________________
મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ પત્રિકા
સેમવાર તા. ૩૦-૬-૩૦
દશામાં ધ્યાનસ્થ થયા હતા તે વખતે ઈદ્ર મહારાજાએ પિતાની સભામાં આ પવિત્ર આત્માના મનોબળની પ્રશંસા કરી તે
એક ભુદ્ર જીવાત્મા સંગમદેવની આસુરી પ્રકૃતિને સહન ન શ્રી મહાવીર પ્રભુને સંગમ દેવે કરેલા અતિ થવાથી સંગમે પ્રભુની પાસે આવી જે દુઃખ આપેલ છે તે ઉગ્ર ઉપસર્ગની એક ઝાંખી યાદી.
શાસ્ત્રમાં યથાયોગ્ય લખાએલું છે. તે વાંચતા હૃદયમાં કંપારી છુટ છે. શાસ્ત્રમાં લખે છે કે સંગમદેવે કરેલે પ્રભુ પર
ઉપસર્ગ જેટલે અતિ દારૂણ અને ભયંકર હતો તેટલી તેની . જગતની મહાન આત્મ વિભૂતિ મહાત્મા ગાંધીજીએ સામે પ્રભુ મહાવીરની કરૂણ (દયા) અપાર હતી. આ પવિત્ર
આદરેલા ધર્મયુદ્ધનું ક્ષેત્ર શ્રી ધરાસણ આ ભારતભૂમિની ' આર્યાવર્તન મહા પુરૂષ ઉપર થએલા ઉપસર્ગની જૈન શાસ્ત્રમાં - સ્વતંત્રતાની સાત્વિક લડાઈનાં ઈતિહાસમાં એ ભૂમિની યાદ એક કરૂણ કથા છે કે જે વાંચતા મેરૂ પર્વત જેવું અડાલ મન
સોનેરી અક્ષરથી લખાય છે તે આશ્ચર્ય જેવું ગણાશે નહિં. પણ ચીસ પાડયા વિના રહે નહિ. " મહાત્માંશ્રી ગાંધીજી ગીરફતાર થયા પછી તેમના ચુસ્ત અને ધરાસણ ધર્મયુદ્ધમાં શાંત સત્યાગ્રહીઓને આસુરી
પવિત્ર સત્યાગ્રહીઓએ જે ધૈર્ય અને સંયમથી સત્યાગ્રહને પ્રકૃતીએ વચનથી અને શરીરથી જે પીડા આપેલી છે તેનું ઉજવળ બનાવ્યું છે તે જગતના ઇતિહાસની નોંધમાં પવિત્ર વર્ણન સાંભળતા હૃદયમાં એક ભીષણ આઘાત થયા વીના ગાથા તરીકે નોંધાશે અને જે ભૂમિ ઉપર રહી તેઓએ રહેતું નથી. કેટલાક મનસ્વી અમલદારોએ સત્યાગ્રહીઓને આત્મ સંયમથી આસુરી હૃદય પર વિજય મેળવ્યો છે તે આપેલી બિભત્સ ગાળે, લાડીઓને પ્રહાર, ઘેડાના પગ તળે ભૂમિ. અધ્યાત્મીક જીવન વીકસીત કરવા ભવિષ્યમાં તિર્થ- ચગાવવા, ખાડીના ખારા જળમાં ઝબોળવા, કાંટાની વાડામાં
ભૂમિ ગણાશે, અને પૂજ્ય મહાત્મા ગાંધીજીના આત્મીક જ્ઞાનની તેમના દેહને ફેંકી દેવા, ગુહ્ય ભાગ પર અમાનુષી મુઢ માર, ' , ભાવના દીર્ધકાળ પર્યત તે ભૂમિ જગતને આપશે. મહાત્મા આ બધા ઉપસર્ગો ગમે તેવા મનોબળ ધરાવતા મોટા સન્યાસી
ગાંધીજીના શિષ્ય (સત્યાગ્રહીઓ) પિતાના મોબળથી આસુરી કે સાધુની સાત્વીકતા છોડાવી કષાય ઉપજાવે તેવા હોવા છતા પ્રિકૃતિ પર જે સુંદર વિજય મેળવી શક્યા છે તેની નોંધ સત્યાગ્રહીઓ આ બધાથી જરા પણ ડગ્યા નથી. મનથી જરા
એક જન તરીકે અત્રે લખતા આત્મદ્રષ્ટિએ મહારૂં હૃદય પણ સાત્વીકતાને તજી નથી. આ તેમને આસુરી પ્રકૃતિપરને તેમનામાં રહેલા જૈનત્વને વારેવારે નમન કરે છે. પૂર્ણ વિજ્ય છે, તેઓ ધન્યવાદને પાત્ર છે. મહાત્મા ગાંધીજીના . જૈન શાસ્ત્રોમાં સાધને અપેક્ષી વારંવાર કહેવામાં ઉપદેશને તેઓએ કતાર્થ કરી કૃતાર્થ થયા છે અને મહાત્મા ... આવ્યું છે કે
ગાંધીજીના તેઓ સાચા શિષ્ય છે એમ જગતને ખાત્રી કરી - “હે સાધું? તને કઈ ગાળ આપી તારે અપરાધ આપી છે. અને આ ભારત ભૂમિની સ્વતંત્રતાની અધ્યાત્મીક “ કરે તે પણ તું તેના પર ક્રિોધીત થઈશ નહિ. પણ તું યુદ્ધના સાચા સંનિકોની લડત કેવી પ્રશાંત હતી એમ જગતને
