીર કથાના દૃશ્યને નિહાળો અને વાણીનું શ્રવણ કરી શમે ઢા. જૈન જ નહીં, અન્ય ધર્મોના પણ મહાવીરને જાણો, માનો અને પામો.
તરુ કજારિયા ઊંડા અભ્યાસનું પીઠબળ, પાક્યું
પ્રમુખ, શ્રી મું. જેન યુવક સંઘ
XXX