Page Text
________________
પ્રબુદ્ધ જીવન : આગમ પરિચય વિશેષાંક
2
જૈન આગમસાહિત્ય
2
2
જૈન આગમસાહિત્ય : મૂળ વૈદિક શાસ્ત્રો જેમ ‘વેદ' કહેવાય છે. બૌદ્ધ શાસ્ત્રો જેમ ‘પિટક' કહેવાય છે તેમજ જૈનશાસ્ત્રો ‘શ્રુત’, ૨ * 'સૂત્ર' કે આગમ કહેવાય છે. સૂત્ર, ગ્રંથ, સિદ્ધાંત, પ્રવચન, આશા, વચન, ઉપદેશ, પ્રજ્ઞાપન, આગમ, આપ્તવચન, ઐતિત્ર, P આમ્નાય અને જિનવચન એ બધાયે આગમ ના પર્યાયવાચી શબ્દો છે.
રા
O O O O O O O B
2
2
આપ્તનું વચન તે આગમ, જૈનદૃષ્ટિએ રાગદ્વેષના વિજેતા, સર્વજ્ઞ, સર્વદર્શી જિન તીર્થંકર આપ્ત છે. તીર્થંકર કેવલ અર્થરૂપમાં ૨ ઉપદેશ આપે છે અને ગણધર તેને ગ્રંથબદ્ધ કે સૂત્રબદ્ધ કરે છે. જૈન આગમોની પ્રામાણિકતા માત્ર તે ગણધર કૃત હોવાને લીધે જ તે મૈં નથી પણ તેના અર્થના પ્રરૂપક તીર્થંકરની વીતરાગતા અને સર્વાર્થસાક્ષાત્કારિત્વને લીધે છે. ગાધર તો માત્ર દ્વાદશાંગીની જ તે 2 રચના કરે છે. અંગો સિવાયના આગમોની રચના સ્થવિર કરે છે.
2
2
2
8
8
આગમોનું વર્ગીકરણ : જૈન આગમોનું સૌથી પ્રાચીન વર્ગીકરણ સમવાયાંગસૂત્રમાં મળે છે. તેમાં આગમ સાહિત્યનું ‘પૂર્વ’ અને શું ‘અંગ’ એ પ્રમાણે વિભાજન કરાયેલું છે. સંખ્યાની દૃષ્ટિએ પૂર્વ ચૌદ હતાં અને અંગ બાર.
૪૫ આગમોનાં નામ
L L LL L
O O O O O O
૧૬
? ૧. આચારાંગ
2
૨ ૨. ત્રાંગ
O V O P
૧૧ અંગ :
૪. સમવાયાંગ
2 ૨૫. ભગવતી ... જ્ઞાતા ધર્મકથા
? ૭. ઉપાસક દશા ૮. અંતકૃત દશા
૩. સ્થાનંગ
2
2
2
૨ ૧૧. વિપાક
2 ૬. મૂળ સૂત્રો :
8
2
8
2
૨૪. નંદી
૯. અનુત્તરોપયાલિક દશા
૧૦. પ્રશ્ન વ્યાકરણ
ર.
મૈં ૫. અનુયોગ દ્વાર 2 ૬. પિંડ નિર્યુક્તિ -ઓધ નિર્યુક્તિ ૧૨ ઉપાંગ :
૧. આવશ્યક
૨. દશવૈકાલિક
૩. ઉત્તરાધ્યયન
2
૨૧. ઔપપાનિક
? ૨. રાજપ્રશ્નીય
2
૩. જીવાભિગમ
૭ ૭
O
૪. પ્રજ્ઞાપના
૫. જંબુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિ
૬. સૂર્ય પ્રજ્ઞપ્તિ
૭. ચંદ્ર પ્રાપ્તિ
૮. નિપાવલિયા
૯ કલ્પાવતંસિકા
૧૦. પુષ્પિકા
૧૧. પુષ્પચૂલિકા ૧૨. વૃષ્ણિદશા
• છંદ સૂત્રઃ
૧. નિશીથ
૨. મહાનિશીથ
૩. બૃહત્કલ્પ
૪. વ્યવહાર
૫. દશાશ્રુત સ્કંધ ૬. કલ્પ
૧૦ પઈન્ના :
૧. આનુપ્રત્યાખ્યાન
૨. ભક્તપરિક્ષા
૩. નંદુલ વૈચારિક ૪. ચંદ્ર વેબ
૫. દેવેન્દ્ર સ્તવ ૬. ગાગિવિધા
૭. મહાપ્રત્યાખ્યાન
૭ ૭
૮. ચતુઃશરણ ૯. વીરાવ
૧૦. સંસ્તારક
૮૪ આગમ :
૧ થી ૪૫ પૂર્વોક્ત
૪. કલ્પસૂત્ર ૪૭. યતિ-જિતકલ્પ
4ોમસૂરિ કૃત્તદ ૪૮. શ્રદ્ધા- જિનકલ્ય
4ધર્મોપસૂક્િતક
૪૯. પાક્ષિક સૂત્ર
૫૦. ક્ષમાપના સૂત્ર ૫૧. વંદિત્તુ
૫. ષિભાષિત
૫૩. અજીવકલ્પ
૫૪. ગચ્છાચાર
૫૫. મરણસમાધિ
૫૬. સિદ્ધ પ્રાભૃત ૫૭. તીર્થોદ્ગાર
૫૮. આરાધના પલાકા
૫૯. દીપસાગર પ્રાપ્તિ
૬૦. જ્યોતિષ કરેંડક
૬૧. અંગવિદ્યા ૬૨. નિધિ-પ્રકી
G
ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર, ૨૦૧૨
V
૬૩. પિંડ વિશુદ્ધિ ૬૪. સારાવલી
૬૫. પર્યંતારાધના
૬૬. વિભક્તિ
૬૭. કવચ પ્રકરણ
૬૮. યોનિ પ્રાભૂત
૬૯. અંગચલિયા
૩૦. બંગચૂલિયા
૩૧. યુદ્ધચતુઃશા
૭૫. ઉત્તરાધ્યયન નિર્યુક્તિ
૭૬. આચારાંગ નિર્યુક્તિ
2
2
2
૭૨. જમ્મૂ પયત્ના
૭૩. આવશ્યક નિર્યુક્તિ 2 ૭૪. દશવૈકાલિક નિર્યુક્તિ ?
2
2
2
G
2
2
2
2
૭૭. સૂત્રકૃત્રાંગ નિર્યુક્તિ ૭૮. સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિ ૩૯. બૃહત્કલ્પ નિર્યુક્તિ તે ૮૦. વ્યવહા૨ નિર્યુક્તિ 2
ஸ் ஸ்
૮૧. દશાશ્રુતસ્કંધ નિર્યુક્તિ 2
૮૨. ઋષિભાષિત નિર્યુક્તિ ૮૩. સંસક્ત નિર્યુક્તિ ૮૪. વિશેષાવશ્યક ભાષ્ય.
2
&
| SR No. | 525997 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 2012 Year 59 Ank 01 to 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dhanvant Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 2012 |
| Total Pages | 528 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 33 MB |