તારા આત્મા સાથે વીચાર કરજે હે જીવ આ ભલે “ અને સર્જન માણસ છે કે તે તારા શરીરને કંઈ નુક. થોડા દિવસ પહેલા ક્રિસ હોસ્પીટલમાં શ્રીયુત શેઠ
શાન કરતું નથી. તેના અપશબ્દથી તારા આત્માને અબદલાભાઈ ધરાસણાના યુદ્ધમાં ઘવાઈ અત્રે આવેલા ત્યારે - , “શું નુકશાન થવાનું છે? વળી હે સાધુ? કઈ તારા તેમના દર્શનનું સૌભાગ્ય મને પ્રાપ્ત થયું હતું, તેમની સાથે . .. .. “ શરીરને મરણાંત કષ્ટ જેટલું દુઃખ આપે, તે પણ વાત કરતા તેઓશ્રીના મુખેથી ધરાસણામાં તેમના સૈનિકેની - “તેનાપર તું ઠેષ કરીશ નહિ. પણ તું આત્મા સાથે બૈર્યતાનું જે વર્ણન કર્યું તે સાંભળી હદય રોમાંચક થયું
" વિચાર કરજે કે આ શરિર નાશવંત છે ક્ષણભંગાર છે; અને અહે? પ્રભુ મહાવીરના ધર્મની સાત્વીકતા મહાત્મા “ જે વધીથી તેને નાશ થવાને હશે તે પ્રમાણે તેને ગાંધીજી દ્વારા જનતામાં કેટલી પ્રસરી છે? આમ જગતમાં
નાશ થશે. આમ વિચારી સામા પ્રત્યે તું સમ- જૈનત્વને જય થતું જેમાં આ આપતું કાળના વર્ણન સાંભળતા કે “ભાવ રાખજે.” . '
તેટલે મને હર્ષ થશે અને આ લેખ લખવાની પ્રેરણ થઈ. } . આમ કષાય મુક્ત થવા, આસુરી પકતિ પર વિજય શ્રીયુત અબદલા શેઠ શરીરથી મુસલમાને છે પણ
મેળવવા, સાધુને અપેક્ષી જન ગ્રંથોમાં ઠેક ઠેકાણે ઉપદેશ તેમનામાં મેં જે સાત્વીકતા જોઈ તે જેટલી સાચા સન્યાસીમાં 1 છે. આવા જ પ્રકારને ઉપદેશ સાંપ્રતકાળે મહાત્મા ગાંધીજીએ હોય તેટલી તેમનામાં છે. ખરેખર જનત્વ. જાતી પર નથી - શત્રુને હૃદયપલટો કરાવવા તેમના સત્યાગ્રહી શિષ્યોને પણ આત્માના ગુણ પરણતી પર જનત્વ છે એ શાસ્ત્રનું સુત્ર * વારંવાર આપેલ છે. તે સુંદર ઉપદેશ સત્યાગ્રહી- સત્ય છે. આમ, તીરભાવે જૈનત્વને જય જગતમાં જયવત " એએ કેટલે ઝીલ્યો છે તે ધરાસણુ તથા પેશાવરના ધમ છે એ જોઈ આ કરૂણ વિષયમાં પણ હર્ષ થાય છે ? ' . યુદ્ધની હકીકત વિસ્તારપૂર્વક હવે પછીના ઈતીહાસમાં લખાશે
ઘણું જીવો જૈનત્વ. ત્યારે જગત તેનાથી વીદીત થશે.
લી શિવલાલ લવજી શાહ . " હાલ તેથરાયણના યુદ્ધમાં સાત્વીક સત્યાગ્રહીઓને આસૂરી નોટઃ આ લેખમાં પ્રભુ મહાવીર અને સત્યાગ્રહીઓના , પ્રકૃતિએ જે દુ:ખે આપ્યા છે તે ભૂતકાળને ૨૫૦૦ વર્ષ વ્યકતીત્વનું સામ્ય પણું બતાવવાને, મહારે ઇદે નથી, પણ ", આ પહેલા આ ભારત બૂમિપર બનેલા એક મહા કરૂણ બનાવનું મહાવીર પ્રભુ પ્રત્યે સંગમે કરેલા ઉપસર્ગમાં અને ધરાસણાના સ્મરણ કરાવે છે. પ્રભુ શ્રી વર્ધમાને ગૃહત્યાગ કર્યા પછી
યુદ્ધમાં લાઠીરાજે સત્યાગ્રહીઓને આપેલા દુઃખોએટલે કે
: દેવી અને આસુરી પ્રકૃતિ વચ્ચેના યુદ્ધમાં આંસુરીનું માનસ ' છવાવસ્થામાં હતા ત્યારે આત્મસાક્ષાતકાર કરવા ધાર તપશ્ચર્યા છે અને દેવા, પ્રકતિનું માનસ કેવું હોય છે, તે બતાવવાના
કરતા વિચરતા હતા તે અવસરમાં એક રાત્રે પ્રભુ એગ મહારે આ પ્રયાસ છે; તેની વચનારે નોંધ લેવી.
'
.
.
છે .....
* * * * *
*
*
*
*
-
-'.
*
*
* * *
'
'' ,
.૨ "
-
"
કેમ
'
----