Prabuddha Jivan - Tarun Jain 1937 06 Year 03 Ank 20 to 21

SR No.: 525847
Original Sutra Author: N/A
Author: Chandrakant Sutaria
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1937
Total Pages: 12
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 2 MB

Page 5

: : તરુણ જૈન ??
૧૫૭
સ્ત્રી જીવનમાં વાંચન અને મનનનું સ્થાન
લે-વેણી કાપડીઆ. આપણે અનુભવીએ છીએ કે દુનિયાભરમાં આજે સાહિત્યની પણ આપણી બહેનોને આવી જાતનાં સાહિત્યનો રસ ઓછો હોય પ્રગતિ થઈ રહી છે. લોકોને વાંચવાનો શોખ ધણેજ વધતા જોય છે. છતાં પણ ન્હાએ એમાં રસ લેતાં શીખવું જ પડશે. તે સિવાય " ત્ર
વશ એ, અગત્યની શિઆત થઇ પડી છે. આપણું ઉધાર અસંભવિત છે. તેમ કહીએ તે વધારે પડતું કશું જ નથી. જેમ જેમ શેખ વગે
| હે ! આપણી પ્રગતિ માટે આપણે દરેક જાતનું જ્ઞાન તેમ તેમ અનેક જાતનાં છાપાઓ, પત્રિકાઓ, માસિક અને મેળવવાનું છે. કેમ કે તે જ્ઞાનના અભાવે આપણે અનેક ગપાળાનાં પુસ્તક દ્વારા તે શોખ પૂરા પાડવાની વ્યવસ્થાઓ પણ થઈ રહી છે.
ભાગ બનીએ છીએ. એટલું જ નહિ પણ તેની અસર થતાં
આપણે માની બેઠેલ પ્રગતિને જુદા સ્વરૂપે લઈ પડતીને પંથેજ સાહિત્યદ્વારા આપણે અનેક વસ્તુઓ મેળવી શકીએ છીએ.
વિચારીએ છીએ દુનિયાભરનું જ્ઞાન આપણને છાપાઓ દ્વારા મળી શકે છે. આખું
ખાસ કરીને હિન્દુસ્તાનની સંસ્કૃતિને બદલે પાશ્ચાત્ય દેશની જગત આજે કઈ દિશામાં વિચરે છે ? કયાં કયાં પ્રગતિ કરે છે
સંસ્કૃતિ આપણા ઉપર કાબુ મેળવે છે. મહારું કહેવાનું એવું તે અને કઈ દિશામાં તેનું વલણ છે ? આમાં ઘણું વિષય સમાઈ
નથી જ કે તે વસ્તુ ખરાબ છે. છતાં હંમેશાં સારી વસ્તુઓ ગ્રહણ ‘જાય છે. જુદા જુદા દેશની સંસ્કૃતિ, રાજ્યબંધારણ, સામાજીક
કરી નઠારી વસ્તુને ફેંકી દેવાનો મનુષ્ય સ્વભાવ છે તે પ્રમાણેજ બંધન, અને વૈજ્ઞાનિક પ્રગતિ, ઇત્યાદિ વિષયેનું સામાન્ય જ્ઞાન દરેક
બને તે તે સેનામાં સુગંધ ભળે. પણ આ પ્રમાણે જયારે ન બને વ્યકિતનાં જીવનની જરૂરિઆત ગણાય પછી તે સ્ત્રી હોય કે પુરૂષ ?
અને પારકી વસ્તુને આપણે અસ્થાને ગ્રહણ કરીએ ત્યારે આપણી મને ખુબ જ આવશે. અને મારી બહેનને સ્વતંત્રતાને પાઠ
પડતી થાય છે. આપણામાં ઘર કરી રહેલ અજ્ઞાન આપણને જ ડુબાડે શીખવીશ.
છે અને તે પડતિનું સ્વરૂપ પ્રગતિમાં દેખાય છે. સરલા ! સરલા ! આટલી હિંમત ! આ તે બધું ક૯૫ના
બહેને માટે હવે તે અનેક જાતના સહેલી રીતે સમજી શકાય સૃષ્ટિના ભેમવિહાર જેવું છે. તને હજુ કશે અનુભવ નથી, દુનિયા
તેવાં સાહિત્ય પણ પૂરો પાડવામાં આવે છે. છાપાઓ દરેક વસ્તુઓ ઘરી કેમ ચાલે છે ? તારા વિચારો બધા હવાઈ કિલાઓ જેવા પૂરી પાડે છે. પ દરેક બહેને છાપાં વાચેજ એમ નથી બનતું. છે, એ મૃગજળ પાછળ જવું રહેવા દે અને વ્યવહારુ બને, એ જોકે વાંચવાતા જોઈએજ. છાપામાં બહાને રસ ઓછા પડે છે. માંજ તારૂ કલ્યાણ છે. હું સંસ્કારી છું એટલે હજુપણ હવે કેમ કે.
