________________
૭૨ ?
“અધ્યાત્મ જ્ઞાનની શાવરથતા” અધ્યામશાસ્ત્ર આત્મિક ધર્મના માર્ગને દેખાડે છે અને આમામાં પ્રેમ ઉપન થાય તેવો બોધ આપે છે. અધ્યાત્મશાસ્ત્રોની ઉપયોગિતા. સંબંધી જેટલું વર્ણન કરીએ તેટલું ઓછું છે. અધ્યાત્મશાસ્ત્રનો અભ્યાસ કરીને દુધ્યિાના લેકે માને નાશ કરવા પ્રયત્નશીલ બને છે. અધ્યાત્મશાસ્ત્ર ખરેખર આમાના ધર્મની દિશા દર્શાવવાને સમર્થ બને છે અને મનની પરભાવ દઈને પરાભવ કરવા સમર્થ બને છે. શ્રીમદ્ મુનિ સુંદરસાર મહારાજાએ અધ્યામ કપમ નામના ગ્રન્થ ચીને ભારતભૂમિના મનુષ્યપર મહાન ઉપકાર કર્યો છે. અધ્યાત્મ કપમ વાંચીને હજારે મનુષ્પો પોતાના વર્તનમાં સુધારો કરે છે અને પિતાના આત્માના સદગુણો ખીલવવાને માટે કાલાનુસારે ભાગ્યશાળી બને છે. એક ગ્રન્ય પિતાની હયાતી પર્યન્ત વાંચકાને પિતાનામાં રહેલા વિચારોને આપવા સમર્થ થાય છે. દુનિયાના બાહ્ય પદાર્થોમાં સુખ નથી. ખરું સુખ તે આત્મામાં છે એવું, દેવ દભિ વગાડીને કહેનાર અધ્યામશાસ્ત્ર છે. અધ્યાત્મના પ્રન્થ બનાવનારા જગતમાં દિવ્ય કલ્પzલા વાવે છે અને તેનાં ફળ વર્તમાન કાળની પ્રજા કરતાં ભવિ. ષ્યકાળની પ્રજા વિશેષત: આસ્વાદે છે. વર્તમાન કાળમાં રચાયેલા ગ્રાની મહત્તાને ભવિષ્ય કાળના મનુષ્યો જાણી શકે છે. વક્તા મનુષ્ય વર્તમાન કાળમાં દુનિયા ઉપર અસર કરી શકે છે અને ગ્રન્થો તો ભવિષ્ય કાળમાં વિશેષ પ્રકારે દુનિયા ઉપર અસર કરવા શક્તિમાન થાય છે. કેપણુ પ્રકારનું જ્ઞાન, દુનિયામાં નકામું નથી ત્યારે અધ્યાત્મ જ્ઞાનત દુનિયામાં નકામું હાથજ નહિ એમાં શું કહેવું. શ્રીમદ્દ યશોવિજયજી ઉપાધ્યાય ભાર દઈને કહે છે કે સર્વ પ્રકારના જ્ઞાનમાં અધ્યાત્મજ્ઞાન શ્રેષ્ઠ છે. મન્મત્ત હાથી જેમ અફશથી વશ થાય છે તેમ ચંચળ એવું મન પણ અધ્યાત્મ જ્ઞાનથી વશ થાય છે, મનરૂપ પારાને મારવા માટે અધ્યાત્મ જ્ઞાનરૂ૫ એ બધી સમાન અન્ય કોઈ આપી નથી. પાંચ દ િપિતાની સ્વેચ્છા પ્રમાણે પ્રતિ કરે છે પણ તેના ઉપર કાબુ મેળવનાર અધ્યાત્મજ્ઞાન છે. મનરૂ૫ માંક; કદી ઠરીને ઠેકાણે બેસી શકતું નથી પણ તેને અધ્યાત્મ જ્ઞાનની સાંકળથી આત્મારૂપ ઘરમાં બાંધી શકાય છે. આમષ્ટિમાં પ્રવેશ કરવાની પ્રબવાળાએ અવશ્ય અધ્યાત્મ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવું જોઈએ. જેનું આમા ઉપર લય નથી તે મને જીતવાને સમર્થ થતો નથી. મનને વશ કરવાના જે જે ઉપાયો છે તે તે ઉપાયને કથનારા શાને અધ્યાત્મ