________________
અહંત દર્શન અને ઈશ્વર.
કરે છે કે સદ્ગતિ પમાડવા જેટલી શ્રેષ્ઠ શક્તિ જે સુચારીત્ર સંપન્ન સાધુ મુનીરાજેમાં રહેલ છે, તે અન્ય વ્યક્તિમાં નથી જ. મનુષ્ય લોકમાં સર્વ શકિતમાન ચક્રવતી જેવાઓને પરાજીત કરનાર બાહુબલીજીએ તાકાદ પ્રાપ્ત કરી હોય તો તે ફક્ત પૂર્વભવમાં સાધુ મુનીરાજેની કરેલ સેવા-ભક્તિને જ પ્રભાવ છે. અનાજ ભરવા માટે અવસ્ય બારદાન (કેળા)ની આવશ્યક્તા રહે છે જ છતાંય કિંમત તે બારદાનની નહિં પરંતુ અનાજની બજારમાં અંકાય છે, તેમ પુત્ર વિનાને પિતા અવશ્ય વાંઝીયે જગતમાં મનાય છે. પરંતુ પુત્ર જે સ્વમુખે તેમ પિતાને સુણાવે તો તે પુત્ર સપુત ને બદલે કપુતની જ કેટીમાંજ મુકાય છે. દુનીઆમાં પણ કહેવત છે કે બેટા બનીને ખાઈ શકાય છે પરંતુ બાપ બનીને ખાઈ શકાતું નથી જ, આ બીનાઓ વ્યવહાર કુસળ મનુષ્ય સુંદર રીતીએ સમજી શકે છે. સર્વ ધર્મોને આદેશ છે કે વડીલ પ્રત્યે વિનય ભાવ દર્શાવે ત્યારે આજના વિસમી સદીના એજયુકેટેડ (સુશિક્ષણ પામેલાઓ) વડીલોને એક તુચ્છ વસ્તુ સમજી એજ વડીલો પાસે સેવા–ચાકરી કરાવવાની આકાંક્ષાઓ જન્માવે છે. એ મહાન દુઃખને વિષય છે. વડીલો પ્રત્યે વિનય ધર્મનું પાલન કરતાં સંપ્રતિ મહારાજા ગુરૂ મહારાજશ્રી આર્ય સુહસ્તિ મહારાજા પાસે પ્રાર્થના કરે છે કે –
भवत्पाद प्रसादेन, साम्राज्यमिदमद्भुतं,
प्राप्तं स्वामिन् मयेदानी, यत्कर्तव्यं तदादिश. અર્થ–હે સ્વામી ! આપની કૃપાદ્રષ્ટિથી મને આ અદ્ભુત સામ્રાજ્ય પ્રાપ્ત થયું છે, તે હવે મને કરવા લાયક યોગ્ય કાર્ય ફરમાવે. આ વિનયોક્ત વચન ઉચ્ચારનાર સંપ્રતિ મહારાજા એક જૈન શાસનમાં અત્યુત્તમ વ્યક્તિ થયેલ છે. તેમનું જ અનુસરણ આજને ઉદ્દામવાદી વર્ગ પસંદ કરશે તે અવસ્ય પરમ સુખને પામી શકશે, એનિસંદેહ બીના છે. શાસન દેવ સર્વને સદ્બુદ્ધિ સમર્પો!
અહંત દર્શન અને ઈશ્વર. લેખક–મણીશંકર કાળીદાસ વધશાસ્ત્રી. (જામનગર)
| (ગતાંક પૃષ્ઠ ૨૭ થી અનુસંધાન) શાંકરેદાંત દર્શન, આ વિશ્વના પદાર્થોને સમૂહ તેમજ તેની વિવિધ સત્તા, ને સ્વીકાર કરતું નથી. અને ત્રમ બાર જિળા એ તેનું પ્રાધાન્ય સૂત્ર છે. આ જગતમાં એક બ્રહ્મજ અખંડ અદ્વિતિય સત્તા છે. તે બ્રહ્મ વિના બીજા જે જીવ, અજીવાદિ જે કાંઈ કહેવાય છે તે અસત્ છે. આજે હું તું અને તે એમ જે ક્રેત-બીજાપણું દેખાય છે તે સર્વ અવિદ્યા-અજ્ઞાનનું જ પરિણામ છે. વાસ્તવિક હું, તું કે તે કાંઈ નથી પણ એક બ્રહો જ છે. જેને ઘર ત્રિા દિવાની એક અદ્વિતીય બ્રહ્મ જ છે, તે નિત્ય નિરંજન છે. પણ માયાના આશયથી