હતે કેમ કે આગળ પાછળનું બંધારણ અને દરેક વિષયોનાં જ્ઞાનની . ચલાવી લેવા માંગુ છું મારે સ્થાને બીજો કોઈ હોત તો કયારનીયે ઉણપ ત કોયડા ઉકલવા અસમર્થ હોય છે, જેથી છોપામાં રસ તારી ખબર લીધી હોત.
- ઊત્પન્ન કરવાને બદલે કંટાળા ઉત્પન્ન થાય તે હેજે સ્વભાવિક સુમન ! હજુ પણ તમે મને પીછાણી શકયા નથી એ માટે છે. આ જાતની ફરિ આદે ને દૂર કરવા સહેલી પત્રિકાઓ દ્વારા મને અફસેસ થાય છે. હું જે બેલુ છું અને કરું છું એ બધું વાંચનનો રસ કેળવજ રહ્યો. અને હવે અંધારામાં જ રહે છે તો
કોઇપણ હિંસાબે પરવડવાનું જ નથી, સંપુર્ણ સહમજીનેજ, “મહારા વિચારો કપના સૃષ્ટિના ભેમવિહાર
, પરદેશનાં જ્ઞાનની જરૂરિઆત સાથે હિન્દુસ્તાનની માહીતિઓની જેવા હોય” તો પણ મને તેમાં ઉડવામાં આનંદ મળે છે, મને ભલે
પણ જરૂર છે. આપણી અંદરનો રહેલો કચરો આપણે તે જ્ઞાન અનુભવ ન હોય કે દુનિયાદારીના વ્યવહારનું ભાન ન હોય અને
દ્વારાજ સાફ કરી શકશું. ધાર્મિક અંધશ્રદ્ધા આપણાં જીવનમાં તેની પરવા નથી. જે વ્યવહાર મારી સ્વતંત્રતાની આડે આવતા
મેટો ભાગ ભજવે છે. આપણા સામાજીક્ર બંધારણમાં પણ સંડે હોય તેવા વ્યવહાર કદિ પણ મારું કલ્યાણ સાધી શકે નહિ, અને
છે. અને સ્ત્રીઓનાં હકમાં તો મોટું ગાબડું છે. કે જેને પૂરવાની છેહલી તમારી ધમકીથી મને હસવું આવે છે, તમારે સ્થાને બીજે
શકિત મેળવવી પડશે. આપણાં બાળકેને ઉછેરવામાં પણ સુધારે હોત તે તમારાથી વધારે શું કરત ? એ હું હમજી શકતી નથી. આજથી તમે તમારે માગે ગમન કરે અને હું મારે માગે".
કરવાની જરૂર છે. આ ઉપરાંત હિસાબ કિતાબ અને ભૌગોલિક જ્ઞાનની પણ જીવનમાં ડગલે ને પગલે જરૂર પડે છે. આ કઈ રીતે
મેળવાય ? વાંચન એજ એની ચાવી છે અને વર્ષો પછી સ્વાયત્ત સરલા એક સરસ હુન્નરશાળા હવે બીજી વાત માત્ર વાંચવાથીજ એ વસ્તુ પાર ન પડે. કેમ ચલાવતી નજરે પડે છે, ત્યાં પતિદેવાના દૈવી હક્કને ઈનકાર કરતી કે બુદ્ધિને કહ્યા વગરનું વાંચન જીરવાય નહિ. વાચીને વિચારવાની વ્યકિતએ હુનર શીખે છે, રોજગારી મેળવે છે, અને સ્વમાનની જરૂર છે. આપણે જે કાંઈ વાંચીએ તેમાં સારૂં અને ખરાબ બને પાઠ પઢે છે.
* હોઈ શકે છે. એટલે વાંચીને વિચારવાની આવશ્યક્તા રહેશેજ. જીવન રથનું બીજું પૈડું આમ પહેલા પૈડાની હરોળમાંજ ચાલ- ૫છી આપણે આપણી બુદ્ધિને ચલાવવી કે એમાં શું છે ? બરાબર વાની તૈયારી કરે છે અને રથ “નવયુગ’ને સત્કાર જાણે દેડ છે ? આ બધી વસ્તુને અભ્યાસ કરી જે એગ્ય લાગે તેને જીવનમાં જણાય છે.
ઉતારીએ ત્યારે જ તેની સફળતા એમ કહી શકાય.