________________
३०
जितेन्द्र शाह
Nirgrantha
३२. गीता, ५.१४. ३३. माठरवृत्ति, का. ६१, न्यायकुसुमांजलि, १.५, सांख्यवृत्ति, का. ६१. ३४. न स्वभावातिरेकेण गर्भबालशुभादिकम् । यत्किञ्चिज्जायते लोके तदसौ कारणं किल ॥ सर्वे भावाः स्वभावेन स्वस्वभावे
तथा तथा । वर्तन्ते निवर्तन्ते कामचारपराङ्मुखाः ॥ न विनेह स्वभावेन मुद्गपक्तिरपीक्ष्यते । तथाकालादिभावेऽपि, नाश्वमाषस्य सा यतः ॥ अतत्स्वभावात् तद्भावेऽतिप्रसंगोऽनिवारितः । तुल्ये तत्र मृदः कुम्भो न पटादीत्ययुक्तिमत् ॥
शा. वा. स. स्तबक.२, ५७-६०. ३५. होज्ज सभावो वत्थु निक्कारणया व वत्थुधम्मो वा । जउ वत्थु णत्थि तओऽणुवलद्धीओ खपुष्पं व ॥
विशेषावश्यक भाष्य गा. १९१३ ३६. मुत्तो अमुत्तो व तओ जइ मुत्तो तोऽभिहाणओ भित्रो ।
कम्म ति सहावो ति य जइ वाऽमुत्तो न कत्ता तो ||
वही, गा. १९१६. ३७. वही, गा. १९१६. ३८. अह सो निक्कारणया तो खरसिंगादओ होंतु । वही, गा. १९१७. ३९. सो मुत्तोऽमुत्तो वा जइ मुत्तो तो न सव्वहा सरिसो ।
परिणामओ पयं पिव न देहहेअ जइ अमुत्तो ॥ उवगरणाभावाओ न य हवइ सुहम्म । सो अमुत्तो वि ।
कज्जस्स मुत्तिमत्ता सुहसंवित्तादिओ चेव ॥ वही, गाथा १७८९-९०. ४०. तैः सर्वैः 'स्वभाव एव भवति' इति भाव्यते । यत् पुरुषादयो भवन्ति स तेषां भावः, तैर्भूयते यथास्वम् । तथा च स्वभावे
सर्वस्वभवनात्मनि भवति सिद्धेऽर्थान्तरनिरपेक्षे के ते? तेषामपि हि स्वत्वं स्वभावापादितमेव, अन्यथा ते त एव न स्युरनात्मत्वाद् घटपटवत् । एवमेव तत्र तत्र पुरुषादिस्वभावानतिक्रमात् सर्वैकत्वमभिन्न् तद्भाववत्त्वादेव वर्ण्य इति स्वभाव:
प्रकृतिरशेषस्य । द्वा. न. पृ. २१९-२२०. ४१. युगपदयुगपद् घटरूपादीनां व्रीह्यङ्करादीनां च तथा तथा भवनादेव तु स्वभावोऽभ्युपगतः । वही, पृ. २२२. ४२. तथा च दृश्यते तेष्वेव तुल्येषु भूम्यम्ब्वादिषु भिन्नात्मभावं प्रत्यक्षत एव कण्टकादि । तदेव तीक्ष्णादिभूतम्, न पुष्पादि
तादृग्गुणम् । तच्च वृक्षादीनामेव । तथा मयूराण्डक....मयूरादिबर्हाण्येव विचित्राणि । वही, पृ. २२२. ४३. कः कण्टकानां प्रकरोति तैक्ष्ण्यं विचित्रभावं मृगपक्षिणां च ।
स्वभावतः सर्वमिदं प्रवृत्तं न कामचारोऽस्ति कुतः प्रयत्नः ।। केनाञ्जितानि नयनानि मृगाङ्गानानां, को वा करोति रुचिराङ्गरुहान् मयूरान् ।
कश्चोत्पलेषु दलसनिचयं करोति को वा करोति विनयं कुलजेषु पुंसु । वही, पृ. २२२. ४४. द्वा. न. पृ. २२२-२२४. ४५. वही, पृ. २२४-२२५. ४६. वही, पृ. २२७. ४७. श्वेता०, १.२. ४८. दीघनिकाय-सामज्जफलसुत्त ४९. व्याख्याप्रज्ञप्ति उपासकदशांग, सूत्रकृतांग. ५०. बु. च०, पृ. १७१. ५१. उपासकदशांग, अ.-७. ५२. व्याख्याप्रज्ञप्ति शतक-१५-. ५३. सूत्रकृतांगसूत्र, २-१-१२, २-६
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org