________________
જૈન ધર્મ વિકાસ
બે પૂર્ણિમા થઈ શકે કે?
લેમુનિરાજશ્રી વલ્લભવિજ્યજી મહારાજ. “સ્વકીય વિચારદર્શક
લૌકિક પંચાગમાં કાર્તિક પુર્ણિમા બે બતાવેલી હોવાથી જૈન સાધુઓને માસું કઈ પુર્ણિમાએ બદલવું તે બાબત ઘણો જ ઉડાપહ ચાલે છે. કેટલાક વર્ગ લૈકિક પંચાંગાનુસાર પુર્ણિમા બે માની બીજી પુર્ણિમા પુર્ણિમા તરીકે ગ્રાહ્ય છે એમ માને છે. ત્યારે માટે સમૂહ બ તેરસને એક પુર્ણિમાં માને છે. અર્થાત “ક્ષય પૂર્વ તિથિ પર્યા, વૃદ્ધી થી તથોરા” આ નિયમ પ્રમાણે પુર્ણિમાની વૃદ્ધિ હોવાથી બીજી પુર્ણિમા તે પુર્ણિમા છે. અને પહેલી પુર્ણિમા તે ચતુર્દશીજ ગણાય. આ માન્યતા ધરાવનાર ભાગ ઘણો મટે છે. એટલે તેમના મત પ્રમાણે બે ત્રાદશી થશે. આ મતમાં તિથિઓની વાસ્તવિક રીતે વધઘટ થતી નથી. એ નિશ્ચય છે. અને જિનાગમ પણ તે પ્રમાણે કહે છે. કારણ કે દરેક શુધતિથિ ૫૯ ઘડીની હોય છે. આ પ્રમાણે વૃધ્ધિતિથિની શરૂઆતની ઘડીઓ નહિ ગણવાથી બીજા સુર્યોદયવાળા અહોરાત્રમાંજ વાસ્તવિક તિથિકાળ આવશે. અને વધારેલી તિથિના સુર્યોદય સમયે તેની પુર્વતિથિને ભેગકાળ આવશે. એટલે કે પ્રથમ પુનમે ચાદશને ભેગ કાળ આવશે. અર્થાત એ રીતે પ્રથમ પુનમના સુર્યોદય
ચતુર્વિધ સંઘને વિજ્ઞપ્તિ. તિથિચર્ચા અંગે જૈન સમાજમાં ઉપસ્થિત થયેલે વિસંવાદ જેઈ સામાન્ય જનતા સુન્યતા અને કંટાળે અનુભવી રહી છે. આ વિષમ પરિસ્થિતિ અને કલહમાં આંદેલને સમાજમાં વધુ સમય સ્થિર થતાં તે એના આઘાત રૂપે આજસુધીની જૈન સંઘની પર્વતિથિઓ પ્રત્યેના પુજ્ય બુદ્ધિમાં ઓટ આવશે. અને એ એટને ઘસારે ઘસારે પર્વતિથિ આરાધનામાં શિથિલતા આવી જઈ સમાજ એજ્યને ભંગ થશે.
આ ભાવીને વિચાર કરતાં ભારી દુઃખ થાય છે. અમે ઇચ્છીએ છીએ. કે રાજનગર સાધુ સંમેલને બાહ્ય અને આંતરિક કલહાને ખાળવા નિયત કરેલી નવ પુ. આચાર્યોની કમીટી યાતે અન્ય સર્વ માન્ય સમિતિ વડે તિથિ નિર્ણય માટે નિશ્ચયાત્મક પગલાં ભરી તિથિ પ્રશ્નને સ્થાયી થતો અટકાવવા આજ લગીની સમાજ અજ્યની અખંડતા માટે ચતુર્વિધ સંઘ, ન અવગણી શકાય એવો અવાજ ખડે કરે.
એ
%
%૦૦૦૦૦૦૦
૦